Günlük hayatta farkında olmadan maruz kaldığımız bazı sesler, bazı insanlar için adeta bir işkenceye dönüşebilir. Çiğneme sesi, su damlaması, kalem tıklatma veya saat tik takları... Eğer bu tür sesler sizi rahatsız ediyorsa ve öfke, kaygı ya da huzursuzluk hissediyorsanız, misofoni adı verilen bir duruma sahip olabilirsiniz. Peki, misofoni tam olarak nedir ve bu hassasiyetin bir çözümü var mı?
Misofoni Nedir?
Misofoni, belirli seslere karşı aşırı duyarlılık gösterilmesine neden olan bir rahatsızlıktır. Bu durum, bireyin duyduğu belirli seslere karşı istemsiz ve yoğun duygusal tepkiler vermesine yol açar.
Misofonisi olan kişiler, genellikle aşağıdaki belirtileri yaşar:
✅ Duygusal Tepkiler: Öfke, kaygı, rahatsızlık, korku, tiksinti.
✅ Fiziksel Tepkiler: Kalp çarpıntısı, terleme, kas gerginliği.
✅ Davranışsal Tepkiler: Sesin kaynağından uzaklaşma, tepki olarak ses çıkarma veya öfkeyle karşılık verme.
Bu tepkiler kişiden kişiye değişebilir ve bazı bireylerde sosyal hayatı olumsuz etkileyebilecek seviyeye ulaşabilir.
Misofoni Kimlerde Görülür?
Misofoni her yaşta ortaya çıkabilse de, araştırmalar bu durumun genellikle ergenlik döneminde başladığını gösteriyor. Ayrıca yapılan çalışmalar, misofoninin kadınlarda daha yaygın olduğunu ortaya koyuyor.
Toplumda her beş kişiden birinin bu durumu yaşayabileceği tahmin edilse de, farkındalık eksikliği nedeniyle gerçek oranların daha yüksek olabileceği düşünülüyor.
Misofoniyi Tetikleyen Sesler Nelerdir?
Misofoniye neden olan tetikleyici sesler kişiden kişiye değişse de, en yaygın şikayet edilen sesler şunlardır:
🔸 Yeme-içme sesleri: Çiğneme, yutkunma, yüksek sesle içme.
🔸 Nefes alma sesleri: Burun çekme, hırlama, öksürme.
🔸 Tekrarlayan sesler: Kalem tıklatma, ayak sallama, saat sesi.
🔸 Su sesleri: Musluktan damlayan su sesi.
🔸 Hayvan sesleri: Köpek havlaması, kedi tırmalama sesi.
Bazı insanlar için sadece belirli bir ses tetikleyici olabilirken, bazılarında birçok farklı ses aynı anda rahatsız edici olabilir.
Misofoninin Nedenleri Nelerdir?
Misofoninin kesin nedeni tam olarak bilinmese de, bilim insanları bazı faktörlerin bu durumu etkileyebileceğini düşünüyor:
🧠 Beyin yapısındaki farklılıklar: Misofoniye sahip bireylerde ses işleme merkezlerinde anormal aktiviteler gözlemlenmiştir.
🧬 Genetik yatkınlık: Aile bireylerinde misofoni olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksektir.
⚖️ Ruhsal sağlık durumu: Anksiyete, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), depresyon veya travma sonrası stres bozukluğu (PTSD) gibi rahatsızlıklara sahip bireylerde misofoni daha yaygın görülebilir.
🎧 Duyusal hassasiyet: ADHD (dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) ve otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde de misofoni daha sık görülmektedir.
Misofoni Nasıl Tedavi Edilir?
Misofoniye kesin bir tedavi bulunmasa da, belirtileri kontrol altına almak için bazı yöntemler uygulanabilir:
🗣 Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT): Stres ve kaygıyı yönetmek için etkili bir psikoterapi yöntemidir.
🎧 Gürültü Baskılayıcı Cihazlar: Beyaz, pembe veya kahverengi gürültü kullanarak tetikleyici sesleri bastırabilir.
🦻 Kulak Tıkacı ve Gürültü Engelleyici Kulaklıklar: Çevresel sesleri azaltarak duyusal hassasiyeti minimuma indirebilir.
🧘 Farkındalık ve Nefes Egzersizleri: Meditasyon ve nefes çalışmaları, misofoniye verilen tepkileri hafifletebilir.
🎵 Duyarsızlaştırma Terapileri: Bireyin tetikleyici seslere karşı daha az hassas hale gelmesini sağlamak için uygulanan terapilerdir.