Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NTV’de gündemdeki konular ile ilgili soruları yanıtladı.
AFGANİSTAN’DA TALİBAN DÖNEMİ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Afganistan ile ilgili;
“Afganistan’da Taliban’ın hükümet kurma çalışmaları var. Taliban Pençşir hariç bölgeye hakim oldu. Buradaki çatışmaların iç savaşa neden olmamasını umuyoruz. Ülkede ekonomik sıkıntı ve açlık var. BM’in gıda stokunun bitmek üzere olduğunu görüyoruz. Bizim de Kızılay’ımız bölgeye yardımlarını yapıyor. Bölgede terör sorunu da var. DAEŞ Horasan orada. Kabil Havalimanı ile ilgili Katar ve ABD ile birlikte çalışıyoruz”
AFGANİSTAN HAVALİMANI
Çavuşoğlu Kabil Havalimanı ile ilgili;
"Şu anda havalimanına uçaklar inip kalkabiliyor. Bazı uçuşlar yenden başladı. Bazı ülkelerin vatandaşları orada kaldı. Bizim de orada vatandaşlarımız var. Bin 400’den fazla kişiyi tahliye ettik. Bin 60 tanesi bizim vatandaşımız. Sonuçta Kabil Havalimanı yeniden uluslararası uçuşlara açılabilir, pist yenilenebilir, terminal yenilenebilir. ŞU an orada 19 teknisyenimiz çalışmalarını sürdürüyor. Ama en önemli konu güvenliği kim sağlayacak? Güvenliği havalimanı dışında Taliban sağlayabilir ancak içerde uluslararası toplumun güvenebileceği bir güvenlik şirketi ya da bir ya da iki devlet sağlamalı. Askeri güç istenmiyorsa, bu işi yapan şirketler var. Orada güvenlik sağlanmalı. Uçaklar uçmak istese bile sigorta şirketleri izin vermez"
AFGANİSTAN’DA TÜRKİYE’NİN KONUMU
Çavuşoğlu, "Biz Afganistan’a çok yatırım yaptık, eğitimine yatırım yaptık. Kadınlara çocuklara yatırım yaptık. Sonuçta bizim Afganistan gibi bir ülkeden tamamen çıkmamız yanlış bir karar olur. Birçok ülke büyükelçiliğini geri çekerken, biz de ayrılsaydık doğru olmazdı. Biz ‘her şeyi yönetelim’ demiyoruz, ‘bağlarımızı koparmayalım’ diyoruz" dedi.
TÜRKİYE TALİBAN’I TANIYACAK MI?
Çavuşoğlu, “Bu konuda aceleci olmamak gerekir. Dünyanın da acele etmemesi gerekiyor. Burada dengeli hareket etmek gerekiyor. Biz Türkiye olarak bu şekilde hareket ediyoruz. Hükümetin kapsayıcı olması gerekiyor. Hükümette sadece Taliban olursa, diğer etnik gruplardan insanlar olmazsa olmaz. Kadınlara yer verilmesi gerekiyor. Sonuçta yarın bir kriz olduğu zaman ülkenin iç savaşa sürüklenmemesi için kapsayıcı bir hükümet gerekir, tüm dünyanın kabul etmesi için de kapsayıcı olması gerekir. Biz bu düşüncelerimizi Taliban’a da doğrudan iletiyoruz. Şu ana kadar atanan kişiler sadece Taliban’a yakın kişiler. Şartlara ve gelişmelere göre hareket edeceğiz” dedi.
Hükümet kurma talebine Türkiye’nin davet edildiği sorusuna Çavuşoğlu, “Şu anda bir tutumumuz yok, hükümet kurulmadı ve bize bir davet gelmedi” dedi.
AFGAN SIĞINMACI GÖÇÜ MESELESİ
Afgan göçmenler ile ilgili Çavuşoğlu, “Bu sorunun yerinde çözülmesi herkes için en faydalı olandır. Afganların ülkesini terk etmemesini sağlamak gerekir. Şu anda ciddi bir hareketlilik yok. Bu sene 570 bin kişi, geçen sene ise 3 milyon kişi göç etmiş. Afganistan içerisinde açlık ve ekonomik sıkıntılar var. Taliban'ı seversiniz, sevmezsiniz, ama savaşların bile olduğu yerde insani yardımların ulaştırılması gerekiyor. Diğer taraftan komşu ülkelere de destek sağlamak gerekiyor. Pakistan, Özbekistan ve İran’a göç etmeyi düşünenler var. Biz AB ve uluslararası topluma iş birliği öneriyoruz ” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı, “Sınırda aldığımız tedbirler her geçen gün artıyor. Daha fazla göçmen yükünü kaldıramayız” derken, “İran’dan tedbir almasını istiyoruz” şeklinde konuştu.
AB İLE İLİŞKİLER - GÖÇ MUTABAKATI
“18 Mart mutabakatını tam olarak uygularsak sıkıntı kalmaz. Göç sorununu farklı boyuta gitmesi nedeniyle güncelleme olması gerekiyor. AB, ‘Nasıl olsa Covid var, göçmenler gelmez’ düşüncesinden vazgeçmesi gerekiyor. Külfetin paylaşılması gerekiyor” diyen Çavuşoğlu, “Bizimle oturup neler yapılabileceğini, yükümlülükler nedir ve ne kadar yerine getirildiğinin gözden geçirilmesi gerekir. Daha sonra her iki tarafın, ayrı ayrı ve beraber neler yapması gerektiğinin konuşulması gerekir. ‘Biz para gönderelim ama karışmayalım’ olmaz” diye konuştu.
BAE İLE İLİŞKİLER
Çavuşoğlu, ”Bizim BAE ile bir sorunumuz olmadı. Uluslararası ilişkilerde kalıcı düşmanlık ve kalıcı dostluk yoktur, bu ilkesizlik değildir. Karşılıklı adımlar atılarak ilişkiler normalleştirilebilir. Cumhurbaşkanımız ve ben karşılıklı görüşmeler gerçekleştirdik. Sonuç itibarıyla olumlu bir ivme var. Böyle devam ederse ilişkiler rayına girer” dedi.
SUUDİ ARABİSTAN İLE İLİŞKİLER
Dışişleri Bakanı, “Görüşmeler devam ediyor ve verimli geçti. Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz yeniden rayına girebilir. Bizim bir sorunumuz yok, ama onlar bazı meseleleri büyüterek Türkiye’ye karşı olumsuz bir tavrı oldu” dedi.
MISIR İLE İLİŞKİLER
Bakan Çavuşoğlu, “Bizim heyetimiz gitti, şimdi onlardan da bir heyet geldi. Bugün görüşüyorlar. İleriki aşamalarda karar verirsek, büyükelçi atama noktasında adımlar atarız” derken, “Deniz yetki alanları ile ilgili onlar da isterse müzakerelere başlarız. Bizimle anlaşırlarsa daha fazla alan elde ederler. Bunlar mümkün olan ve olması gereken şeyler. Ekonomik ilişkimiz her geçen gün artıyor” dedi.
DOĞU AKDENİZ'DE DOĞALGAZ GERİLİMİ
Mısır’ın Doğu Akdeniz Gaz Forumu kurarak Türkiye’yi dışarda bırakması üzerine Çavuşoğlu, “Türkiye’yi dışarda bırakan hiçbir anlaşmanın geçerliliği yoktur. Türkiye ile iş birliği yapmadan yapamazlar. Haklarımızı ihlal edersek biz de gereğini yaparız. Bunu da sahada gösterdik” derken, “Biz tüm ülkelerin katılacağı Doğu Akdeniz Konferansı’nı Cumhurbaşkanımızın önerisiyle yapalım dedik. Biz hakkımızı hiçbir şekilde yedirmeyiz” diye konuştu.
ABD SURİYE’DEN ÇEKİLİR Mİ?
Bakan Çavuşoğlu, ABD’nin Suriye’den çekilmesi durumunda kaos oluşup oluşmayacağına dair soruya, “Irak’tan çekildiler kaos oldu, Afganistan’dan çekildiler kaos oldu. Suriye’den çekilmeleri kendi tercihleri. Biz Suriye’de terör tehditi sebebiyle bulunuyoruz. Bu uluslararası hukuka uygun. Biz Suriye’nin sınır ve toprak bütünlüğünü destekliyoruz. ABD ise ayrılıkçı PKK/YPG’yi destekleyerek bunun tam tersini yapıyor” derken, “ABD’nin ‘Petrol var ben burada kalıyorum’ anlayışını kabul edilemez” diye konuştu.
"Şam yönetimi ile siyasi bir görüşme mümkün değil" diyen Çavuşoğlu, "Diplomatlar görüşüyor" diye konuştu.
ABD İLE S-400 KRİZİ
“ABD’nin bitmiş bir anlaşmayı kabullenmesi gerekiyor” diyen Çavuşoğlu, “ABD kongreden izin alıp satabilirse, bu sistemi de alabiliriz” şeklinde konuştu.
