Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasasında sona gelindi. Düzenlemeye ilişkin detayları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, kasım ayının ardından kamuoyu ile paylaşması beklenirken şu anda masa olan başlıkların neler olduğu ve EYT’de hangi formülün geçerli olacağı merak ediliyor.
Sosyal Güvenlik Müşaviri Çetin Ateş, EYT ile ilgili detayları şu şekilde anlattı;Sabah’ta yer alan habere göre EYT’de bir aşamaya gelindiğini ve bir ay gibi bir sürenin kaldığını belirten Ateş, şu ana kadar yapılan açıklamalara göre 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanların hepsinin EYT’li kabul edildiğini belirtti.
Sosyal Güvenlik Müşaviri Çetin Ateş, EYT ile ilgili detayları şu şekilde anlattı;Sabah’ta yer alan habere göre EYT’de bir aşamaya gelindiğini ve bir ay gibi bir sürenin kaldığını belirten Ateş, şu ana kadar yapılan açıklamalara göre 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigorta girişi olanların hepsinin EYT’li kabul edildiğini belirtti.
Vatandaşlar EYT'ye nasıl hazırlanmalı? EYT yasasına nasıl hazırlanılması gerektiği konusunda vatandaşlara “hizmet dökümlerini dikkatlice incelesinler” uyarısında bulunarak Çetin Ateş, ayrıca şu önerilerde bulundu: Primler konusunda eksiklikleri var mı? Çizelgede başkalarına ait isimler var mı? SGK'da ay 30 gün, yıl 360 gün. Buna dikkat edecekler. Primlerde (k) (ş) (s) harfleri varsa problem olabilir. Borçlanma sürelerini bir kenara not etsinler.
Eyt'de prim hesabı nasıl yapılacak? EYT’de konuşulan formülle birlikte oluşan soru işaretlerinden biri de ‘prim hesaplaması’ oldu. EYT’de prim hesabının nasıl yapılacağı ve 08.09.1999 öncesi işe giren herkes EYT'li olarak mı kabul edildiği merak edilirken Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz, konu ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Uzmanların değerlendirmelerini şu anki yasalar üzerinden yaptığını belirten Yılmaz, “EYT'nin milat tarihi dediğimiz 08.09.1999 öncesinde işe girenler herkes emekli olacak mı olmayacak mı, onunla ilgili primleri ne kadar olacak uzman olarak tahminlerde bulunuyoruz biz. Yasa koyucu aralık ayında bununla ilgili detaylar açıklandığı zaman da her şey netleşmiş olacak.” dedi.
Hesaplamaların şu anda nasıl yapıldığına ilişkin bilgi veren Yılmaz, “SSK, Bağkur, emekli sandığı üzerinden değerlendiriliyor” dedi.SSK’lı olanların 3 farklı hesaplama dilimi olduğunu belirten Yılmaz, “08.09.99 öncesi farklı hesaplama, 99 – 2008 arası farklı ve 2008 sonrasında da farklı hesaplamalarımız var.” diye konuştu.
08.09.1999 öncesi yaş, süre ve prim günü zarureti olduğunu belirten Yılmaz, açıklamalarında “Burada erkeklerde sigorta başlangıcından sonra 25 yıl, kadınlarda 20 yıl, yaş haddimiz var 44-58 yaş, kadınlarda 38-56 yaş. Prim günleri de 5000 – 5975 günlere devam ediyordu. Eğer yaş şartı kalkarsa dolayısıyla burada erkekler 25 kadınlar 20 yılı doldurursa prim günü de 5000 gün olursa emekli olacağını tahmin ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
SSK örneği üzerinden emeklilik hesabı: Yılmaz, SSK, Bağ-Kur ve emekli sandığına bağlı olanların nasıl emekli olacağını örneklerle anlattı.1973 yılında doğan, 1992 senesinde SSK’lı olarak işe başlayan ve 5.700 günü olan bir çalışanın şu an nasıl emekli olabilir?“EYT çıkmazsa 25 yıl süre 53 yaş 5600 gün şartının bir araya geldiği en son ki tarihten itibaren emekli olacak. 52 yaşına 2026 yılında giriyor daha 4 senesi var yaşa takılmış. 5.700 gününü tamamlamış. Buradaki örnekte yaşa takıldığından dolay bu kişi şu anda emekli olamıyor. Ama yasa ola ki yaşı kaldırırsa önümüzdeki yıl başı bu kişinin emekli olması muhtemel olarak gözüküyor.”
BAĞ-KUR örneği üzerinden emeklilik hesabı: “İşte başlama normalde Bağkur'da sigorta başlangıcından sonra 30.04.2008'e kadar erkekler 44-60 yaş kadınlarda 40-58 yaş, erkeklerde 9.000 gün 25 yıl kadınlarda 7.200 gün 20 yıl varsa yaşları da tamamlanıyorsa bunlar emekli olabiliyor.Örneğimizde sigorta başlangıcı 1.1.1990. Bu kişi Bağkur'lu mu tam net değil hesabına göre değerlendirmek lazım. 90, 91, 92 yıllarında 3 yıl çalışmış 1080 gün. Sonra da 1.06.2001 vergi kaydı olmuş esnaflığı devam ediyor. Bağkur'da milat tarih 1.6.2002'dir.Dolayısıyla 4A'lı bu tarihe kadar erkekte 25 kadınlarda 20 yılı doldurmaya kaç senesi varsa yaşı onun üzerinden değerlendiriyoruz biz ama EYT'li mi olup olmadığını şu şekilde hesaplıyoruz.4A 3 yıl çalışmış, 4B olarak da 1 yıl olduğu için 4 yıl çalışmış. 2002'den 4 yılı çıkardığınızda 1998'e ulaşmış oluyoruz. 99 öncesi olduğu için EYT'li.”
Emekli sandığı üzerinden emeklilik hesabı:“Bir de emekli sandığına bakalım. Bununla ilgili de milat tarihimiz 23.05.2002.Sigorta başlangıcı 1.1.1992'de 2 aylık bir sigortalılığı olmuş ondan sonrasında da 1.1.2001'de 4C emekli sandığına girmiş ve hizmetleri devam etmiş.Baktığımız zaman başlangıcı 92 ben EYT'liyim diyor ama orada yanılgı var. 2000 yılının 5. ayına denk geliyor. 99 öncesine götürmediği için bu emekli sandığı çalışanı EYT'li değil maalesef.”
