İstanbul'da son günlerde puslu ve kirli bir hava hakim. Özellikle Kartal, Esenyurt ve Fatih'te hava kirliliği “Sağlıksız" denebilecek seviyeye ulaştı.
İstanbul'daki puslu ve kirli havanın nedeni ise Türkiye’nin yüksek basınç alanı etkisinde olması ve buna bağlı olarak ‘sıcaklık terselmesi’ yani sıcaklığın yükseklikle azalması gerekirken artması durumunun yaşanması. Hal böyle olunca egzoz dumanları, fabrika bacalarından çıkan kirleticiler dağılamıyor ve yere yakın seviyede kalan kirli havayı solumak zorunda kalıyoruz. Uzmanlar İstanbul’da özellikle havanın en kirli olduğu Esenyurt, Kartal ve Fatih semtlerinde, yaşanabilecek solunum yolu rahatsızlıklarına karşı uyarılarda bulunuyor.
"Kirleticiler dağılamıyor"
İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, İstanbul’da hava kirliliğinin neden artış gösterdiğini şu sözlerle anlattı:
“Şu anda ülkemizin üzerinde bulunduğu basınç sistemi sebebiyle hava rüzgarsız. Rüzgar olmadığı için kirletici kaynağından araçlardan, evlerden tesislerden çıkan kirleticiler dağılamıyor. İkincisi kirleticiler için son derece önemli olan ‘sıcaklık terselmesi’ ki şu anda gerçekten çok büyük bir ‘sıcaklık terselmesi’ var. Kaynağından çıkan kirleticiler dağılamıyor, dağılamadığı için yer seviyesinde yani bizlerin soluma seviyesinde kalıyor. Bu nedenle birkaç gündür daha kirli bir hava ile karşı karşıyayız. Bunun sonucu olarak, normalin üzerinde bir hava kirliliği oluyor.
"Çok az bir bölge yeşil"
Hava kirliliğini biz daha iyi anlaşılabilmesi için, 6 farklı seviyede sınıflandırıyoruz. Eğer yeşil renk görürsek havanın iyi olduğu anlamına geliyor. Sarı renk görürsek havanın orta seviyede olduğu anlamına geliyor, turuncu rengi hassas seviye, kırmızı renk görürsek sağlıksız, mor renk görürsek kötü, kahverengi renk görürsek tehlikeli anlamına geliyor ki şu anda İstanbul’daki ölçüm değerlerine baktığımız zaman genellikle İstanbul’da çok az bir bölgede yeşil yani iyi ama daha çok orta ve sağlıksız seviyede olduğunu görüyoruz. Bunun sebebi meteorolojik şartlar."
Kartal, Esenyurt ve Fatih'te kirlilik sağlıksız seviyede
Şu anda İstanbul’da hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgeleri sıralayan Prof. Dr. Toros, “Aslında tabii topografya ile de ilişkili, o bölgede yakılan enerji kaynakları ile de ilişkili. Yani ulaşım, fabrikalar, ısıtma tesisleriyle ilgili. Şu an itibariyle Kartal bölgesinde, Esenyurt bölgesinde ve Aksaray bölgesinde hava kirliliği sağlıksız seviyede görünüyor. Diğer bölgelerde orta ve hassas seviyede olduğunu görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Rahatsızlığı olan vatandaşlar dikkat!
Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayan kişilere uyarılarda bulunan Prof. Dr. Toros, “Bu bölgelerde yaşayan insanların biraz daha dikkatli olmaları, vücudu yoracak hareketlerden kaçınmaları son derece önemli. Bilhassa solunum yolu rahatsızlığı olan vatandaşların dikkat etmelerinde fayda var. Hava kirliliği küresel ölçekte insanlığın önündeki en önemli sorunlardan birisi. Çünkü bu soluduğumuz hava başta bizim solunum sistemimiz olmak üzere akciğer, kalp-damar sistemi hatta beyine varana kadar sağlık sorunlarına neden oluyor" şeklinde konuştu.
"Yarın yeni bir sistem geliyor"
Puslu havanın etkisinin yarından itibaren azalacağını dile getiren Toros, “Yarın Batı’dan yeni bir sistem geliyor. Bilhassa bu gece daha da dikkat etmek gerek, sağlığımız açısından mümkün mertebe kirletici oluşturan etkenlerden kaçınmalıyız. Mesela toplu taşıma tercih ederek bireysel araçları kullanmamak, evde eğer doğalgazımız yoksa diğer yakıtları kullanıyorsak mümkün mertebe en az yakıtla idare etmekte fayda var. Tesislerimizdeki faaliyetleri de biraz azaltmamızda fayda var. Aslında Türkiye genelinde de birçok noktamızda bugünlerde biraz daha dikkatli olmak lazım. Sıcaklık terselmesi ve yüksek basınç olayı olduğu için, sıcaklık dağılamıyor." dedi.
"Kanser olmaya alışmamız gerekiyor"
4 gündür Aksaray’da kestane satan Ali Aksünger, “Yani sabahları boğaz kaşıntısı falan oluyor. Trafikten dolayı, egzoz dumanları etkiliyor. Aksaray’da yaklaşık 4 gündür satış yapıyorum. 4 gündür havanın böyle olduğunun farkındayım! ifadelerini kullandı. Dükkanların çok fazla sayıda olması ve trafik yoğunluğunun hava kirliliğini artırdığını söyleyen çevre sakini Hafize Kırmalı “Tabii rahatsızlık duyuyoruz, her vatandaş rahatsızlık duyar. Hele ki bizler burada sürekli oturuyoruz. Aksaray’da dükkanların fazla olması sebep olabilir mi? Trafik aldı başını gidiyor zaten, egzoz dumanları… Kaç yer zaten buraya bağlı. Otoban gibi bir şey burası." şeklinde konuştu.
Aynur Çolakoğlu ise, “Trakya’dan başlayıp da buraya gelen bir hava. Ben Çorlu’da yaşıyorum, aynı havanın daha fazlası var orada. Biz artık şunu diyoruz, ‘kanser olmaya alışmamız gerekiyor’ Sanayi, trafik hepsi etkili. Nemli bulundurmaya çalışıyoruz yaşadığımız ortamı. Sabah arabadan indim, aktarmaya binerken öksürüyordum boğazlarım tahriş olmuş gibi, neden? Kirli havadan" dedi.
"Havanın renginde bile hissediliyor"
Hava kirliliğine nelerin yol açtığını düşünüyorsunuz? sorusuna vatandaş Selin Özay da, “Bence sanayileşmenin yanında trafik de çok etkili hava kirliliğinde. İnsanlar toplu taşıma kullanmaya çalışıyor ama özel araçlarını da çok kullandıkları için böyle bir sıkıntı oluyor. Özellikle sabahları, havanın renginde bile hissediliyor bence hava kirliliği." yanıtını verdi.
