Kırıkkale Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naim Deniz Ayaz, Covid-19'un insanlardan hayvanlara ve hayvanlardan insanlara geçip geçmeyeceğine dair DHA'ya açıklamada bulundu. Ayaz, şu anda elde edilen bilimsel verilerin koronavirüsün insandan insana bulaştığı yönünde olduğunu ve henüz hayvandan insana doğru bir bulaşmaya dair bir vakanın olmadığını belirtti. Ayaz, "Dünyada virüsün hayvanlardaki duyarlılığı veya varlığıyla ilgili yapılmış birkaç çalışma var.
İlk vaka Hong-Kong'dan gelmişti. 2 köpekte koronavirüs tespit edilmişti. Bu köpekler herhangi bir semptom göstermemişti ancak sahipleri Covid-19 pozitif olduğundan dolayı muhtemelen sahipleriyle yakın temas sonucu bu köpeklere bulaşma meydana gelmişti.
Daha sonra Belçika'dan bir açıklama geldi. Virüs bu sefer Belçika’nın başkenti Brüksel’de bir kedide rastlanmıştı. Bu vakanın farkı da kedinin bu virüse dair hafif semptomlar gösteriyor olmasıydı. Ancak bu vakada da kedinin sahibinde Covid-19 tespit edilmişti" dedi.
'HAYVANLARDAN İNSANLARA BULAŞMA YOK'
ABD'nin Newyork şehrinde bir hayvanat bahçesinde kaplan ve aslanlarda etken tespit edildiğini ve burada da bulaşmanın hayvan bakıcılarından olduğu yönünde bir bilginin olduğunu söyleyen Ayaz, "Yine burada da aslan ve kaplanlar özellikle hafif olsa da semptom gösteriyorlardı. En son 2 gün önce (geçtiğimiz hafta) ABD Tarım Bakanlığı tarafından yapılan bir açıklamada yine Newyork şehrinin farklı 2 bölgesinden 2 farklı kedide Covid-19 etkeni teşhis edildi. Bu kediler hafif solunum yolu semptomları gösteriyorlardı. Fakat bu kedilerin birbirinden farkı ise kedilerin sahiplerinden bir tanesi Covid-19 pozitifken diğer kedinin sahibinde herhangi bir Covid-19 etkenine rastlanmamıştı. Burada ise kedinin gezdirilme amacıyla dışarı bırakılma esnasında çevreden etkeni almış olabileceği üzerinde duruluyor. Yani şu ana kadar ki vakalar hayvanlardan insanlara doğru bir bulaşmanın olmadığı ancak insanlardan hayvanlara bir bulaşmanın olabileceği yönünde. Fakat yine burada önemli bir başka detay ise Covid-19 tespit edilen kedilerden biriyle aynı evde yaşayan diğer kedide virüs etkeni negatif bulundu. Yani hayvandan hayvana bulaşmanın da her defasında olmadığının gösterilmesi açısından önemli bir bulguydu bu" diye konuştu.
'HAYVANLARIN BAŞI BOŞ BIRAKILMAMASI ÇOK ÖNEMLİ'
Prof. Dr. Ayaz, bu süreçte hayvanlarla temas ederken alınması gereken tedbirlere değinerek "Özellikle Covid-19 hastalarının 'pet hayvanları' diye bilinen ev hayvanlarıyla temas ederken mümkün olduğunca maske, eldiven takması ve eğer imkanları varsa hayvanlarına kendilerinin değil onların günlük bakımlarının hasta olmayan bir başkası tarafından yapılmasını tavsiye ediyoruz. Bu süreç esnasından hayvanların dışarıya başı boş bırakılmaması çok önemli. Muhakkak evde bakılan köpek ve kedilerin sahipleri ile birlikte dışarı çıkması ya da bu süreçte en azından kedilerin dışarıya bırakılmaması faydalı olabilir. Yine genel hijyen tedbirleri kapsamında hayvanlarla temas öncesinde ve sonrasında ellerin sabun ve suyla çok iyi bir şekilde yıkanması gerekiyor. Eldiven kullanılabilirse eldivenle temas edilmesi de önerdiğimiz maddelerden bir tanesi. Hayvanlarda herhangi bir belirti gözükmesi halinde de derhal veteriner hekime götürülerek gerekli muayenelerin yapılmasını tavsiye ediyoruz" ifadelerini kullandı.
'SÜPER TAŞIYICI İLE KARŞILAŞMA RİSKİMİZ VAR'
Prof. Dr. Ayaz, gıda hijyenine mutlaka dikkat edilmesi gerektiğini de kaydederek, "Gıda güvencesi noktasında zincirin bir şekilde bozulmaması ya da kırılmaması lazım; ama bir de işin gıda güvenliği boyutu var. Şu ana kadar gıdalardan da doğrudan insanlara etkenin bulaştığına dair bir belirti gözükmemesine rağmen gıda alışverişi yapmak için dışarı çıktığımız zaman pek çok süper taşıyıcı ile karşılaşma riskimiz var. Bu noktada ben vatandaşlarımıza alışveriş listelerini önceden hazırlamalarını ve haftalık gıda alışverişlerini yapmalarını, alışveriş esnasında sosyal mesafelerini korumalarını, sıklıkla temas edilen yüzeylere dokunduktan sonra ellerini, ağız, burun ve gözlerine götürmemelerini, yine ramazan ayı süresince toplu iftarlardan kaçınmalarını, hane bireyleriyle birlikte iftar yapmalarını ve komşu-akrabaları bu süreçte davet etmemelerini genel olarak tavsiye ediyorum" diye konuştu.
