MHP Lideri Devlet Bahçeli, geçen salı Meclis’te partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada, Cumhuriyet’in 100’üncü yılında 100 maddelik Anayasa teklifinin müzakere için hazır olduğunu belirterek, “Yeni yüzyılda 100 il 1000 ilçeden müteşekkil idare yapısıyla, gücüne güç katmış bir Türkiye’yi inşa ve ihya etmemiz mümkündür” ifadelerini kullanmıştı.
YEREL SEÇİMDEN SONRA
Bahçeli’nin gündeme getirdiği, ‘Yeni yüzyılda 100 Il’ projesi, her ne kadar ilçeleri küstürmemek adına yerel seçimler sonrasına bırakılsa da, il olmayı bekleyen ilçelerde büyük heyecanla karşılandı. İşte o ilçeler arasında yer alanlardan sadece birkaçından yansıyanlar...
EN ÇOK BİZ HAK EDİYORUZ
Bursa’nın İnegöl ilçesi sabırsızlıkla il olmayı bekliyor. Belediye Başkanı Alper Taban, şunları söylüyor: “Türkiye’de yeni iller oluşturulacaksa, İnegöl en başta yer alır. İnegöl, sanayisi ve ihracatıyla il olmaya hazır bir yerleşim yerimiz. Nüfusu 300 bine ulaşan ilçemizin hızlı büyümesi, beraberinde sanayi alanlarının, konut alanlarının hızla çoğalması, nüfus artışı ve ekonomideki canlılığı, yerel yönetimde bu beklentiyi dile getirdi. Burada vatandaşlar her fırsatta bana, ‘Sayın Başkan, İnegöl’ün il olma durumu var mı?’ diye soruyor. Ben de kendilerine, ‘Türkiye’de yeni bir il oluşturulacaksa İnegöl en başta yer alacaktır’ diyorum.” İnegöl Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yavuz Uğurdağ da İnegöl’ün il olması için taleplerinin olduğunu, bakanlıklara dosyalar sunduklarını vurguluyor: “Türkiye’nin illeri arasında 22’nci büyük ekonomisiyiz. İnegöl’ümüz iller arasında 17’nci büyük ihracat merkezi, dış ticaret fazlası veren 8’inci büyük ekonomi. İnegöl bu özellikleriyle il olmayı çoktan hak etmiştir. 1.5 milyar dolar ihracatımız var, 1 milyar dolar dış ticaret fazlamız bulunuyor. Biz de İnegöl’ün il olmasını heyecanla bekliyoruz.”
1926’DAN BERİ BEKLİYORLAR
1926 yılında ilden ilçeye dönüştürülen Adana’nın Kozan ilçesini yeniden il olma heyecanı sardı. Esnaflar Bahçeli’nin açıklamasını davul zurna eşliğinde işyerlerine Türk bayrağı asarak kutladı. Belediye Başkanı Kazım Özgan, “Kozan Osmanlı’da sancak merkezi. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Kozan il merkezi, Mareşal Fevzi Çakmak Kozan milletvekili. 1926 yılında kazaya dönüştürülüyor. İl hakkımızın aslında iade edilmesini talep ediyoruz” diyor. Üniversite öğrencileri de heyecanlı, “Sabırsızlıkla plakamızı bekliyoruz” diyor.
HEM DİNAMİK HEM BÜYÜĞÜZ
Mersin’in Tarsus ilçesindeki yetkililer, il olmak için tüm kriterleri taşıdıklarına inanıyor. Belediye Başkanı Haluk Bozdoğan, “Tarsus tarihiyle, doğasıyla, kültürüyle, yapısıyla kendine hayran bırakan bir ilçemiz. İl olak Tarsus’a çok yakışır” diyor. Ziraat Odası Başkanı Veysi Avcı da, “Tarsus il olmayı çoktan hak etmiştir. İlçemiz tarım potansiyeli açısından ilçeler içinde ilk sırada. 90 çeşit ürün desenine sahip ilçemizde 1 milyon 500 bin dönüm arazi var. Tarım gelirimiz yıllık 15 milyar TL’nin üzerinde. İl olduğunda Tarsus tarımı şahlanır” görüşünde. Muhtarlar Derneği Başkanı M. Naci Güllü ise şunları söylüyor: “46 merkez ve 134 kırsal mahallesi, 400 bine yaklaşan nüfusu, 10 bin yıllık geçmişi, tarımı ile sanayisi ile İl olmayı hak eden bir coğrafya. Bu kadim Ilçe altyapısı ve halkı ile hazır.”
ALANYA SIRAYA GİRDİ BİLE
En gözde tatil beldelerinden Antalya’nın Alanya ilçesi de il olmaya aday. Alanyalı yetkililer il olma kriterlerini fazlasıyla taşıdıklarını söylüyor.
UMUTLAR YENİDEN YEŞERDİ
Daha önce de il olması gündeme gelen, ancak bu beklentisi gerçekleşmeyen Şırnak’ın Cizre ilçesinde umutlar yine yeşerdi. Cizre’nin yıllar öncesinden il yapılması gerektiğini ifade eden Alibey Mahalle Muhtarı Saithan Tuncer, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha önce de vermiş olduğu il olma sözünü hatırlatıyor: “Cizre’nin il olması gençlerimize iş imkânlarının çıkması demektir. İlçenin sağlık sektörü başta olmak üzere ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan gelişmesi demektir. Cizre, hem nüfusu hem yerleşim yeri olarak zaten il olmayı hak ediyor. Cizre’nin il olması bizim için büyük bir sevinç olur.”
HIZLI GELİŞEN BİR BÖLGEYİZ
292 bin nüfusuyla Türkiye’nin en büyük ilçeleri arasında yer olan Tekirdağ Çorlu da aday ilçelerden. Belediye Başkanı Ahmet Sarıkurt, Trakya’nın en büyük nüfusuna sahip olduklarını belirterek, “Hızlı gelişen, büyüyen bir bölgeyiz. Sanayi şehriyiz ama Çorlu aslında ticaret, sosyal yaşam ve kültür yaşamının da yoğun yaşandığı bir şehir” diyor.
YÜKSEKOVA’DA HEYECAN VAR
Hakkâri’nin Yüksekova ilçesini heyecan sardı. Hakkâri kent merkezine yaklaşık 80 kilometre uzaklıkta bulunan ve 2022 verilerine göre 117 bin 739 nüfusa sahip olan Yüksekova’nın Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Salih Özdemir umutlu: “Sayın Cumhurbaşkanı’mıza inanıyoruz güveniyoruz. Yüksekova il olacak. Coğrafi yapısı olarak il olmayı hak eden bir ilçeyiz. Konumu itibarıyla İran’a ve Irak’a sınırı var. İl olunca daha da gelişecek, büyüyecek.”
VAN’IN İNCİSİ İL OLMAK İSTİYOR
Van Gölü kıyısında ve kent merkezine yaklaşık 100 kilometre uzaklıkta bulunan 171 bin nüfuslu Erciş de il olmaya aday ilçeler arasında. Sivil İnisiyatif Erciş Dernek Başkanı Sami Demir, yapılan açıklamaların kendilerini sevindirdiğini söylüyor: “Gerek 200 bine yakın nüfusumuz, gerekse tarihi ve kültürel zenginliğimiz açısından il olmayı fazlasıyla hak ettik. Urartular’a başkentlik yapmış, Âşık Emrah’ın şehriyiz.”
İŞTE İSTENEN KRİTERLER
Edinilen bilgilere göre AK Parti, yeni il ve ilçelere yönelik düzenlemeyi hazırladı. İl olmak için bir ilçenin nüfusunun en az 100 bin ve il merkezine de en az 30 kilometre uzaklıkta olması gerekiyor. Nüfus, mevcut şehirleşme ve ulaşım durumu, hinterlandı, ekonomik çeşitliliği ve eğitim durumu gibi birçok göstergenin değerlendirileceği belirtiliyor.
ADAY İLÇELER
Antalya Alanya, Polatlı Ankara, Yüksekova Hakkâri, Kahta Adıyaman, Midyat Mardin, Siverek Şanlıurfa, Ergani Diyarbakır, Cizre Şırnak, Nazilli Aydın, Edremit Balıkesir, Manavgat Antalya, Lüleburgaz Kırklareli, Bandırma Balıkesir, İskenderun Hatay, İnegöl Bursa, Ünye Ordu, Kozan Adana, Fethiye Muğla, Erciş Van, Tarsus Mersin, Akhisar Manisa, Çorlu Tekirdağ, Ereğli Konya, Elbistan Kahramanmaraş.
Kaynak: DHA
