Türkiye, önümüzdeki 50 yıl içinde önemli bir dönüşüm süreci yaşamaya hazırlanıyor. İstatistiksel verilere dayanan analizler, bu değişimle başa çıkabilmek için hızlı ve etkili politikaların bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Nüfus projeksiyonları ise, gelecekteki durumuyla ilgili kritik ipuçları sunarak, gerekli önlemlerin acilen alınmasını şart koşuyor.
TÜRKİYE'Yİ 3 FARKLI SENARYO BEKLİYOR
Türkiye’nin nüfus yapısında yaşanan değişimler ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Revizyon Politikaları doğrultusunda, 2023 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verileri baz alınarak nüfus projeksiyonları yenilendi.
Doğum, ölüm ve göç oranları üzerinden yapılan analizlerle, ana, düşük ve yüksek olmak üzere üç farklı senaryo ortaya kondu.
DOĞURGANLIK TEHLİKELİ SEVİYELERDE
Nüfus projeksiyonlarında, kadın başına düşen ortalama çocuk sayısının azalması kritik bir etken oldu. 2001 yılında 2,38 olan toplam doğurganlık hızı, 2014'e kadar 2,10 seviyesinde seyrederken, 2023 yılında 1,51'e geriledi.
Bir toplumun nüfusunu yenileyebilmesi için bu oranın en az 2,10 olması gerekiyor. Bu düşüş, Türkiye’nin gelecekte nüfus kaybı yaşayabileceğine işaret ediyor.
2100'DE NÜFUS 77 MİLYONUN ALTINA DÜŞECEK
Projeksiyonlara göre, mevcut demografik yapının devam etmesi halinde Türkiye nüfusu 2030'da 88,2 milyon, 2050'de 93,7 milyon olacak. Ancak 2050'den sonra azalmaya başlayarak 2100 yılında 77 milyonun altına gerilemesi bekleniyor.
NÜFUS 2100'DE 55 MİLYONUN ALTINA İNEBİLİR
Doğurganlıktaki düşüşün devam edeceği varsayılan düşük senaryoda, 2044 yılında en yüksek seviyesine ulaşan nüfus, 2100 yılında 55 milyonun altına düşecek.
NÜFUS 2056'DA 100 MİLYONU AŞABİLİR
Doğurganlığı artırıcı politikaların başarılı olması durumunda ise, Türkiye nüfusunun 2056 yılında 100 milyonu geçmesi mümkün görülüyor. Ancak bu başarıyı yakalamak için genç nüfus için gerçekleştirilecek politikaların sıkı bir şekilde uygulanması gerekiyor.
TÜRKİYE'DE YAŞLI NÜFUS ARTACAK
Türkiye’de yaşlı nüfus oranı giderek yükseliyor. 2023 yılında yüzde 10'un üzerine çıkan 65+ yaş grubu oranının, 2050'de yüzde 23,1, 2075'te yüzde 31,7 ve 2100'de yüzde 33,6'ya ulaşması bekleniyor. Çalışma çağındaki nüfusun oranı ise 2023'te yüzde 68,3 iken, 2100 yılında yüzde 54,6'ya kadar gerileyecek.
"DEMOGRAFİK FIRSAT PENCERESİ" KAPANIYOR
Demografik değişimin ekonomi üzerinde yıkıcı etkileri olacağı uyarısı yapılıyor. Çalışma çağındaki nüfusun yüzde 68'den yüzde 55'e düşmesi beklenirken, dinamik nüfusu tanımlayan "demografik fırsat penceresi"nin 2030'larda kapanacağı tahmin ediliyor. Yaşlı nüfus oranının yüzde 15'i aşmasıyla bu dönem sona erecek.
Uzmanlar, bu durumun emeklilik ve sağlık sistemleri üzerinde devasa bir baskı oluşturacağı konusunda uyarıyor.
ACİL ADIMLAR ATILMASI GEREKİYOR
Her fırsatta uyarılarda bulunan konunun uzmanları Türkiye'nin nüfus politikalarında ciddi adımlar atılmazsa, nüfus azalımı ve yaşlı oranındaki yükseliş ekonomiyi ve sosyal yapıyı derinden etkileyebileceğini söylüyor.
