Kars'ta Selçuklu’nun Anadolu'ya ilk giriş kapısı olma özelliğiyle de ayrı bir önem arz eden Ani Örenyeri'ndeki kazı çalışmaları devam ediyor. Kazı çalışmaları yer altındaki tarihi yapı ve eserlerin gün yüzüne çıkarılması için 4 farklı noktada sürdürülüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Kafkas Üniversitesi ortaklığıyla yapılan kazı çalışmaları Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan başkanlığında yürütülüyor.
Tarihçileri heyecanlandıran kalıntılar
Ani Örenyeri'nde çalışma yapan kazı ekibi, tarihçileri heyecanlandıran yeni bir kalıntıyla karşılaştı. Çalışmada, Selçuklu dönemine ait "kümbet", "oda mezarlar" ve "sanduka tipli" mezarlar bulundu.
Bu eserlerin Selçuklulara ait Anadolu'daki ilk mezarlar olduğu tahmin ediliyor.
Kafkas Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı ve Ani Örenyeri Kazı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Muhammet Arslan, 2021 yılı kazı çalışmaları esnasında Ani Katedrali'nin 30 metre güneybatısındaki alanda kazı çalışması yürüttüklerini söyledi.
Bu bölgede Selçuklu mezarlığı olabileceği düşüncesiyle kazı çalışmasına başladıklarını anlatan Arslan, "Çalışmalarımızı burada yoğunlaştırdık. Nihayetinde düşündüğümüz gibi aslında burasının bir Selçuklu mezarlığı olduğunu ve Selçuklu devrine ait kümbet kalıntısının varlığını saptamış olduk" dedi.
3 farklı mezar tipi incelendi
Arslan, bölgede yapılan kazıda 3 farklı mezar tipine rastladıklarını vurgulayarak, şöyle konuştu:
"Buradaki mezarların 3 ayrı tipolojide inşa edildiğini söyleyebiliriz. Bunlardan ilki Selçuklu'nun klasik kümbet tipolojisinde inşa edilen kare kaideli ve sekizgen gövdeli kümbet yapısı. Ulaştığımız ikinci tip ise 'akıt mezar' dediğimiz oda mezarlar. Bu mezarlar ise Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar taşınan, İslami usullerle Anadolu'da uygulanan yeraltı oda mezarları. Üçüncü tip ise 'sandukalı' dediğimiz mezar tipleridir ki, bunlar da taş bir kaide üzerinde sadece taş sandukadan ibaret mezarlar olarak karşımıza çıkmakta."
Türkler'in Anadolu’daki ilk eserleri olma ihtimali çok yüksek
Selçukluların Anadolu'ya girişinin ilk noktasının Ani olduğunu söyleyen Arslan, "Buradaki Selçuklu mezarlığında tespit ettiğimiz kümbet kalıntısının da Selçuklulara ait Anadolu'daki ilk kümbet ve ilk mezarlık olma ihtimali oldukça yüksek. Sultan Alparslan burayı fethettikten sonra Ani'yi kendileri adına yönetmesi için Şeddadoğulları Beyliği'ne teslim ediyor. İşte buradaki mezarların Şeddadoğulları beylerine ya da Beyliğin diğer yöneticilerine ait olduğunu düşünmekteyiz" dedi.
