Merkeze bağlı Kurna köyünde başlayan Burdur Çayı'nın üzerinde 1700'lü yıllarda bölgede yaşayan Rum ve Ermeniler tarafından yaptırılan 12 su değirmeni, yıllarca yöre halkına hizmet verdi. Burdur Çayı'nın suyunun azalmasıyla zamana uyularak, değirmenlerde su gücü yerine elektrik motoru kullanılmaya başlandı. Türkülere konu olacak kadar ünlü olan değirmenler, gelişen teknoloji, tarım arazilerinin azalması ve ev ekmeğinin yerini fırın ekmeği üretiminin almasıyla önemini yitirerek bir bir kapandı.
BİRİ UN FABRİKASI OLDU, DİĞERİ KAHVALTI EVİNE DÖNÜŞTÜ
Tepeli Hasan'ın sözlerini yazdığı ve Muzaffer Sarısözen tarafından derlenen 'On ikidir Şu Burdur'un Dermeni' türküsüne konu olan değirmenlerden bugün sadece 1'i ayakta kaldı. Artık su çarkları dönmeyen 'Baş Değirmen', 'Berberoğlu Un Fabrikası' adı altında hizmet vermeye başladı. Fabrikanın ortaklarından Ali Berberoğlu, tarihi değirmeni modern bir fabrikaya dönüştürdüklerini söyledi. Kapısına kilit vurulan 'Ali Bey Değirmeni' ise Burdur Belediyesi tarafından satın alındı. Restorasyon çalışmaları biten değirmen, 'Kahvaltı Evi'ne dönüştürülerek, geçen ağustos ayında hizmete açıldı.
'BİR FONKSİYON YÜKLEMEYE ÇALIŞTIK'
Burdur Belediye Başkanı Ali Orkun Ercengiz, türkülere konu olan bir değirmeni ayağa kaldırmaya çalıştıklarını belirterek, "Burdur'un kültüründe değirmen çok önemli yer tutar. Geçmişe baktığımızda 12 değirmen su gücüyle çalışmaktaydı ve bölgenin buğdaydan una serüvenine tanıklık ediyorlardı. Günümüze geldiğimizde türkülere konu olan değirmenlerden sadece biri kaldı, un fabrikası olarak çalışan. Diğer değirmenler ya kapandı veya zamana yenik düşüp yıkıldı. Biz de atıl vaziyette duran, bizden önceki başkanımızın kamulaştırdığı ve bizim de restorasyonunu gerçekleştirdiğimiz Ali Bey Değirmeni'ne fonksiyon yüklemeye çalıştık. Sadece bir su kültürü ve değirmen müzesi olarak değerlendirmiş olsaydık belki bu kadar ilgi görmeyebilirdi ama değirmenimizi 'hem kullan hem koru' mantığı içinde bir kahvaltı salonuna çevirdik. Oldukça ilgi gördü. Çünkü 1900'lü yılların başından bu yana ayakta kalan bu bina restorasyon sonunda o günkü ihtişamını aratmayan görüntüleriyle, aynı zamanda hizmet sektörünün bir parçası oldu. Vatandaşımız gönül rahatlığıyla gidiyor" diye konuştu.
‘ON İKİDİR ŞU BURDUR'UN DERMENİ’ TÜRKÜSÜNÜN SÖZLERİ
“On ikidir imanım aman, şu Burdur'un dermeni/Dermencisi efem aman Urum değil Ermeni/Ya kendisi efeler aman ya kellesi gelmeli/Ay karanlık efem görünmüyor izimiz/Üç kardeşiz efem kurban gitsin birimiz/Bir incecik yol gidiyor dermene/Oturmuşlar efem aman çayır ile çimene/Hem severim efeler aman hem döverim kime ne/Al karanfil aman mor şişede ıslanır/Bir gün olur efem deli gönül uslanır.”
TÜRKÜLERE KONU OLAN 12 DEĞİRMEN
Ayan Hasan Değirmeni, Tıkırdık Değirmeni, Çobanönü Değirmeni, Tapucu Yakup Değirmeni, Kaymakamoğlu Değirmeni, Bavli Değirmeni, Hatip Hoca Değirmeni, Velicangil Değirmeni, Kabacalı Değirmeni, Ali Bey Değirmeni, Baş Değirmen, Hamit Değirmeni.
