Türkiye'de 6,5 milyon ticari araç ve 8 milyon ticari araç sürücüsü bulunuyor. İnsan unsurundan kaynaklı trafik kazalarını asgariye düşürmek, sürücünün trafiğe çıktığı andan itibaren hafıza ve hız kontrolü gibi durumlarda davranış ve tepkilerini ölçmek için uygulanılan psikoteknik testi, İçişleri Bakanlığı genelgesiyle yürürlüğe girdi. Türkiye'de trafik kazalarının bugüne kadar ortalama yüzde 96'sının sürücü hatasından kaynaklı olması, psikoteknik testinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözleri önüne getirdi. 2020 yılında 177 bin 867 ölümlü kazanın yüzde 88,3'ü sürücü kusuru olarak kayıtlara geçerken, 325 lira olan psikoteknik testinin insan hayatından önemli olup olmadığı bir kez daha gündeme geldi.
"Artık bütün sistemlerde karşımıza çıkacak"
Bütün ticari araç kullanan şoförlerin mutlaka psikoteknik testlere tabi olmaları gerektiğini ifade eden Trafik Güvenliği ve Psikoteknik Merkezleri Dernek Başkanı Cengizhan Kutlu, yeni yılla birlikte olumlu test raporlarının önce e-devlet sisteminde daha sonra Polis Bilgi Sistemi (Polnet) ve jandarma sistemlerinde takip edilip görülebileceğini söyledi. Kutlu, "Olumsuz veya olmayan test raporu bu sistemlerde yer almayacaktır. Eğer psikoteknik test raporu olmayan ticari araç kullanıcıları, yeni yıldan itibaren bin 606 liralık bir cezai işlemle karşılaşacaklardır. Psikoteknik test sistemine girdikten 45 gün içerisinde bir psikiyatriste muayene olup, oradan da olumlu sonuçlandığı andan itibaren e-devlet entegreli Polnet sisteminde gözükmektedir. 1,5 saatlik test sırasında bu süre içerisinde sürekli dikkat testi, muhakeme testi, koordinasyon testi, seçici dikkat testi, hız mesafe tahmin testi, çarpışma tahmin testi, görsel algı bellek testi, kişilik testi, görsel süreklilik testi, çevresel görsel görüş testi, tepki hızı testi ve trafiğe ilişkin görüş testi olmak üzere 12 farklı test uygulanarak riskli sürücüleri tespit edip, bu riskli sürücüleri trafikten uzaklaştırıp kazaları azaltmak hedefleniyor. Bu test ve rapor ücreti de 325 lira" dedi.
"Belgesi olmayan sürücüden işveren de sorumlu"
Bütün ticari araç kullanıcılarının Türkiye'nin 847 noktasında yer alan psikoteknik merkezlerine sabah 08.00'den 23.00'e kadar gidebileceklerini ifade eden Kutlu, "Servis, otobüs, kamyon, kamyonet, taksi gibi bütün ticari araç kullanıcılarının alması gereken bir belgedir. Psikoteknik raporu olmayan şoförlerin, şirketlerde K belgeleri ve benzeri belgelerin de iptal olması söz konusu. Çünkü nitelikli şoförün olması gereken kriterler arasında psikoteknik değerlendirme raporu var. Nitelikli şoförü ticari araç kullandırmak zorunluluğu var. Şirket, nitelikli olmayan şoförü görevlendirdiği takdirde ve yarın bir kaza olduğu zaman şirket müdürü veya yetkilisi mahkemede bununla karşı karşıya kalır ve ceza alır" diye konuştu.
"İstanbul'dan 5 bin şoför alkol ve uyuşturucu bağımlısı"
Türkiye'de bugüne kadar yapılan çalışmada trafik kazalarının insan unsuru oranı yüzde 96,6 olduğunu ifade eden Kutlu, "Bunu en aza indirebilmenin en ucuz, en uygun ve en hızlı yöntemi ticari araç kullanan şoförün psikoteknik testten geçirmek ve araç kullanmaya müsait olmayan kişileri belirli bir süre veya tamamen trafikten men etmekten geçiyor. Avrupa'da uygulanan bu sistemle trafik kazaları en aza indirilmiş. Tam anlamıyla bu test sisteminin bütün ticari araçlarda 2022 yılından itibariyle oluştuktan sonra bu oranlar Emniyet Genel Müdürlüğü'müz tarafından mutlaka açıklanacaktır. İstanbul'da servis şoförlerine yönelik denetimde 5 bin 500 kadar kişinin alkol ve uyuşturucu ile bağı olduğu ortaya çıktı. Psikoteknik test sistemleri ile birlikte biz bunu çok rahat ölçebiliyoruz" dedi.
