Sonbahar ve kış aylarında sıkça görülen üst solunum yolu enfeksiyonu şikâyetiyle sağlık kurumlarına yapılan başvurularda son günlerde artış yaşanıyor.
Üst solunum yolu enfeksiyonları; boğaz, burun, solunum yolları, sinüsler ve akciğerleri etkileyen bakteri ve virüs kaynaklı hastalıklar olarak tarif ediliyor. Enfeksiyona neden olan bakteri ya da virüsler, vücuda girerek sağlıklı dokuları istila ederek hastalığa yol açıyor.
En çok kafa karıştıran şey ise hangi belirtilerin hangi hastalığa işaret ettiği konusu...
‘OKULLARIN AÇILMASIYLA HASTA SAYISI ARTTI, TOPLUMUN GENELİNE HIZLA YAYILACAKTIR’
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı ve Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, “Üst solunum yolu şikayetleriyle polikliniklere başvuruda artış var. Özellikle burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve kuru öksürük… Bunlara bir de kas eklem ağrısı ekleniyor. En çok çekindiğimiz hastalıklar grip ve koronavirüs… Bunlarda erken tanı önemli, çünkü bu tipteki üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı ilaçlarımız bulunuyor. Bu artışlar henüz en yüksek gücüne ulaşmadı ama ulaşacaktır. Özetle uçak havalandı, tam beklenen irtifaya çıkmadı…” ifadelerini kullandı.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Funda Timurkaynak da okulların açılmasından sonra viral üst solunum yolu enfeksiyonu sayılarında artış olduğuna dikkat çekerek, “Bu doğal ve beklenen bir süreç. Havaların daha da soğumasıyla daha da artacaktır. Grip, influenza ve koronavirüsün yeni varyantı en sık karşımıza çıkması beklenen viral etkenler” dedi.
EKİM AYINDA DAHA ÇOK ARTIŞ BEKLENİYOR
Her yıl Ekim ayıyla birlikte solunum yolu enfeksiyonlarında artış olduğunu söyleyen Prof. Dr. Timurkaynak, “Maske kullanımının koronavirüs dönemindeki gibi olmadığını göz önünde bulundurmak gerek. Kışın kalabalık ortamlarda bulunmalar ve toplanmalar artıyor. Ayrıca okullar da kaynak oluşturabiliyor. Bu nedenle okullardan evlere ve ailelere, ailelerden iş yerlerine şeklinde bir yayılım oluyor. Bu da solunum yolu enfeksiyonlarını artırıyor” ifadelerini kullandı.
'ARALIK AYINDA PİK YAPACAK'
Bu yıl daha yoğun hasta görüleceğini düşünen Prof. Dr. Alper Şener, “Ağır seyrin 65 yaş üstü olacağını düşünüyorum. Özellikle gribin koronavirüsten çıktığımız ilk kış gibi artacağını söyleyebilirim. Sezonun Aralık’ta pik yapma ihtimali de çok yüksek…” dedi.
GRİP VE NEZLE DIŞINDA BU YIL BAŞKA HANGİ ÜST SOLUNUM HASTALIKLARINI GÖREBİLİRİZ?
Bu sorumuza Prof. Dr. Funda Timurkaynak, “Grip ve nezle dışında solunum yolu enfeksiyonuna neden olan çok fazla virüs var. Bu yıl grip, nezle ve koronavirüs dışında; rinovirüs, adenovirüsler, influenzanın alt tipleri olan A ve B olanları görebiliriz. Bunların bir kısmı sinüzit ya da zatürreye dönebilir. Öyle zamanlarda bakteriyel ikincil enfeksiyonlar da bu viral enfeksiyonlara eklenebilir” cevabını verdi.
'RSV, GRİP VE KORONAVİRÜS KOMBİNASYONU GÜNDEMDE'
RSV’nin bu yıl daha da güçlü olacağının altını çizen Prof. Dr. Alper Şener, “Bu virüsü daha çok çocuklarda görülen virüsler sınıfına koyuyorduk ama artık erişkinlerde ve yaşlılarda da sık olduğunu biliyoruz. Hatta bu nedenle ABD’de yaşlılara ve bağışıklık sistemi sorunu yaşayanlara RSV aşısı öneriliyor. Hatta grip-RSV-koronavirüs aşılarının kombinasyonları gündemde…” bilgisini paylaştı.
RSV’nin artık her yıl görüldüğüne vurgu yapan Prof. Dr. Funda Timurkaynak ise “Küçük çocuklarda solunum yolu daha dar olduğu için daha çok solunum sıkıntısına neden olabiliyor. Yetişkinlerde kronik akciğer hastalığı olanlarda karşımıza sorun olarak çıkabiliyor. RSV aşısı ülkemizde Sağlık Bakanlığı tarafından doğumsal kalp hastalığı olan bebekler gibi belli gruplarda öneriliyor. Rutin aşılar kapsamında değil ancak eczanelerden alınabiliyor” dedi.
ÜST SOLUNUM HASTALIKLARININ BELİRTİLERİ NELER?
Üst solunum yolu hastalıkları çok çeşitli olduğu için, “Benimkinin hangi hastalık olduğunu belirtilerden nasıl anlarım?” şeklinde kafa karışıklıkları yaşanabiliyor. Peki hangi belirtiler hangi üst solunum yolu hastalığı hakkında uyarı veriyor?
Prof. Dr. Alper Şener, “Ateş ve kas eklem ağrısı aşırı derecede belirginse grip ya da koronavirüsten şüphelenmek gerekir. Sadece kuru öksürük varsa ve ciddi şekilde kişiyi zorluyorsa akla RSV veya pnömoni yani zatürre gelmelidir. Ses kısıklığı ve kuru öksürük belirginse parainfluenza virüsü (İnsanların bağışıklık sistemine karşı bir savunma mekanizması geliştirmelerine neden olan enfeksiyonlara yol açar) olabilir. Sadece burun akıntısı ve tıkanıklığı var ise nezle ön plana çıkar” ifadelerini kullandı.
Üst solunum yolu hastalıklarının tedavi yönteminde tamamen hastanın semptomlarını rahat ettirecek, ateşi varsa ateşini düşürecek, burnu tıkalıysa spreylerle tıkanıklığı giderecek, kas-eklem ağrısı varsa ağrıları azaltacak bir tedavi uyguluyoruz. Antibiyotiklerin bu tedavide kesinlikle yeri yok. Ateş olduğu için bakteriyel enfeksiyon sanıp antibiyotik bekleniyor. Eğer hekiminiz size sadece ateş düşürücü veriyorsa buna sevinmelisiniz çünkü viral enfeksiyonlarda uygulanması gereken durum bu. Grip aşısı ise her yıl olduğu gibi bu yıl da Ekim ayı itibariyle özellikle risk gruplarında çok önemli. Şeker, kalp, kronik akciğer veya astım hastalığı olanlar, immün sistemini baskılayıcı ilaç kullanan onkoloji, kanser veya organ nakli hastaları aşı olmalı. Tabii ki sağlıklı yetişkinler de gribe yakalanmamak için aşı olabilir.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Funda Timurkaynak
ÜST SOLUNUM YOLU HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMAK GEREKİYOR?
“Mesafeye dikkat etmek, kalabalık ortamlarda maske takmak ve el antiseptiği kullanmak çok önemli” diyen Prof. Dr. Funda Timurkaynak, “Dış ortamda bulunduğumuzda ve elimizi farkında olmadan yüzümüze, gözümüze götürdüğümüzde, dokunduğumuz yüzeylerden aldığımız mikropları kendimize taşımış oluyoruz. Bu nedenle el hijyeni çok önemli. Sağlıklı kalabilmek için iyi uyku, egzersiz ve dengeli beslenme her zaman enfeksiyonlara bariyer oluşturması için önemli” dedi.
Prof. Dr. Alper Şener de bol sıvı tüketmenin önemine dikkat çekerek, “Limon, mandalina, portakal tüketmek çok faydalı... Ayrıca salata, tavuk suyu ve kelle paça çorbası da güçlü birer kalkan” ifadelerini kullandı.
Her yıl milyonlarca insanı etkileyen bulaşıcı bir solunum yolu hastalığı olan grip ile mücadelede en etkili yol aşıdan geçiyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, grip salgınının etkisini azaltmak, hastalığın hafif geçirilmesini sağlamak ve halk sağlığını korumak amacıyla 2023 yılı grip aşısı uygulamasını 15 Eylül itibarıyla başlattıklarını bildirdi. SGK ödeme listesinde olmayan grip aşısının fiyatı 436 lira.
Kaynak: Hürriyet
