Mehmet Emin Buğra, Doğu Türkistan’ın bağımsızlığı için ömrünü adayan bir lider olarak tarihe geçti. Çin ve Rus emperyalizmine karşı verdiği mücadeleyle Türk-İslam coğrafyasının özgürlüğü için çalıştı.
HOTEN’DE BAŞLAYAN BİR HAYAT
1901 yılında Doğu Türkistan’ın Hoten şehrinde dünyaya gelen Mehmet Emin Buğra, erken yaşta babasını kaybetti. Eğitim hayatında dini ve tarihi bilgileri derinlemesine öğrenerek, hem bir alim hem de bir siyasetçi olarak halkının mücadelesine önderlik etti.
DOĞU TÜRKİSTAN CUMHURİYETİ’NİN KURULUŞU
Mehmet Emin Buğra, 1932’de Milli İnkılap Teşkilatını kurarak Çin’e karşı direnişi başlattı. 1933’te Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kurulmasında önemli bir rol oynadı. Ancak bu bağımsızlık kısa sürdü ve Cumhuriyet, Çin ile Rus destekli güçlerin baskılarıyla yıkıldı.
KÜLTÜREL MİRAS VE SÜRGÜN YILLARI
1940 yılında yayımladığı Şark-ı Türkistan Tarihi adlı eseriyle bölgenin tarihi kimliğini savunan Buğra, Çin’in baskıları nedeniyle Hindistan, Afganistan ve Türkiye gibi ülkelere göç etti. Göç ettiği her yerde bağımsızlık davasını sürdüren Buğra, diplomasi çalışmalarıyla Doğu Türkistanlı mülteciler için çaba harcadı.
TÜRKİYE VE SON YILLAR
1951 yılında 1850 Doğu Türkistanlının Türkiye’ye yerleşmesine öncülük eden Buğra, hayatının son dönemlerini Türkiye’de geçirdi. 1965 yılında Ankara’da vefat eden Buğra, Türkistan mücadelesinin sembol isimlerinden biri oldu.
Mehmet Emin Buğra’nın özgürlük ve adalet mücadelesi, esaret altındaki tüm mazlum halklara ilham vermeye devam ediyor.
 |
