Gagauz Yeri, 1994'te Moldova'ya bağlı özerk bir bölge oldu. Gagauz Türklerinin tarihsel yolculuğu ve özerklik mücadelesi dikkat çekiyor.
GAGAUZ TÜRKLERİNİN KÖKENİ
Gagauz Türkleri, Oğuz boyundan gelen Ortodoks Hristiyan bir topluluk olarak biliniyor. Tarihçiler, Gagauzların Oğuzlar, Peçenekler ve Kumanlar gibi çeşitli Türk boylarının birleşimiyle oluştuğunu belirtir.
OSMANLI DÖNEMİNDE GAGAUZLAR
14. yüzyılda Balkanlarda bir devlet kuran Gagauzlar, Osmanlı hâkimiyeti altına girdi. 20. yüzyıla kadar Osmanlı vatandaşlığıyla yaşamlarını sürdürdüler.
BESARABYA BÖLGESİNE GÖÇ
Osmanlı-Rus savaşları ve Bulgar baskıları nedeniyle 18. yüzyılda Besarabya bölgesine göç eden Gagauzlar, Moldova'da ilk yerleşimlerini 1770 yılında Çadır ve Orak köyleriyle kurdu.
SOVYETLER VE GAGAUZLAR
Sovyetler Birliği’nin kurulmasıyla Gagauzların bir kısmı Ukrayna, diğer kısmı Moldova’ya bağlandı. Besarabya bölgesi, 1947 Paris Antlaşması ile Sovyetler Birliği’ne dahil oldu.
BAĞIMSIZLIK VE ÖZERKLİK SÜRECİ
1987’de Gagauz Halk Hareketi kuruldu. 20 Ağustos 1990’da bağımsızlık ilan eden Gagauzlar, 1994’te Moldova parlamentosunun özel statüyü kabul etmesiyle "Gagauz Yeri" (Gagauziya) özerklik kazandı.
Gagauz Özerk Bölgesi Parlamentosu, 1993’te Latin alfabesine geçme kararı aldı ve 1996 yılında bu değişim tamamlandı.