Azerbaycan’ın eski Cumhurbaşkanı ve ulusal lideri Haydar Aliyev, vefatının 21. yılında saygı ve minnetle hatırlanıyor. Hem Sovyetler hem de bağımsızlık döneminde ülkesine adadığı hayatıyla Azerbaycanlıların sevgisini kazanan Aliyev, "Umummilli lider" yani “ulusal lider” unvanıyla anılmaya devam ediyor.
NAHÇIVAN’DAN BAŞLAYAN LİDERLİK YOLCULUĞU
Haydar Aliyev, 10 Mayıs 1923’te Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde doğdu. Eğitim hayatına Nahçıvan Pedagoji Teknik Okulunda başlayan Aliyev, Azerbaycan Sanayi Enstitüsü Mimarlık Fakültesindeki eğitimini İkinci Dünya Savaşı nedeniyle tamamlayamadı.
1941-1944 yıllarında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde çeşitli görevler üstlenen Aliyev, 1944’te SSCB Devlet Güvenlik Komitesinde (KGB) çalışmaya başladı. 1967’de Azerbaycan KGB Başkanı olarak atandı ve tümgeneral rütbesine yükseldi.
AZERBAYCAN KOMÜNİST PARTİSİ LİDERLİĞİNDEN MOSKOVA’YA
Aliyev, 1969’da Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi Genel Sekreteri seçildi. 1982’de SSCB Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosuna giren Aliyev, aynı yıl SSCB Bakanlar Konseyi Başkan Yardımcılığına atandı.
1987’de SSCB yönetimine yönelik itirazları nedeniyle görevinden istifa eden Aliyev, 1990’da Azerbaycan’a döndü.
BAĞIMSIZLIK SONRASI KRİZLERİ YÖNETTİ
Azerbaycan bağımsızlığını ilan ettiğinde Nahçıvan Yüksek Konseyi Başkanı olan Aliyev, 1993’te halkın çağrısıyla Bakü’ye döndü. 15 Haziran 1993’te Azerbaycan Yüksek Konseyi Başkanı, ardından 3 Ekim 1993’te Cumhurbaşkanı seçildi.
Karabağ Savaşı sırasında ordunun yeniden yapılanmasını sağlayan Aliyev, 1994’te Azerbaycan ve Ermenistan arasında ateşkes protokolü imzalanmasına öncülük etti.
EKONOMİK KALKINMA VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER
Aliyev, "Asrın Anlaşması" ile Azerbaycan’ın petrol yataklarını dünya pazarlarına açarak ekonomik kalkınmayı başlattı. Demokratik anayasayı kabul ettiren Aliyev, idam cezasını kaldırdı ve ülkesini uluslararası arenada güçlü bir konuma taşıdı.
SON YILLARI VE VEFATI
11 Ekim 1998’de yeniden cumhurbaşkanı seçilen Aliyev, sağlık sorunları nedeniyle 2003’te görevini oğlu İlham Aliyev’e devretti. Haydar Aliyev, 12 Aralık 2003’te ABD’de hayatını kaybetti ve Bakü’de Fahri Hiyaban’da toprağa verildi.
