Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (SBTÜ) Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Temel Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammet Fatih Kılıçaslan, 2 yıl önce Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) desteğiyle elektrik motorlarından cep telefonlarına, televizyonlardan bilgisayar ve insansız hava araçlarına kadar elektronik cihazların yapımında kullanılan NdFeB mıknatısların yerli imkanlarla üretilmesi için proje geliştirdi.
SBTÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Kul, uzun süren çalışmalar sonucunda tamamen yerli cihazlarla laboratuvar ortamında söz konusun mıknatısların "sıcak preslenmiş - izotropik" çeşidini üretmeyi başardıklarını söyledi.
Projenin, Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsünün (NATEN) ilgisini çekmeyi başardığını aktaran Kul, enstitünün mıknatısların endüstriyel boyutta üretilmesi için çalışmayı fonlamak istediklerini aktardı.
Yıllık 25 milyar dolarlık pazardan Türkiye'nin de pay alması hedefleniyor
Projeyi üniversitenin Sivas Organize Sanayi Bölgesindeki hızlı katılaştırma laboratuvarında ekibiyle hayata geçiren Kılıçaslan ise söz konusu mıknatısların önemine dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
"Bu mıknatıslar, elektrik motorlarından cep telefonlarına, TV'lerden bilgisayarlara hatta drone'lara kadar hemen her elektronik aygıtta kullanılmaktadır. Hali hazırda küresel ölçekte yıllık 25 milyar dolarlık bir pazar söz konusu olup bu pazarın çok yakın zamanda 30 milyar doları bulması bekleniyor. Türkiye, bu devasa pazardan hemen hemen hiçbir pay almamaktadır. Dolasıyla buradaki amacımız, günümüz teknolojisi açısından son derece hayati önemde olan bu ürünü tamamen yerlileştirmek, hatta mevcut olanlardan daha iyi mıknatıslar geliştirmektir."
Mıknatısın geliştirilebilmesi için gereken alt yapıyı da tamamen yerli imkanlarla oluşturduklarını vurgulayan Kılıçaslan, "Bunun için öncelikle bir vakum indüksiyon ergitme sistemi, daha sonra vakum melt spinner cihazı, son aşamada ise vakum sıcak pres cihazını tamamen kendimiz tasarladık ve hepsini Türkiye'de ürettirdik. Böylece 300-400 bin euroluk bir yatırım gerekirken, bunu 35-40 bin euro maliyetle tamamlamış olduk." dedi.
"Ürettiğimiz mıknatısın bileşiminin yaklaşık yüzde 30'unu geri dönüşümden sağlıyoruz"
Kılıçaslan, mıknatısı oluşturan hammaddenin temini noktasında da çalışma yaptıklarını dile getirerek, "Bu tür mıknatısların hammaddesi yurt dışından karşılanıyor. Dolayısıyla mıknatısı daha düşük bir maliyetle üretebilmek için atık mıknatısları değerlendirdik. Önce bu mıknatısları geri dönüştürdük. Daha sonra bu geri dönüştürdüğümüz hammaddeyi kendi geliştirdiğimiz mıknatısta da kullandık. Ürettiğimiz mıknatısın bileşiminin yaklaşık yüzde 30'unu geri dönüşümden sağlıyoruz. Bu da çok ciddi maliyet düşürücü bir çözüm olarak öne çıkıyor." ifadesini kullandı.
