Dünyanın en büyük savunma sanayisi buluşmalarından olan Uluslararası Savunma Sanayi Fuarı (IDEF’21), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla kapılarını ziyaretçilerine açtı. 1976 yılından bugüne motor üretimi başta olmak üzere Türkiye’de Savunma Sanayii gibi kritik sektörler için motor, transmisyon, aktarım ve elektrik-elektronik alt sistemlerine yönelik tedarikçi ülkelerin kısıtlama ve engellemeleri karşısında öz kaynaklarıyla hayata geçirdiği yerli ve milli yeni nesil motor projelerinde sona gelen TÜMOSAN da fuarda yerini aldı. Açılış töreninden sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından da ziyaret edilen TÜMOSAN’da ilgi odağı özellikle ilk defa IDEF’21’de görücüye çıkan PUSAT Hibrit aracı oldu.
Firma ayrıca fuarda, 4x4 Taktik Tekerlekli Konvansiyonel ve Hibrit araç seçeneklerini, 530 Bg’e kadar dizel motorlarını, tork konvertörlü ve otomatik-senkromeçli transmisyonlarını, ALP güç gruplarını, marin motorları, uçak durdurucu sistem geri sarma motorunu, transfer kutusunu, bağımsız süspansiyon sistemini ve menzil artırıcı sistemlerini katılımcılar için sergiledi.
"Yüzde 100 yerliliğe sahip Türkiye'deki tek araç PUSAT"
TÜMOSAN Alt Sistemler Tasarım Müdürü Emre Yener PUSAT ile ilgili yaptığı bilgilendirmede, "Yüzde 100 yerliliğe sahip tek araç" olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti:
"PUSAT, yaklaşık 5 yıldır geliştirmeye devam ettiğimiz askeri araç ailesinin bir üyesi. Normalde araçlarımız 4x4, 6x6 ve 8x8 olarak bir ürün ailesini temsil ediyor. PUSAT ve PUSAT Hibrit aslında bu ailenin ilk ürünleri diyebiliriz. TÜMOSAN’ın tüm alt sistemlerinde kullanılan motor, transmisyon, transfer kutusu, süspansiyon yani tüm ürünlerimizi aslında biz PUSAT bünyesinde kullanıyoruz.
Bu anlamda yüzde 100 yerliliğe sahip Türkiye’deki tek araç. Biz export lisans ile ilgili herhangi bir yasağa tabi değiliz. Bu yıl fuara ilk defa PUSAT Hibrit aracımızı da getirdik. Bu aracımızın özelliği 4 farklı moda sahip olması. Bu modlar aracımız sayesinde 30 kilometreye kadar sadece batarya kullanarak sessiz olarak operasyon bölgesine kadar gidebiliyor.”
"5 bin kilometre yol testini başarılı bir şekilde tamamladık"
Emre YENER ayrıca sözlerine şunları da ekledi:
"Aracımız ayrıca şasili bir gövde kapsülüne sahip. Eklemeli zırh yapısıyla aracın balistik seviyesini güçlendirebiliyoruz. Aracın tüm mayın testleri gerçekleştirildi, yol testleri devam ediyor. Yaklaşık 5 bin kilometre yol testini başarılı bir şekilde tamamladık. Fuarda 2 aracımızı gururla, yüzde 100 yerlilik oranıyla sergiliyoruz. 2022 yılının ilk çeyreğinde üretime geçmeyi planlıyoruz. Tabi bu biraz da müşteri gereksinimleri ve ihtiyaçlarına cevap verme ile ilgili bir konu. Önceliğimiz tabi ki de Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü."
"Transmisyon konusunda da Türkiye'de ilk firmayız"
TÜMOSAN’ın geliştirdiği geniş ürün yelpazeleri hakkında konuşan Proje Yönetim Müdürü Volkan Gün ise "Transmisyon konusunda da Türkiye’de ilk firmayız” dedi. Volkan GÜN, “1976’dan bu yana motor üretimi anlamında zaten belli bir birikime sahibiz. Özellikle son dönemde içten yanmalı motorlarda yeni nesil yakıt sistemleri, tüm alt sistemlerin çalışmasını yerli olarak gerçekleştirdik. Motorlarımızda çok ciddi bir yerlilik oranı elde ettik. Bunları aynı zamanda araç platformlarımıza da yansıtıyoruz. Özellikle PUSAT araçlarımızda motor transmisyon aktarma organlarında ciddi oranda bir yerliliğimiz var bu da çok büyük avantaj sağlıyor. Aslında herhangi bir ihracat lisansına tabii olmadan, herhangi bir izne ihtiyaç duymadan Türkiye’de kendi imalatçısı, kendi tasarımcısı ve kendi mühendisliği ile kendine yetebilecek seviyede bir bilgi birikimi olduğunun ve artık belli bir aşamayı aştığımızın çok net bir göstergesi" şeklinde konuştu.
Milli savunmaya katkı sağlayan işbirlikleri
Firma olarak Savunma Sanayii Başkanlığı, Sanayi Bakanlığı ve çeşitli kamu kurumlarıyla iş birlikleri olduğunu ve son zamanlarda da Tersaneler Genel Müdürlüğü ile de çalışacaklarını dile getiren Gün, "Hali hazırda 48 beygirden 125 beygire kadar Stage III-A dizel motor üretimi gerçekleştirmekteyiz. Piyasada yaklaşık 300 bin civarında bahsetmiş olduğumuz 3 ve 4 silindirli motorlarımız mevcut. Yeni nesil sistemlere baktığımız zaman, 4 ve 6 silindirli içten yanmalı motorlarımız da mevcut. Şuanda 530 beygir seviyesine kadar içten yanmalı motor üretebiliyoruz. Savunma Sanayii Başkanlığı’mızla, Sanayi Bakanlığımızla ve çeşitli kamu kurumlarıyla iş birlikteliklerimiz var. Özellikle son dönemde Tersaneler Genel Müdürlüğü ile kendilerinin deniz unsurları olan itici çekici vasıtalarda bir stratejik iş birliği de gerçekleştirdik. Orada da 400 beygir seviyesinde motor tedarikimiz mevcut. İş birliği kapsamında 10 yıl boyunca aynı motoru bizden tedarik edecekler. Aynı zamanda Savunma Sanayii Başkanlığı’nın Özel Maksatlı Taktik Tekerlekli Zırhlı Araçlar (ÖMTTZA) projesinde 450 ve 530 beygir olmak üzere 2 farklı konfigürasyonda 6 silindirli motor tedariki gerçekleştireceğiz. İlk motorlarımızı önümüzdeki yıl şubat ayında vermeyi planlıyoruz" diye konuştu.
"İnsansız deniz araçları ile ilgili de çalışmalarımız var"
PUSAT’ın teknik özelliklerinin yanı insansız deniz araçları ile ilgili de çalışmaları olduğunun altına Çizen Gün, "PUSAT askeri aracımızda 4 silindirli 310 beygirlik bir motorumuz mevcut ve 1000 newton metre torka sahip. Yaklaşık 5000 kilometre araç üzerinde ve aynı zamanda bench testlerinin hepsi gerçekleştirildi. 2022 yılı içerisinde tüm bu bahsetmiş olduğum motorlar seri üretimde olmuş olacak. Marin versiyonlarda aynı zamanda insansız deniz araçları projeleriyle alakalı firmalarla görüşüyoruz. Önümüzdeki dönemlerde motorlarımızı insansız deniz araçlarında da görebileceksiniz. Şu anda 750 beygir seviyelerinde konsept aşamasındayız. Orada da 750 beygir seviyelerinde V bloklu bir motor üzerinde çalışmaları sürdürüyoruz" dedi.
"Ürün yelpazemizi daha da arttırmayı hedefliyoruz"
Gün son olarak da, "Transmisyon konusunda Türkiye’de ilk firmayız diyebiliriz. İDEF 2019’da kabuk model olarak göstermiş olduğumuz tam otomatik tork konvertörlü transmisyonumuzu bu sene ürettik ve testlerini gerçekleştiriyoruz. Fuarda sergilediğimiz güç guruplarından bir tanesinde bu transmisyon mevcut. 6 ve 8 tekerlekli ve aynı zamanda taşıyıcı araç platformlarında kullanılabilen Türkiye’deki tek tork konvertörlü tam otomatik transmisyon. Bu konuda da ciddi bir aşama kaydettik bundan sonraki süreçte de bu transmisyonun konfigürasyonlarıyla beraber ürün yelpazemizi daha da arttırmayı hedefliyoruz" diyerek sözlerini tamamladı.
