İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Lisansüstü Eğitim Enstitüsü ve Diplomasi Araştırmaları Derneği'nin ortaklaşa düzenlediği ve dış politika konularının tartışıldığı webinar serisinin dördüncüsü, "Uluslararası Webinar Serisi IV: Güney Kafkasya'da Geleceğin İnşası: Sorunlar ve Çözüm Önerileri" (International Webinar Series IV: Building The Future in the South Caucasus: Problems and Suggestions) başlığıyla gerçekleştirildi.
Webinarın moderatörlüğünü İAÜ Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca ve TRT World Editörü Yusuf Erim üstlenirken, ABD'li emekli büyükelçi Robert Cekuta, Sputnik Azerbaycan'dan gazeteci Aygul Tagiyeva, Nizami Ganjavi International Center direktörü Elnur Aliyev, Regional Studies Center direktörü Richard Giragosian, Kadir Has Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mitat Çelikpala ve İtalyan La Sapienza Üniversitesi'nden tarihçi Doç. Dr. Fabio L. Grassi konuşmacı olarak yer aldı.
İstanbul Aydın Üniversitesi'nin resmi YouTube kanalından canlı yayınlanan webinarda Ermenistan ve Azerbaycan arasında geçtiğimiz yıl meydana gelen 2'nci Karabağ Savaşı başta olmak üzere, bölgedeki sorunlar, başta Rusya ve Türkiye gibi bölgesel ve küresel aktörlerin konumu ve bölgenin geleceği ele alındı. Webinarda bölgenin asıl ihtiyacının geçici ateşkes değil, hiçbir tarafın "şeytanlaştırılmadığı" kalıcı bir barış olduğu görüşü öne çıktı.
Aydın: Büyük aktörler bölgeye girdi
Etkinliğin açılış konuşmasını gerçekleştiren İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın, ilk olarak Soğuk Savaş dönemi, daha sonra da 2008 sonrası Güney Kafkasya bölgesinde dengelerin değiştiğine ve bölgeyle coğrafi bağlantısı olmamasına rağmen strateji, ekonomi ve enerji gibi alanlarda uzantısı olan büyük devletlerin bölge ile yakından ilgilendiğine, bunun da sorunu çok daha önemli hale getirdiğine dikkat çekti.
Doç. Dr. Aydın, son gelişmelerle birlikte webinarda ele alınacak konuların çok daha önemli hale geldiğini sözlerine ekledi.
Grassı: Bölge halkı çok acı çekti
Doç. Dr. Aydın'ın konuşmasından sonra ilk söz alan La Sapienza Üniversitesi Öğretim Üyesi ve tarihçi Doç. Dr. Fabio L. Grassi, bölge halkının tarih boyunca büyük acılar çektiğinin altını çizdi. Doç. Dr. Grassi şunları söyledi:
"Bugün yaşanan sorunlar için diplomatik zeminde geçici bir çözüm bulunabilir ancak önemli olan gelecek nesillerin de çözülemeyen sorunların kurbanı olmasını engellememizdir. Diplomasi ve rasyonel politikalar gereklidir ancak yeterli değildir; kültürel miraslara sahip çıkarak ortak geleceği inşa etmemiz gerekmekte."
İkinci olarak söz alan ABD'li emekli büyükelçi Robert Cekuta, son yıllarda Güney Kafkasya'da farklı ulusların ve farklı grupların "şeytanlaştırıldığını" düşündüğünü söyledi. Cekuta, "2015-2018 yılları arasında ABD'nin Azerbaycan Büyükelçisi olarak görev yaptım. Bu dönemde ABD bölgenin ekonomik ve enerji boyutlarını ön plana çıkarmıştı. Bugün de önemli olan kısa süreli bir ateşkesi değil, uzun süreli barışı sağlamanın yollarını aramaktır. Ayrıca Türkiye bölgede çok önemli bir aktör konumuna geldi. Öyle inanıyorum ki Türkiye ve Biden yönetimi, bölgede pek çok şeyi değiştirme şansına sahip olacak" diye konuştu.
Aliyev: Barış ve huzur içinde yaşama şansımız var
Webinarda üçüncü konuşmacı olarak söz alan Nizami Ganjavi International Center direktörü Elnur Aliyev konuşmasında, "Bölgenin tarihine baktığımızda barış ve huzur içinde yaşama şansımız var, Azerbaycan'ın bu konuda iş birliği ve uzlaşıya açık olduğuna inanıyorum. Türkiye, Rusya, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan'ın birlikte geliştireceği iş birlikleri tüm tarafların faydasına olacaktır. Uluslararası ve ulusal hukuk kuralları ekseninde ortaya çıkacak çözümler ile kalıcı barışı sağlayabilir ve bu sayede bölge halkının daha müreffeh bir yaşam sürmesini sağlayabiliriz" ifadelerini kullandı.
Gıragosıan: Kalıcı barış olmadan Ermenistan entegre olamaz
Aliyev'den sonra söz alan Regional Studies Center direktörü Richard Giragosian, "Bölgedeki aktörler, karşısındakileri "şeytanlaştırmadan", barış ve güvenin nasıl tesis edileceğine ilişkin çabalarını yeniden canlandırmayı amaçlamalı. Bölgenin dinamiklerinin değişkenliğini göz ardı etmeden, ekonomik iş birliği gibi uzlaşma alanlarını normalleşme için bir fırsat olarak değerlendirmemiz gerekir" ifadelerini kullandı. Giragosian, Karabağ konusu çözülmeden ve bir barış sağlanmadan Ermenistan'ın küresel sistem içerisinde yer almasının çok zor olduğunu da sözlerine ekledi.
Tagiyeva: Projeler uzlaşma için fırsat
Webinarın beşinci konuşmacısı olan Sputnik Azerbaycan'da gazeteci Aygul Tagiyeva, "Ulaşım ve inşaat alanında projeler, ekonomik iş birlikleri bölgedeki aktörler arasındaki uzlaşıyı artırabilecek fırsatlar olarak değerlendirilebilir, bölge ülkelerinin buna hazır olduğunu düşünüyorum. Bölgede barış ve huzurun tesisi için Türk ve Rus liderlerine büyük rol düşmekte, Dağlık Karabağ konusunda yaşanan uzlaşı bu açıdan büyük önem taşımakta" diye konuştu.
Çelikpala: Bölge çok kırılgan ve komplike
Son olarak söz alan Kadir Has Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mitat Çelikpala ise konuşmasında, "Bölgede yaşanan sorunların temelinde bölge aktörleri arasındaki güven eksikliği, bölgede hüküm süren gerek ekonomik gerek siyasal istikrarsızlıklar, barışı öneren yapıların eksikliği, bölgedeki kırılganlığın yüksek olması ile ilişkilerin son derece karmaşık olması yatmakta. Bölgeyi değerlendirirken, bölgenin son derece kırılgan ve komplike bir yapıda olduğu göz ardı edilmemeli" ifadelerine yer verdi.
Etkinlik, izleyenlerin soruları ve yanıtlarla sona erdi. Toplantının kaydına, üniversitenin resmi YouTube kanalından ulaşılabildiği belirtilirken, kanalda, daha önceki üç webinarın da videolarının bulunduğu bilgisi verildi.
