Bloomberg’in Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Dünya Sağlık Örgütü verilerinden çıkardığı; ortalama ömür beklentisi, obezite, sigara kullanımı, hava kalitesi ve temiz suya erişim gibi faktörleri kullanarak yaptığı sıralamada, İspanya tüm dünya ülkeleri içerisinde ilk sırada yer aldı.
Geçen sene altıncı sırada bulunan İspanya, bu yıl İtalya’yı bir basamak aşağı iterek birinciliği elde etti. İki Akdeniz ülkesini İzlanda, Japonya ve İsviçre takip etti.
Bloomberg’ün araştırmasına göre ülkelerin gelir seviyesi ile sağlıklı yaşam seviyesi arasında kuvvetli bir bağ var. Avrupa’nın ve Pasifik Bölgesi’nin ortalama gelir seviyesi yüksek ülkeleri sıralamada üst seviyelerde yer alıyor. Sıralamanın en altında ise Sahra-Altı Afrikası, Yemen ve Haiti gibi gelir seviyesi oldukça düşük bölge ve ülkeler yer alıyor.
Ama gelir dışında da oldukça etkili olan faktörler mevcut. ABD yüksek gelir seviyesine rağmen aşırı kimyasal uyuşturucu kullanımı, yüksek intihar oranları ve yüksek obezite ile en sağlıklı ülkeler sıralamasında ancak 35. sırada yer buldu. Üstelik Amerika adeta 'ideolojik rakibi' olan Küba’nın da gerisinde kaldı. ABD’ye kıyasla bir hayli fakir olmasına rağmen uzun yıllardır bedava devlet sağlık sistemine ve önleyici tedavilere yatırım yapan Küba, en sağlıklı ülkeler sıralamasında Amerika’nın beş basamak üzerinde 30. sırada yer aldı.
İspanya son on yılda kalp-damar rahatsızlıkları ve kanser nedeniyle ölümleri ciddi biçimde azaltması ile en sağlıklı ülkeler sıralamasında üst basamaklara tırmandı. Zengin fakir ayrımı olmaksızın tüm vatandaşlara ortalama olarak aynı sağlık hizmetini devlet kanalı ile sağlaması İspanya’yı ön plana çıkarıyor. Ülke, sağlık kontrollerini arttırması ve uzman aile hekimlerinin hastalıkları ortaya çıkmadan ve yayılmadan kontrol altına alması sayesinde çok daha sağlıklı bir ortama kavuştu.
Aslında İspanya’nın kişi başı sağlık harcaması OECD ortalamasının altında ve bu konuda ilk sırada yer alan ABD’nin de üçte biri düzeyinde. Bu durum sağlıklı yaşam ortamı oluşturabilmek için çok para harcamanın değil bilinçli para harcamanın önemli olduğunu ortaya koyuyor.
İspanya’nın bir diğer avantajı akdeniz diyeti. İspanya ve İtalya gibi Akdeniz ülkeleri bol sebze, balık, zeytin yağı, sağlıklı tahıllar ve kuruyemişlere dayanan beslenme alışkanlıklarıyla avantajlı konumda. Ayrıca kuzey Avrupa ve Doğu Asya diyetlerinin de Akdeniz ile birlikte özellikle kalp rahatsızlıklarını önlemede etkili olduğuna dair sayısız araştırma mevcut. Hatta İspanya’nın geleneksel kısa öğle uykusu siesta’sının dahi sağlıklı yaşama çok olumlu katkı yaptığı belirtiliyor.
İspanya yetişkin nüfus içerisinde yüzde 16, 7’lik obezite oranı ile OECD ortalaması olan 19,5’in altında 14. sırada yer bulurken, Türkiye yüzde 22,3 ile 24. sırada yer alıyor. Nüfusu içinde en az obezite oranına sahip ülkeler ise sırası ile yüzde 3,7 ile Japonya, yüzde 5,3 ile Güney Kore’yi ve yüzde 9,8 ile İtalya. Amerika ise yüzde 38,2’lik obezite oranı ile OECD sıralamasında en kötü ülke konumunda.
2040 yılında İspanya’nın ortalama 86 yıl yaşam beklentisi ile şu an dünyanın en uzun yaşam beklentisine sahip olan Japonya’yı geride bırakacağı tahmin ediliyor. Aynı yollarda Çin’de de ortalama yaşam beklentisinin ABD’yi geride bırakması bekleniyor.
