Antalya Diplomasi Forumu kapsamında düzenlenen ve gazeteci Sami Zeidan'ın yönettiği "İran'ın Komşuluk Doktrini" başlıklı söyleşiye İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif konuşmacı olarak katıldı.
İran'daki en sıcak gündem olan seçimlerin ve aday olmak isteyen bazı önemli isimlerin de aralarında olduğu birçok kişinin adaylığının veto edilmesinin seçimlere etkisinin sorulması üzerine Zarif, "Belki yüzde yüz istenilen bir seçim olmadı ancak şu an artık geldiğimiz durumda seçilmiş yeni bir cumhurbaşkanımız var. Sayın Reisi'yi uzun yıllardır tanıyorum, kendisi iyi ve mantıklı bir insan. Ülkemizi iyi yöneteceğine inanıyorum. İran'ın dış politikası uzlaşı üzerinedir ve bu politika yeni hükümet döneminde de devam edecek." diye konuştu.
VİYANA'DAKİ NÜKLEER GÖRÜŞMELER AĞUSTOSTAN ÖNCE SONUÇLANABİLİR
Konuşmasının devamında Avusturya'nın başkenti Viyana'da İran nükleer anlaşmasının tam olarak uygulanması ve ABD’nin anlaşmaya dönüşünün ele alındığı görüşmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunan Zarif, görüşmelerin iyi yönde ilerlediğini belirtti
Yeni hükümetin göreve geleceği ağustos ayından önce nihai anlaşmaya varılabileceğini ifade eden Zarif, "Görev süremizi tamamlamadan bu sorunun çözüleceğini düşünüyorum. Ağustos ortasına kadar görevimize devam edeceğiz, çok daha önceden çözüme kavuşacağımızı düşünüyorum. Viyana'da sürdürülen görüşmelerde şu an nihai anlaşma metni çok daha netleşti." dedi.
Nükleer anlaşmanın uygulanmasının önünde hangi engellerin kaldığının sorulması üzerine Zarif, "ABD anlaşmadan tek taraflı çekildiği için anlaşmayı ihlal ettiğini kabul etmelidir. Yalnızca ABD'nin anlaşmadaki yükümlülüklerini uygulaması gerekiyor. Engeller aşılamayacak engeller değil." ifadelerini kullandı.
Zarif, ABD Başkanı Biden yönetiminin, Trump dönemindeki politikalardan vazgeçmesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu:
"Biden yönetimi aslında Trump'ın yaklaşımının başarısızlıkla sonuçlandığını biliyor ama yine de o politikayı devam ettirmeye meyilli görünüyor. O yüzden bir engelle karşı karşıyayız. Bu yaptırımlar mantıklı yaptırımlar değil ve maalesef Avrupa Birliği de ABD'nin yaptırımlarına uyum sağladı ancak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin bu konudaki tutumuna bakıldığında ABD'nin İran'a karşı yaptırım teklifleri 13 oya karşı 2 oyla reddedildi. Bunlar ABD açısından görülmemiş şeyler. ABD yönetimi bu konuda tamamen izole olduğunu görmek zorunda. Washington, finans kurumlarının üzerinde etkilere sahip olsa da bütün bu etkilerine rağmen uluslararası alanda attığı adımlar meşru değildir."
ABD Başkanı Biden'ın dürüst olup olmadığına dair sorulan soruya Zarif, "Bu konuya girmeyelim ancak bence Biden, İran konusunda daha gerçekçi ve İran'ı daha iyi tanıyor. Bence Biden ile çalışmak Trump ile iş yapmaktan çok daha kolay." dedi.
SUUDİ ARABİSTAN İLE BAĞDAT'TA ÜÇ TUR KAPSAMLI GÖRÜŞMELER
İran ile Suudi Arabistan'ın ilişkileri düzeltmek için Irak'ın ara buluculuğunda doğrudan görüşmelere başlamasıyla ilgili sorulan soruya da yanıt veren Zarif, Riyad yönetimiyle Dışişleri Bakanlığı, İstihbarat Bakanlığı ve askeri yetkililerin de katıldığı kapsamlı görüşmeler yaptıklarını belirtti.
Görüşmelerin ne aşamada olduğuna dair net bir bilgi paylaşmayan Zarif, "Suudi Arabistan'la diyalogların başlaması iyi oldu. Bağdat'ta üç tur görüşmelerimiz oldu. Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi, Dışişleri, istihbarat ve ordu gibi farklı yönetim birimleri temsil edildi. Müzakerelere ben katılmadım ancak çözüme ulaşabileceğimizi biliyorum. Aramızdaki farklılıkları çözmemek için bir engel yok." değerlendirmesinde bulundu.
İran'ın Yemen'deki Husilere silah yardımı yapıp yapmadığına ilişkin Zarif, "Biz Yemen'e ilaç ve gıda yardımı gönderememişken nasıl silah yardımı yapacağız? Kendileri silah yapmayı zaten biliyorlar." ifadelerini kullandı.
Yemen'deki sorunun ancak tarafların orta noktada buluşmasıyla çözüleceğini belirten Zarif, "Yemen'deki okulları bombalayanlar hastaneleri pazar yerlerini bombalayanlar İran değil. Biz 2014 Nisan'da yemen çatışması yeni başlamışken hemen ateşkes hemen insani yardım çağrısı yapmıştık. Neredeyse 6 yıl geçti hala çözüme ulaşamadık. Bir savaşla elde edemedikleri şeyi müzakereyle elde edemezler. Orta noktada buluşmaları gerekiyor." şeklinde konuştu.
"TÜRKİYE VE RUSYA'NIN SURİYE'DEKİ YAKLAŞIMINDAN ÇOK MEMNUNUZ"
Suriye'de insanlığa karşı suçlar işlendiğine ilişkin BM raporları olduğu ve İran'ın Suriye'ye destek konusunda pişmanlık duyup duymadığının sorulması üzerine Zarif, "Suriye konusunda hepimizin farklı alternatifleri vardı ancak bunları kaçırdık. Aşırılığa karşı mücadele edenlerin yanında olmalıyız ancak evet pişmanlık duyduğumuz şeyler var. Suriye'deki her bir can kaybıyla ilgili hepimizin sorumluluğu var. Çok daha iyi ve daha kapsayıcı yaklaşım belirleyebilirdik." dedi.
Zarif, İran, Türkiye ve Rusya'nın Suriye'deki krizi sona erdirmeye yönelik başlattığı sürecin olumlu olduğunu belirterek, "Biz, Türkiye ve Rusya'nın Suriye'deki yaklaşımından çok memnunuz. Astana sürecini başlattığımızda birçok dostumuz bunun boş bir çaba olduğunu düşünmüştü ancak iyi ki başlamışız her ne kadar birbirimizle tam olarak hemfikir olmasak da Türkiye ve Rusya ile birlikte masaya oturabildik ve daha fazla kan dökülmesini durdurabildik. Umuyorum siyasi süreçlerde de aynı ilişkileri devam ettirebiliriz." diye konuştu.
