İsrail'de zorunlu askerlik muafiyeti tartışmaları, hükümet içinde yeni bir krize yol açtı. Koalisyonun Ultra-Ortodoks (Haredi) ortağı Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi lideri Yitzhak Goldknopf, dini okullarda (Yeşiva) eğitim gören öğrencilerin askere alınmaması için verdiği söz doğrultusunda başbakan yardımcılığı görevinden istifa ettiğini duyurdu.
“Ortak Karar Aldık”
Goldknopf, istifa kararını partisinin liderleriyle birlikte aldıklarını belirterek, "Haredi toplumunun inançlarını ve eğitim hakkını korumak için bu adımı atıyorum" dedi. Ancak, koalisyonun içinde kalmaya devam edeceğini ve İsrail İskan Bakanı olarak görevini sürdüreceğini ifade etti. Bu nedenle istifası, kamuoyunda "kısmi istifa" olarak yorumlandı.
Düğündeki Sloganlar ve Artan Tepkiler
Goldknopf'un istifası, zorunlu askerlik yasasına ilişkin yaşanan gerilimin bir sonucu olarak değerlendirilirken, dün kamuoyuna yansıyan bir video tartışmaları alevlendirdi. Yeğeninin düğününde Haredi cemaatine mensup kişilerle birlikte "Askere gitmektense ölürüz" sloganları eşliğinde dans eden Goldknopf, hem hükümet kanadından hem de muhalefetten sert eleştiriler aldı.
Ancak İsrail medyasına göre, Goldknopf'un istifasının düğün görüntüleri nedeniyle değil, Netanyahu hükümetiyle yaşadığı "zorunlu askerlik yasası" krizinden kaynaklandığı belirtildi. Daha önce Başbakan Netanyahu’yu, Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak yasanın meclise sunulmaması halinde hükümetten çekilmekle tehdit eden Goldknopf, koalisyon içindeki bazı uzlaşmalar nedeniyle bu kararından geri adım atmıştı.
Yüksek Mahkeme Kararı ve Haredilerin Askerlik Tartışması
İsrail’de yıllardır devam eden Haredilerin askerlikten muaf tutulması meselesi, geçtiğimiz yıl Yüksek Mahkeme’nin aldığı kararla yeniden gündeme gelmişti. 25 Haziran 2024’te mahkeme, Haredi erkeklerin askere alınmasını engelleyen yasal bir dayanak bulunmadığına hükmetmiş ve askerliğe uygun olanların orduya katılması gerektiğini bildirmişti.
Bunun üzerine Savunma Bakanı Yisrael Katz, Kasım 2024’te 7 bin Haredi gencinin askere çağrılmasına onay verdi. Şubat ayında ise 1.200’den fazla Ultra-Ortodoks Yahudi için gözaltı emri çıkarıldığı duyuruldu.
Nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan Harediler, zorunlu askerliğe karşı çıkıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar. Ancak İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen her vatandaşın zorunlu askerlik yapması gerekiyor.
