2014'ten bu yana devam eden Rusya-Ukrayna krizi, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesinde 26 Mart'ta 4 Ukrayna askerinin ölmesi ve Rus ordusunun Ukrayna sınırlarındaki hareketliliği nedeniyle tekrar dünya gündemine geldi.
Karşılıklı açıklamalar peş peşe gelirken son gelişmeler gerilimi iyice tırmandıracak cinsten.
ABD'nin savaş gemilerini Karadeniz'e göndereceğini açıklamasının ardından Kremlin'den "Rusya kendi sınırları içerisinde ordusunu dilediğince hareket ettirme hakkına sahiptir. Ukrayna'nın doğusundaki mevcut gelişmeler, büyük çaplı askeri müdahale olasılığını artırıyor. Gerginlik tam teşekküllü bir savaşa dönüşebilir." uyarısı geldi.
Rusya Devlet Başkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Dmitriy Kozak ise, "Her şey yangının ne kadar büyük olacağına bağlı. Çatışmaların şiddetlenmesi Ukrayna için sonun başlangıcı olabilir. Eğer Devlet Başkanımız Putin'in dediği gibi Donbass'ta bir Srebrenitsa senaryosu yaşanırsa, görünen o ki oradaki vatandaşlarımızı korumak zorunda kalacağız." diye konuştu.
Rusya Dışişleri Bakanlığı da "Ukrayna'nın NATO'ya katılımı, Donbas'taki savaşın "şiddetlenmesine" ve "Ukrayna devleti için geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açacaktır" açıklamasında bulundu.
"Böyle bir durum Rusya'nın güvenliği için tehdit oluşturur"
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ukrayna'da yeniden bir iç savaşın başlayacağına dair endişeleri olduğunu belirterek böyle bir durumun, Rusya'nın güvenliği için tehdit oluşturacağını söyledi.
Peskov, gazetecilerin Rusya'nın Ukrayna sınırındaki askeri hareketliliği ve Donbas'taki krizle ilgili sorularını cevaplandırdı.
Ukrayna'nın Donbas'taki krizin çözümünü tamamen askeri yoldan çözme fikrine sahip olduğunu iddia eden Peskov, "Kremlin'de, Ukrayna'da iç savaşın yeniden başlayacağına dair endişe var ve eğer bizim sınırlarımızda iç savaş ve geniş çaplı çatışmalar yeniden başlarsa bu, Rusya'nın güvenliği için tehdit oluşturacaktır. Bu durumun gelişmesinin dinamikleri ve Ukrayna tarafının davranışlarının dinamikleri potansiyel silahlı çatışmaların yeniden başlaması tehlikesini oluşturuyor." dedi.
Peskov, Ukrayna'da çatışmaların yeniden başlaması halinde Rusya'nın gereken önlemleri alacağını belirterek "Ukrayna'da büyük çaplı çatışmaların başlaması ve Srebrenitsa benzeri insani felaketin yeniden meydana gelmesi durumunda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in daha önce dediği gibi dünyadaki hiçbir ülke kenara çekilmeyecek, Rusya dahil böyle bir trajedinin olmaması için gereken önlemleri alacaktır. Bütün dünyadaki ülkeler, bütün medeni ülkeler ve Avrupa devletleri Ukrayna'nın güney doğusunda Srebrenitsa'nın tekrarı halinde bu felaketi önlemek için mümkün olan her şekilde karşı duracaktır." diye konuştu.
ABD Dışişleri Bakanlığının 2014'ten bu yana Ukrayna sınırına yönelik askeri yığınak yaptığı iddiasına ilişkin Peskov, Ukrayna'nın güney doğusundaki gerilimin tırmanması nedeniyle Rusya'nın kendi güvenliğini sağlamak için önlemler aldığını ifade etti. Peskov, Ukrayna sınırındaki askeri birliklerin kesin parametrelerini açıklamayacağını kaydetti.
Peskov, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in Putin'e Rus askeri birlikleri sınırdan çekme çağrısına ilişkin ise "Elbette şimdi ne yazık ki, Ukrayna yine potansiyel olarak çok istikrarsız bir bölgeye dönüşüyor. Tabii ki sınırlarında istikrarsız, tehlikeli ve patlamaya hazır bir bölge olan her ülke kendi güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri alır." ifadelerini kullandı.
Zaharova: Ukrayna'nın NATO üyeliği durumu kötüleştirir
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, verdiği brifingde, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'in Donbas ziyaretinde ülkesinin NATO'ya üye olmasının, bölgedeki çatışmaları sonlandıracağı yönünde açıklamasını hatırlatarak "Ukrayna'nın NATO'ya üye olması olasılığı, ülkeye barışın getirilmesi yerine, tam tersine Ukrayna'nın güney doğusundaki durumu kötüleştirecek ve geri dönüşü olmayan sonuçlar yol açacaktır." dedi.
Kiev yönetimine sorumlu bir yaklaşım sergilemesi ve Minsk Anlaşmalarını uygulaması çağrısında bulunduklarını vurgulayan Zaharova, "Donbas'taki durum zor ve gerginleşebilir. Bunun nedeni de Ukrayna'nın güney doğusundaki meselenin güçle çözüleceğine inanan Kiev'in savaş tutumudur. Bu bölgeye askerler ve askeri teçhizat konuşlandırılıyor." değerlendirmesini yaptı.
Rusya: ABD gemileri Karadeniz'deki kalış sürelerini sınırlayan Montrö Sözleşmesi'ne bağlı olmalı
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko, Karadeniz'e girecek ABD gemilerinin, Karadeniz'deki kalış sürelerini sınırlayan Montrö Sözleşmesi'ne bağlı olmaları gerektiğini söyledi.
Gruşko, Rus haber ajansı İnterfaks'a yaptığı açıklamada, ABD'ye ait iki savaş gemisinin, Türk Boğazlarından Karadeniz'e çıkışı için Türkiye'ye diplomatik bildirimde bulunmasını değerlendirdi.
NATO ülkelerinin Karadeniz'deki faaliyetlerinin son dönemde arttığını savunan Gruşko, "Bu tür faaliyetlerin, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkelerin gemileri için sınırlamaları ve kalış sürelerini belirleyen Montrö Sözleşmesi hükümlerine sıkı sıkıya bağlı olarak yürütülmesi önemlidir." dedi.
Gruşko, Karadeniz'de güvenliği sağlama sorumluluğunun, Karadeniz'e kıyısı olan ülkelerce sağlanması gerektiğini vurgulayarak, "Karadeniz'de güvenliği sağlama sorumluluğunun, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü de dahil olmak üzere, bunun için gerekli tüm araçları yaratan Karadeniz devletlerine ait olduğunu varsaymaya devam ediyoruz." yorumunda bulundu.
ABD Türkiye'ye diplomatik bildirimde bulundu
ABD'ye ait 2 savaş gemisinin, Türk Boğazlarından Karadeniz'e çıkışı için Türkiye'ye diplomatik bildirimde bulunduğu ve gemilerin 4 Mayıs'a kadar Karadeniz'de kalacağı bildirildi.
Diplomatik kaynaklar, ABD'nin 2 savaş gemisini Karadeniz'e göndereceği yönündeki haberlere ilişkin, "Tarafımıza Montrö Sözleşmesi'ne uygun olarak 2 ABD savaş gemisinin Karadeniz'e çıkacaklarına dair 15 gün önceden diplomatik kanallardan bildirim yapıldı." değerlendirmesinde bulundu.
Kaynaklar, gemilerin 4 Mayıs'a kadar Karadeniz'de kalacağını da belirtti.
Ukrayna-Rusya sınırında gerginlik
Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, 30 Mart'ta mecliste yaptığı konuşmada, Rusya'nın tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırları yakınlarına asker sevkiyatı yaptığını belirtmişti. Donbas bölgesindeki krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve AGİT'ten oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020'den itibaren kapsamlı ateşkes kararı almıştı.
Bölgede sözde bağımsızlığını ilan eden Rusya yanlısı ayrılıkçılarla Kiev yönetimi arasında 2014'ten bu yana süren çatışmalarda 13 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
