Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Öğretim Üyesi ve Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Nur Bardak, gelişmiş toplumlarda en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından olan bel ağrısının yetişkinlerin yanı sıra son yıllarda gençlerde ve çocukluklarda da görülmeye başladığına dikkat çekti.
Çocukluk çağındaki bel ağrısı sorunlarının yüzde 30-50 civarında görüldüğünü aktaran Bardak, bunun en önemli nedenlerinden birinin ise ağır okul çantaları olduğunu ifade etti.
Bardak, ağır çanta taşımanın ayrıca boyun, omuz ve sırt ağrılarına da yol açtığını dile getirerek, uzun süre ağır çanta taşınmasının ise büyüme evresindeki gençlerin vücutlarında postür bozukluklarına ve ağrıya yol açtığını vurguladı.
Okul çantası ve içindeki eşyaların toplam ağırlığının çocuğun vücut ağırlığının yüzde 10'unu aşmaması gerektiğini vurgulayan Bardak, "Vücut ağırlığının yüzde 10'unu aşan çantaların kullanılması, enerji tüketiminin artması, arkadan binen yük nedeniyle boyun ve sırtın öne eğilmesi, duruş bozuklukları ve akciğerlerin hacminde azalma gibi sonuçlara neden olur. Bütün bunların sonucunda çocukta ağrının yanı sıra oksijenlenme de azalacağı için halsizlik ortaya çıkar. Bütün bu olumsuzlukların önüne geçmek için okul çantalarının doğru seçimi ve doğru kullanılması önemlidir." diye konuştu.
"Çantada ağırlık yapan süslemelerin olmamasına dikkat edin"
Okul çantasının el, sırt, omuz ve çekçek tekerlekli gibi birçok modeli bulunduğuna işaret eden Bardak, şöyle devam etti:
"En iyi alternatif sırt çantaları ile çekilebilen tekerlekli çantalardır. Çanta seçerken, hafifliğine ve üzerinde ağırlık yapan süslemelerin olmamasına dikkat etmek gerekir. Sırt çantaları iki geniş ve destekli omuz askısı, bel kemeri ve sünger desteği bulunan ergonomik yapıda olmalıdır. Dar ve sıkı askılar, omuz çevresindeki sinirlere bası yaparak ellerde ve kollarda uyuşukluğa sebep olabilirler."
Ayşe Nur Bardak, çantanın doğru kullanımının en az seçimi kadar önemli olduğunu vurgulayarak, gevşek askılı çantaların sırta binen yükü arttırarak ağrıya neden olduğunu belirterek, bundan dolayı çanta askılarının gerginliğinin yeterli düzeyde olması ve üst kenarının çocuğun omuz hizasına yakın durması gerektiğini belirtti.
İdeal ağırlık oranı sağlanamadığında çocuğun ağırlığının yüzde 15'ini geçmeyen bir çanta ağırlığının da kabul edilebileceğini dile getiren Bardak, "Bu konuda öncelikli görev aileye düşmektedir. Çantanın ağırlığı aile tarafından kontrol edilerek çocuğun gereksiz eşyaları taşıması engellenmelidir. Okul yönetimi de bu konuda duyarlı davranmalı, öğretmenler çanta kontrolü yapmalıdır. Önerilen çözümlerden bir diğeri ise okullarda çocukların kendilerine ait kilitli dolaplarının bulunmasıdır. Bu sayede, ders araç gereçlerini her gün yanında taşımak yerine dolaplarda muhafaza ederek ihtiyaç halinde oradan temin etme imkanına erişebilirler." ifadesini kullandı.
"Ağırlığın çanta içinde eşit dağılmasına dikkat edin"
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ayşe Nur Bardak, çantaların ağırlığı azaltıldığında çocuğun omurgası ile kaslarına binen yükün önemli ölçüde azalacağını belirterek, sırt çantalarının taşınma süresine de dikkati çekti.
Bu konuda belli bir süre belirtilemese de çantanın uzun süre taşınmasının önerilmediğini aktaran Bardak, şunları kaydetti.
"Uzun süre ayakta durulacağı zaman çantayı çıkarmak gerekir. Çanta, her iki omuzdan asılarak düzgün şekilde taşınmalıdır. Çocuklar genelde çantalarını tek omuzda taşımayı severler ancak bu durum vücudun çantanın olduğu tarafa doğru eğilmesine ve omurgaya yük binmesine neden olur. Omurgaya binen yüklerin bu şekildeki değişimi omurganın yaralanması ve dengesizliğe yol açabilir. Ağırlığın çanta içinde eşit dağılmasına ve belirli bölgelerde toplanmamasına dikkat edilmelidir. Çantada birden fazla bölme ve cep bulunması, ağırlığın eşit bir şekilde dağılmasını da sağlar."
Prof. Dr. Bardak, alınan tüm önlemlere karşın çocuklarda sırt ve bel ağrısı durumunda mutlaka doktora başvurulması gerektiğini sözlerine ekledi.
