Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, 2024 yılına dair faaliyetleri değerlendirdi ve 2025 yılına yönelik hedeflerini açıkladı. Çalışmalarını tarım, su yönetimi, ormancılık ve gıda güvenliği gibi geniş bir yelpazede sürdüren Bakanlık, yeni projelerle ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedefliyor.
ÜRETİCİLERE BÜYÜK KOLAYLIK: DESTEK HESAPLAMA
Bakan Yumaklı, geniş bir yelpazede süren çalışmalarla tarım, hayvancılık, su yönetimi, ormancılık ve doğa koruma gibi alanlarda önemli adımlar attıklarını belirtti. Bakan Yumaklı, toplantıda ayrıca, üreticilerin ne kadar destek alacağını kolayca öğrenebilmesi için yeni faaliyete aldıkları destek hesaplama sistemini de duyurdu.
“ÇALIŞMALARIMIZI GENİŞ YELPAZEDE SÜRDÜRÜYORUZ”
Bakanlık olarak, bitkisel üretimden hayvancılığa, güvenilir gıdaya erişimden suya, ormancılıktan doğa korumaya kadar çok geniş bir yelpazede çalışmalarımızı sürdürdüklerini belirten Bakan Yumaklı, ana görevlerinden birinin Türkiye’de gıda arz güvenliğini sağlamak olduklarını ifade ederek şunları dile getirdi:
“Bu görevi; sürdürülebilir, kaliteli ve verimli üretimle, kendimize yeterliliğimizin de ötesine geçip, yeni ihracat fırsatlarıyla ülkemiz ekonomisine katkıda bulunarak gerçekleştiriyoruz. Sadece tarımda ihtiyaç olan suyu değil, içme suyu ve enerji üretiminde gerekli olan suyu sağlamak Bakanlığımızın bir diğer ana görevi. Bir diğer asli görevimiz ise, nefesimiz olan ormanlarımızın güçlendirilmesi, çoğaltılması ve yangınlardan korunmasıdır.”
“160 BİN PERSONELLE SÜREKLİ SAHADAYIZ”
Denizin dibindeki balıktan gökyüzündeki kuşa kadar her şeyin Tarım ve Orman Bakanlığının sorumluluk alanına girdiğini belirten Bakan Yumaklı, bu sorumluluğu layığıyla yerine getirebilmek için; 31 kurum ve birimle, merkez, il ve ilçe teşkilatları olmak üzere toplam 160 bin personelle sürekli sahada olduklarını belirterek, “Bakanlık personellerimizi; bir tarlada çiftçimizin yanında, bir ağılda hayvancılık yapan bir üreticimizle, ormancılık yapan bir köylümüzle görebilirsiniz. Bir tarafta mühendislerimiz bir baraj inşa ederken, diğer taraftan ateş savaşçılarımız orman yangınıyla korkusuzca mücadele eder.” dedi.
2024 yılında yürütülen çalışmaları özetleyen Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın açıklamaları şu şekilde;
SU VE SULAMA YATIRIMLARI
“2024 yılında, tarımda belki 40 yıldır konuşulan bir uygulamayı hayata geçirdik. Suyu merkeze alan, verimli ve kaliteli üretimi artırmayı amaçlayan üretim planlamasına bu yıl itibarıyla başladık.
13 stratejik ürün ve yem bitkileri ürün grubunu üretim planlaması kapsamına aldık. Planlamaya uygun üretim yapanlara ilave destekler vereceğiz.
Üretim planlaması kapsamında hayvancılıkta süt, besilik sığır ve kanatlı eti üretim bölgeleri belirledik. Bu bölgelerde üretim yapanlara çeşitli avantajlar sağlıyoruz.
Su ürünlerinde de avcılık ve yetiştiricilikte üretim planlamasına başladık. Üretim planlamasının odağına hamsiyi koyarak, sürdürülebilirliği sağlamak için 400 bin ton kota getirdik.
Üretim planlamasıyla uyumlu Yeni Destek Modelini hayata geçirdik. İlk defa destek tutarlarını üretim döneminden önce ve 3 yıllık olarak açıkladık.
Bitkisel üretimde üreticilerimiz artık hangi ilçede, hangi ürüne, ne kadar destek alacağını bilecek ve ona göre ekim yapacak.
Hayvancılıkta Yeni Destekleme Modelimiz ile aile işletmeleri, gençler ve kadın yetiştiricilere ilk defa ilave destekler vermeye başladık.
Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesiyle, TİGEM çiftliklerini damızlık merkezi haline getiriyoruz. Buradan üreticilerimize uygun maliyetle hayvan vereceğiz, vatandaşımızın daha ucuza et tüketmesini sağlayacağız.
Kırsal Kalkınma destek programlarımız kapsamında verdiğimiz hibe desteklerle kırsalı kalkındırıyor, kırsaldan kente göçün önlenmesine yardımcı oluyoruz.
TARIMSAL DESTEK HESAPLAMA
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, "Destek ödemeleriyle ilgili sahada üreticilerimizden “nerede ne ekersem ne kadar destek alırım” sorularını sık duyuyorduk. Buna dair üreticilerimize büyük kolaylık sağlayacak yeni bir uygulamayı daha bugün itibarıyla hizmete alıyoruz. Artık, çiftçimiz sadece bir tıkla, bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünlerinde ne kadar destek alacağını görmüş olacak. Çiftçilerimiz destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresine girecek." dedi.
Bakan Yumaklı'nın açıklamaları şu şekilde;
Desteklerle tarımsal ürünlerimize katma değer sağlayan işleme paketleme ve depolama tesislerini artırıyoruz.
Teknoloji yenileme ve modernizasyon niteliğindeki yatırımlara verdiğimiz hibe destekleriyle yeşil dönüşüme de katkı veriyoruz.
Kırsal kalkınma için önemli hibe programımız IPARD’ı 42 ilden 81 ilimizin tümüne yaygınlaştırdık.
Diğer yandan, tarımsal işletmelerimize bu yıl 417 milyar lira sübvansiyonlu kredi sağladık. Kredilerde yüzde 100’e varana kadar faiz indirimi uyguladık.
2024 yılında çeşitli kalemlerde toplam 91 milyar lira üreticilerimize doğrudan destek ödemesi yaptık.
Destek ödemeleriyle ilgili sahada üreticilerimizden “nerede ne ekersem ne kadar destek alırım” sorularını sık duyuyorduk.
Buna dair üreticilerimize büyük kolaylık sağlayacak yeni bir uygulamayı daha bugün itibarıyla hizmete alıyoruz.
Artık, çiftçimiz sadece bir tıkla, bitkisel üretim, hayvancılık ve su ürünlerinde ne kadar destek alacağını görmüş olacak.
Çiftçilerimiz destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresine girecek.
Bitkisel üretimde; yer, ürün, sulama durumu ve alan bilgisini girerek ne kadar destek alabileceğini kolay şekilde hesaplayacak.
Aynı şekilde hayvancılık ve balıkçılıkta da gerekli bilgileri girerek, ne kadar destek alabileceğini görebilecek.
Tarımcebimde’ye de entegre edeceğimiz bu yeni uygulamamız çiftçilerimize, üreticilerimize hayırlı olsun.
ORGANİZE TARIM BÖLGELERİ
Uygun maliyetle tarım yapmak ve buna dayalı sanayimizi destekleyip geliştirmek üzere Organize Tarım Bölgeleri kuruyoruz. Şu ana kadar 14 OTB’mizin altyapı inşaatlarını tamamlayıp yatırımcıların hizmetine sunduk. Bunların 11’inde üretim başladı. 2024 yılında Elazığ Cevizdere ve Malatya Yazıhan OTB’lerimizi tamamladık ve yatırımcılarımızın hizmetine sunduk.
Bir karış bile toprağımızın boş kalmasına tahammülümüz yok dedik. Ve 2 yıl üst üste işlenmeyen tarım arazilerimizin tarımsal amaçlı kiraya verilmesi için çalışmalarımıza bu yıl içinde başladık.
“TARSİM KAPSAMINDA 10,5 MİLYAR LİRA PRİM DESTEĞİ SAĞLADIK”
Tarım Sigortaları Havuzu TARSİM kapsamında, devlet olarak 10,5 milyar lira prim desteği sağladık ve üreticilerimize 12 milyar lira hasar tazminatı ödedik.
Pancar üreticilerimizin yıllardır hasretle beklediği, ilk yerli ve milli pancar tohumu çeşitlerimiz “Türkşeker 2023” ve “Türkşeker 2053”ün hasadını yaptık.
Geçmişin mirasını, günümüzün teknolojisiyle buluşturduk. AR-GE faaliyetlerimiz kapsamında, bahçe bitkilerinde 20 yeni çeşidi, tarla bitkilerinde ise 51 yeni çeşidi tescil ederek Türk tarımına kazandırdık.
Gelenekten geleceğe bir emanet olarak gördüğümüz tohumlarımızı koruyor, onlara gözümüz gibi bakıyoruz.
Bu kapsamda tohum gen bankalarımızda tam 121.515 tohumu muhafaza ediyoruz.
Denizlerde kaçak avcılığın önlenmesi için denetimlerimiz artarak sürüyor. Bu kapsamda bu yıl 181 bin denetim yaptık.
İstilacı bir tür olan 374 binden fazla balon balığını avlatarak hem balıkçılarımızı destekledik hem denizlerimizdeki biyoçeşitliliği koruduk.
Tarımsal sulama, içme suyu ve enerji üretimi amaçlı SU yatırımlarımıza devam ettik. 115 milyar TL yatırımla 577 su ve sulama tesisini hizmete aldık.
Deprem illerimizde barajlarımızın ve sulama tesislerimizin yenilenmesi çalışmalarımız aralıksız devam ediyor.
Deprem konutlarının içme ve kullanma suyu teminine yönelik 15,5 milyar lira harcama yaptık. 2 yıl içinde 30 milyar liralık daha yatırım yapacağız.
Taşkınlara karşı ülke genelinde erken uyarı sistemlerini yaygınlaştırdık. Taşkın Erken Uyarı Sisteminde 322 olan sayıyı 533’e çıkardık.
GIDA GÜVENLİĞİ VE DENETİMLER
Vatandaşımızın güvenilir gıdaya ulaşması için denetimlerimizi artırdık. Bu yıl 1.3 milyon denetim gerçekleştirdik. 1.4 milyar liraya yakın para cezası uyguladık. 570 adet savcılığa suç duyurusunda bulunduk.
Sağlığı tehlikeye düşüren ve taklit-hileli ürünleri firma ve marka ismiyle anlık olarak yayınladığımız yeni bir sistemi uygulamaya aldık.
Gıda işletmelerinde karekod uygulamasını başlattık. Artık vatandaşlarımız cep telefonlarından karekod okutarak gıda üretimi ve satışı yapan işletmeler ile toplu tüketim yerlerinde Bakanlığımızın denetim bilgilerine ulaşabiliyor.
AB’den geri dönen ürünlere uygulanan resmi kontrolde yapılan değişiklikle, geri dönen ürünlerin iç gümrüklere doğrudan geçişine izin vermiyoruz. Uygunsuz ürünleri ülke girişine izin vermeden imha ediyoruz.
Pestisit denetimlerimizi artırdık. Hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrası gıda işletmelerinde ve ihracat öncesinde tüm gıda zincirinde, son 3 yılda 250 bin numune aldık. Denetimlerde olumsuzluk tespit edilenleri imha ediyoruz.
Akdeniz meyve sineği ve istilacı kahverengi kokarcaya karşı oluşturduğumuz eylem planlarını uygulamaya aldık.
SAĞLIKLIK ETE ULAŞMAK İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR
Vatandaşımızın sağlıklı ete ulaşması önceliklerimizden biri. Hayvan hastalıklarının önlenmesi için Erzurum, Elazığ, Ankara ve Kayseri’de Veteriner Yol Kontrol İstasyonları açtık.
Şap hastalığı vaka sayısını yüzde 85 azalttık.
Sahte alkol nedeniyle yaşanan kayıpları ve kayıt dışılığı önlemek için alkol ticaretini elektronik takip sistemi ile takip ediyoruz. Bu kapsamda 18 etil alkol üretim tesisi ile 15 suma üretim tesisine teknik cihazlar yerleştirdik.
Anadolu topraklarının biyoçeşitliliğini ve doğal yaşamını koruyor, geliştiriyoruz. 2024 yılında 2 milli park, 3 tabiat parkı, 1 tabiat anıtı ve 7 mahalli önemi haiz sulak alan ilan ettik. 2024 yılında korunan alanlarımız 66 milyon ziyaretçiyi ağırladı.
“2024 YILI TÜRK TARIMI İÇİN ADETA BİR MİLATTIR”
Üretim planlamasından sözleşmeli tarımın yaygınlaştırılmasına, işlenmeyen tarım arazilerinin etkinleştirilmesinden tarım sayımına kadar; devrim niteliğinde yaptığımız düzenlemelerle; 2024 yılı Türk tarımı için adeta bir milattır.
Bu yeni düzenlemelerin sahaya yansımasını 2025 yılından itibaren görmeye başlayacağız.
2025 yılında üreticilerimize desteklerimizi artırarak sürdüreceğiz ve 135 milyar lira destekleme ödemesi yapacağız.
Kırsal kalkınma yatırımlarımıza destek programlarımıza da tüm hızıyla devam edeceğiz.
2025 yılında tarım sigortaları kapsamını genişlettik. Bu çerçevede, üretim planlaması ve sözleşmeli üretimde yüzde 10 ila 15 oranlarında prim indirimi yaptık. Ayrıca Verim, Gelir Koruma ve Büyükbaş Hayvan Sigortalarının kapsamında ve devlet desteği oranlarında artışlar sağladık.
Tarıma yatırım yapacak girişmcilerimiz için 81 ilin Tarımsal Yatırım Rehberlerini hazırladık, önümüzdeki günlerde yayınlayacağız.
İşlenmeyen arazilerin kiralanmasına 2025 yılında başlayacağız.
ORGANİZE TARIM BÖLGESİ PROJELERİ
9 adet Organize Tarım Bölgesinin daha altyapısını tamamlayarak yatırımcıların hizmetine sunacağız. Böylece ekonomiye kazandırdığımız OTB sayısı 23 olacak. Ayrıca 5 OTB’nin alt yapı inşaatlarına başlayacağız.
Tarım sayımında Bakanlığımız sorumluluğundaki faaliyetleri 2025 yılı Mayıs ayı sonuna kadar tamamlayacağız. TÜİK tarafından ise 1 Temmuz-31 Aralık 2025 tarihlerinde saha çalışması yapılacak. 2026 yılı Haziran ayında ilk sonuçlar TÜİK tarafından kamuoyuyla paylaşılacak.
Mevcut durumda ÇKS kayıtları için kullanılan uydu görüntüleri ve Coğrafi Bilgi Sistemi teknolojilerini, yapay zekaya dayalı yeni sistemlerle destekleyerek ülke genelinde ürün deseni tespitini hayata geçirmeyi planlıyoruz.
Bunun için gerekli olan teknolojik altyapıyı tamamladık. Bu sistemi 2025 yılında uygulamaya alıyoruz.
TOHUMCULUKTA ORTAK ÜRETİM MODELİ
Tohumculukta TİGEM ve Özel Sektör işbirliğinde ortak üretim modeline geçeceğiz.
Glütensiz Ürünler Ar-Ge Merkezimizi tamamlayacak, özel tüketici gruplarına yönelik fonksiyonel gıdalar geliştireceğiz. İleri Meyve Sebze İşleme Teknolojileri Ar-Ge Merkezi ile de yenilikçi ürünler geliştirecek ve üreteceğiz.
Bir hayvanın damızlık değerini genetik yapısına bakarak tespit ettiğimiz Genomik Test Merkezimizi Ankara’da açacağız.
Hayvan hareketlerini 7 gün 24 saat denetlemeyi yoğun şekilde sürdüreceğiz. 4 yeni Veteriner Yol Kontrol İstasyonunu daha hizmete alarak, istasyon sayısını 8’e çıkaracağız.
Brusella hastalığına karşı aşılama kapsamında, büyükbaş ve küçükbaşta toplam 27 milyon doz aşıyı uygulayacağız.
Kesimhanelerde padok, kesim ünitesi ve işleme alanını gösterecek ve uzaktan erişim ile izlenebilecek kamera sistemi kurulmasını zorunlu hale getireceğiz.
Bu uygulamayla kayıt dışı hayvan kesiminin engellenmesini, hayvan kesimi ve işlemesinin hijyen kurallarına uygun yapılmasını ve kesimde hayvan refahı kurallarına uyulmasını amaçlıyoruz.
Arıcılığın geliştirilmesini, verimlilik ve kalitenin artırılmasını amaçladığımız Arıcılık Eylem Planını uygulamaya alacağız.
SU ÜRÜNLERİNDE SÖZLEŞMELİ ÜRETİM MODELİ
Su ürünlerinde sözleşmeli üretim modelini güçlendirerek daha etkin hale getireceğiz. Yetiştiricilikte 3 bin ton olan sözleşmeli üretim miktarını 10 bin tona çıkaracağız. Avcılıkta da sözleşmeli üretim modelini başlatacağız.
Denizlerimizi hayalet ağlardan temizlemeye devam edeceğiz. Temizlenen ağ miktarını 1.4 milyon m2‘den 2 milyon m2‘ye çıkaracağız.
Pestisit, yani tarım ilaçlarının kullanımın azaltılması ve alternatif mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması amacıyla, Kalıntı Eylem Planınını uyguladığımız ürün sayısını 14’e, il sayısını 17’ye çıkaracağız.
Kimyasal kullanımını da azaltacak doğa dostu uygulamalar olan biyolojik ve biyoteknik mücadelede seferberlik başlattık. 2025 yılında araştırma enstitülerimiz tarafından en az 10 milyon faydalı böcek üretilerek doğaya salınacak.
Tüketicilerin güvenilir gıdaya ulaşması amacıyla gıda işletmelerinin denetim durumunu takip etmek için hayata geçirdiğimiz Gıda İşletmelerinde Karekod Uygulamasını zorunlu hale getireceğiz.
TARIMCEBİMDE UYGULAMASI
Bu noktada Tarımcebimde uygulamamıza ayrı bir parantez açmak isterim.
Tarımcebimde ile Bakanlığımızın bütün faaliyet alanlarını tek bir uygulamaya yükledik.
Bitkisel üretimden hayvancılığa, arıcılıktan sulamaya, ormanlardan milli parklara kadar, birçok hizmete buradan vatandaşlarımız ulaşabilir.
Hatta evcil hayvanlarınızın aşı bilgilerini bile burada görebilirsiniz.
İşte bu uygulamanın Gıda Kontrol sekmesinde; restoran, kafeterya, market gibi bir işletmenin ne zaman denetlendiğini karekodu okutarak görebileceksiniz.
“2025 YILINDA SU VE SULAMA YATIRIMLARIMIZA DEVAM EDECEĞİZ”
Su Vatandır anlayışıyla, 2025 yılında su ve sulama yatırımlarımıza devam edeceğiz. 307 tesisle 14 arazi toplulaştırma projesini tamamlayarak milletimizin hizmetine sunacağız.
Çiftçilerimizin pompajlı sulamada enerji bedellerini düşürmek için, güneş enerjisi santralleri yapacağız. Enerji Bakanlığı tarafından kapasite tahsisi uygun görülen 150 MW Kurulu güce sahip GES tesisleri için 2025 yılında çalışmaları başlatacağız. İlk adımı Şanlıurfa ve Edirne illerinde atacağız.
Kuraklık afetinden önce sektörlere yönelik uyarıların yapılması maksadıyla Kuraklık Tahmini ve Erken Uyarı Sistemini geliştiriyoruz. 2025 yılında ilk uyarıları vereceğiz.
Taşkınlarla mücadelemiz kapsamında 2025 yılında 162 taşkın kontrol tesisini daha hizmete alacağız.
Taşkın afetinin olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla Taşkın Tahmini ve Erken Uyarı Sistemini 2025 yılında daha da yaygınlaştıracağız. Sistemin 2028 yılı sonuna kadar tüm ülkemize hizmet eder hale getirilmesini sağlayacağız.
"Su Verimliliği Seferberliği" kapsamındaki faaliyetlerimizi ulusal ve uluslararası alanda artıracağız.
YERLİ VE MİLLİ YAZILIM HİDROTÜRK MODELİ
Su kaynaklarımızın projeksiyonuna ilişkin yapılan çalışmalarda Yerli ve Milli yazılımımız HİDROTÜRKModelini kullanacağız.
Hidroloji, su tahsisi, su yönetimi gibi konuları içeren bu modelle, yurtdışına olan lisans bağımlılığını ortadan kaldırarak veri güvenliğini sağlayacağız.
Türkiye Su Atlası ile ülkenin en önemli su kaynaklarına ait bilgileri dijital ve basılı formatta vatandaşlarımızın istifadesine sunacağız.
Yeni ağaçlandırma, erozyon kontrolü, ormanların rehabilitasyonu kapsamında 500 milyon adet tohum ve fidanı toprakla buluşturacağız.
Ormancılık faaliyetlerinde çalışacak olan orman köylümüze 35 milyar lira ödeme yapacağız.
Orman köylülerine yüzde 20’si hibe, yüzde 80’i faizsiz krediden oluşan 2 milyar 250 milyon lira ORKÖY kapsamında destek vereceğiz.
90 adet orman parkı, 16 adet ekoturizm rotası ve 60 adet bal ormanı tesis edilerek, orman parkı sayısını 2017’ye, ekoturizm rotasını 140’a, bal ormanı sayısını 910’a çıkaracağız.
Son olarak, tarım, orman ve su sektörlerimizin geleceği için önemli olarak gördüğümüz 4. Tarım Orman Şûrası’nı Nisan ayında düzenleyeceğiz.
“YENİ PROJELERİMİZİ HAZIR OLDUKÇA PAYLAŞACAĞIZ”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Güçlü Türkiye’nin yolu, güçlü tarımdan geçer” sözünü kendilerine dustür edindiklerini belirten Bakan Yumaklı, çalışmaları da bu yönde yaptıklarını vurguladığı açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Üretimi ve verimliliği artırmaya yönelik yeni projelerimiz yıl içinde hazır oldukça yine sizlerle paylaşacağız. Ben bu toplantı vesilesiyle, fedakarca ülkesi için üretim yapan eli öpülesi çiftçilerimize, sektörümüzün bütün paydaşlarına, Bakanlık personelimize teşekkür ediyorum. Siz değerli basın mensuplarımıza bizlere vakit ayırdığınız ve hedeflerimizi kamuoyuyla paylaştığınız için teşekkürlerimi sunuyorum.”
