Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu tarafından düzenlenen Türkiye -Şili İş Forumu Toplantısı'na katıldı. Toplantıya Bakan Bolat'ın yanı sıra, Şili Dışişleri Bakanı Alberto Van Klaveren, DEİK Türkiye- Şili İş Konseyi Başkanı Ahmet Bilge Anbarlılar, DEİK Başkanı Nail Opak ve çok sayıda iş insanı katıldı. Bakan Bolat toplantıda yaptığı konuşmada iki ülke arasındaki ticari iş birliğinin geliştirilmesine yönelik atılacak adımlardan bahsetti. Bolat, ‘‘Türkiye ve Şili coğrafi olarak birbirinden uzak ülkeler olsa da ticari ve ekonomik ilişkilerimizi geliştirmek, çeşitlendirmek ve daha önce ulaştığımız 1 milyar dolar eşiğini aşmak için fırsatlar olduğuna inanıyorum'' ifadelerini kullandı.
‘‘Şili ile ticari ilişkilerimizde iyileşmeler bekliyoruz''
Türkiye'nin Latin Amerika ile olan ticaretinde Şili'nin önemli bir konuma sahip olduğunu belirten Bolat, ‘‘Şili, ihracatımızda Latin Amerika ülkeleri arasında 4'üncü sırada yer almaktadır. Şili ile ticaret hacmimiz 2021'de yaklaşık 1 milyar dolar ile zirve yapmıştır. Ancak o dönemden bugüne, temel olarak demir çelik ihracatımızdaki ve bakır ithalatımızdaki azalma nedeniyle son yıllarda dalgalı bir seyir izlemektedir. Şili ile ikili ticaret hacmimiz dalgalı bir seyir izlese de 2024 yılında 483 milyon dolara ulaşmıştır. Bu dalgalanmalar, pandemi sonrası ekonomik gerileme, azalan talep ile inşaat ve sanayi sektörlerindeki yavaşlama gibi küresel sınamalardan kaynaklanmaktadır. Ayrıca, 2023 depreminin ardından artan iç talep ve Şili'de inşaat sektöründeki gerileme de demir çelik ticaretimizi son dönemde olumsuz etkilemiştir. Küresel ekonomik koşullar istikrara kavuştukça ve sanayi sektörleri toparlandıkça, Şili ile ticari ilişkilerimizde iyileşmeler bekliyoruz'' şeklinde konuştu.
‘‘1 milyar dolar eşiğini aşmak için fırsatlar olduğuna inanıyorum''
2024 yılında Şili'ye en çok ihraç edilen ürünlerden de bahseden Bolat, ‘‘Demir çelik, makine ve motorlu kara taşıtları Şili'ye ihracatımızda ilk sırada yer almaktadır. İthalatımızda ise ağırlıklı olarak tarım ürünleri, inorganik kimyasallar ile kağıt ve karton başı çekmektedir. Türkiye ve Şili coğrafi olarak birbirinden uzak ülkeler olsa da ticari ve ekonomik ilişkilerimizi geliştirmek, çeşitlendirmek ve daha önce ulaştığımız 1 milyar dolar eşiğini aşmak için fırsatlar olduğuna inanıyorum'' diye konuştu.
Bakan Bolat, "Son yıllarda Savunma Sanayindeki başarılı yerli üretim ve ihracat kapasitemizi birçok ülke ilgiyle takip ediyor. Şili'de düzenlenen önemli savunma ve havacılık fuarı FIDAE'ye katılan büyük Türk firmaları ilgiyle karşılanmıştır. (TUSAŞ, ASELSAN, OTOKAR, BAYKAR, Dasal Havacılık, Artron Tasarım) Özellikle geçtiğimiz yıl Şili Silahlı Kuvvetleri'nde yer alan Leopard 2A4 Ana Muharebe Tanklarının modernizasyonu ihalesini kazanan ASELSAN ile ticaretimizin çeşitlendiğini görmek oldukça sevindirici. Uzun yıllardır Şili ve çevresindeki bölgede başarıyla faaliyet gösteren ASELSAN, Latin Amerika Bölge Ofisini yakın zamanda Santiago'da açtı. Güvenilir bir müttefik olan Şili ile kendi kendine yeten bir savunma sanayii kurma çabalarında teknoloji ve bilgi birikimi transferi konusunda iş birliği yapmaya hazırız'' dedi.
Şili-Türkiye Yatırımlar ve Yasal Çerçeveleri ve Serbest Ticaret Anlaşması hakkında konuşan Bakan Ömer Bolat, "Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası verilerine göre Şilili şirketlerinin ülkemizdeki yatırım stoku 14 milyon dolar seviyesindedir. Resmi verilere göre Türk şirketlerinin Şili'deki yatırım stoku 1 milyon dolardır. Şirketlerimizi tarım, madencilik, otomobil, makine, enerji vb. gibi gelecek vaat eden çeşitli sektörlere yatırım yapmaya teşvik etmeye devam etmeliyiz. Şili'nin nadir toprak elementleri, lityum ve hidrojen bağlamında sahip olduğu potansiyeli takip ediyoruz. Öte yandan, Türkiye ile Şili arasında 'Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşma (YKTK)' ve 'Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖ)' bulunmamaktadır. İlgili Bakanlıklarımızın yakında ÇVÖ Anlaşması için müzakerelere başlayacak olmasından memnuniyet duyuyorum. Yatırım anlaşması ile ilgili olarak, Bakanlıklarımız ayrı bir anlaşma imzalamak yerine, yatırım konularını Serbest Ticaret Anlaşması (STA) çerçevesinde ele alma ve STA'yı buna göre genişletme konusunda uzlaşıya vardılar. Bu da memnuniyet verici bir diğer husustur. Hukuki çerçevenin tamamlanmasının yatırım ilişkilerimize önemli bir ivme kazandıracağına inanıyorum'' sözlerini ifade etti.
Bakan Bolat konuşmasını şu şekilde sürdürdü: ‘‘Küresel ekonomi daha korumacı bir hal almış ve sanayi politikaları güç kazanmıştır. Trump Yönetimi'nin politikaları bu yaklaşımı güçlendirmektedir. Sonuç olarak, mevcut STA'ları güncelleme yaklaşımımız da bu değişimden etkilenmiştir. Bu bağlamda, STA kapsamının genişletilmesi küresel gündemde bir değişiklik olduğunda yeniden değerlendirebileceğimiz bir konudur. Öte yandan, yatırımların Serbest Ticaret Anlaşması kapsamına alınması imkanını araştırmaya hazırız. Ayrıca, AB-Şili güncellenmiş Ortaklık Anlaşması ışığında, teknik düzenlemeler veya menşe kuralları gibi bazı maddeleri de yeniden ele almayı planlıyoruz.''
Toplantı sonunda iki ülke arasında Mutabakat zaptı imzalandı. Program sonunda hatıra fotoğrafı çekildi.
