Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ekimde aylık bazda yüzde 2,39, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 5,24 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 19,89, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 46,31 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ekim ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 17,09, yurt içi üretici fiyatları yüzde 36,2 arttı.
Aylık bazda TÜFE yüzde 2,39, Yİ-ÜFE yüzde 5,24 artış kaydetti.
TÜFE, ekimde geçen yılın aralık ayına göre yüzde 15,75, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 19,89 yükseldi.
Yİ-ÜFE ise Aralık 2020'ye göre yüzde 37,34, geçen yılın ekim ayına kıyasla yüzde 46,31 artış gösterdi.
Öte yandan, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen yeniden değerleme oranına esas teşkil eden Yİ-ÜFE, ekim ayı sonunda 12 aylık ortalamalara göre yüzde 36,2 artış gösterdi.
Yİ-ÜFE ekimde yıllık bazda yüzde 46,31 arttı
Yİ-ÜFE, ekimde bir önceki aya göre yüzde 5,24, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 46,31, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 37,34, 12 aylık ortalamalara göre yüzde 36,2 yükseldi.
Sanayinin 4 sektörünün ekimde yıllık bazda değişimleri, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 32,25, imalatta yüzde 45,94, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 53,37, su temininde yüzde 32,4 artış olarak gerçekleşti.
Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 4,5, imalatta yüzde 5,37, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 4,61, su temininde yüzde 2,01 artış görüldü.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri incelendiğinde ara malında yüzde 53,2, dayanıklı tüketim malında yüzde 29,13, dayanıksız tüketim malında yüzde 31,47, enerjide yüzde 72,63, sermaye malında yüzde 26,72 artış dikkati çekti.
Bu grupların aylık değişimlerine bakıldığında ise ara malında yüzde 5,34, dayanıklı tüketim malında yüzde 3,17, dayanıksız tüketim malında yüzde 3,25, enerjide yüzde 9,33, sermaye malında yüzde 3,99 artış kayıtlara geçti.
Yıllık Yİ-ÜFE'ye göre 21 alt sektör daha düşük, 8 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Yıllık en düşük artış, yüzde 10,26 ile giyim eşyası, yüzde 12,31 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 12,79 ile diğer mamul eşyalarda gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 130,59, ana metaller yüzde 91,22, ham petrol ve doğal gaz yüzde 85,45 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Aylık Yİ-ÜFE'ye göre 21 alt sektör daha düşük, 8 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Aylık en düşük artış, yüzde 0,17 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, yüzde 1,56 ile giyim eşyası, yüzde 2,01 ile su ve suyun arıtılması ve dağıtılması alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 20,85, tütün ürünleri yüzde 19,38, kimyasallar ve kimyasal ürünler yüzde 7,96 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak kayıtlara geçti.
En yüksek artış gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü
TÜFE, ekimde bir önceki aya kıyasla yüzde 2,39, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 15,75, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,89 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 17,09 arttı.
Ana harcama grupları itibarıyla ekimde, aylık bazda artışın yüksek olduğu gruplar sırasıyla yüzde 7,56 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 5,97 ile alkollü içecekler ve tütün ve yüzde 2,43 ile ulaştırma oldu.
Ekimde aylık bazda en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,17 ile eğitim, yüzde 0,51 ile eğlence ve kültür ve aynı oranla haberleşme olarak hesaplandı.
TÜFE'de ana harcama gruplarında ekimde yıllık bazda en yüksek artış yüzde 27,41 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde görüldü. Bunu yüzde 25,23 lokanta ve oteller ve yüzde 23,03 ile ev eşyası izledi.
Ekim 2020'ye göre artışın en düşük olduğu ana grup yüzde 5,29 ile haberleşme olarak kaydedildi. Geçen yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar yüzde 7,88 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 8,08 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 13,12 ile eğlence ve kültür olarak sıralandı.
Ekimde, endekste kapsanan 415 maddeden, 46 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 38 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 331 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
Ekim ayında İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2. düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek artış yüzde 3,61 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane" bölgesinde oldu.
12 aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 19,7 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli" bölgesinde gerçekleşti.
Yıllık bazda en yüksek artış da yüzde 24,18 ile "Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli" bölgesinde gözlenirken, bu bölgeyi yüzde 23,82 ile "Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir" ve 23,69 ile “Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan” bölgeleri izledi.
Geçen yılın ekim ayına göre en düşük fiyat artışı ise yüzde 18,26 ile "Ankara" bölgesinde hesaplandı.
Beklentiler
AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi'ne katılan ekonomistlerin ekim ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 2,50 olmuştu. Bu ortalamaya göre bir önceki ay yüzde 19,58 olan yıllık enflasyonun yüzde 20,01'e yükseleceği hesaplanmıştı.
