Son yıllarda artan enflasyon, vatandaşların acil nakit ihtiyaçları için çeşitli çözüm arayışlarını da beraberinde getirdi. Bu kapsamda Bankalararası Kart Merkezi (BKM) ve Merkez Bankası işbirliğiyle ‘Ödeme İste’ adlı bir uygulama geliştirildi.
Yeni devreye alınan uygulama kapsamında, para transferi işleminde (FAST/Havale) alıcı tarafından girilen bilgilerle göndericiden para talep edilebiliyor. Eğer gönderici de bu işlemi onaylarsa istenilen ödeme, hesaba yatıyor. Yani bu sistem artık para transferlerini karşı tarafın talep edebilmesine imkan tanıyor.
BANKALAR FARKLI OLABİLİR
BKM, Ödeme İste sisteminin, alacaklı müşterinin borçlu müşteriden ödeme talep etmesi, borçlu müşterinin ise bu talebe yanıt vermesi esasına dayandığını açıkladı. Yani bu uygulamayla ödeme alacak olan müşteri, bankadan ‘Ödeme İste’ işlemi başlatarak kendisine borcu olan kişinin para göndermesini beklemeden ödeme yapmasını talep edebilecek.
Ödeme yapması talep edilen taraf da yalnızca gelen talebi onaylayarak ödeme yapabilecek. Bu özellik sayesinde bankaların bireysel müşterileri ve şahıs firmaları, tanıdıklarının ister aynı ister farklı bankalardaki hesaplarına ödeme isteği gönderebiliyor.
22 OCAK’TA AKTİFLEŞTİ
Tabii bu uygulama sadece alacaklı ve borçlu arasında kullanılmayacak, örneğin babasından para talep eden bir çocuk da bu sistemi kullanabilecek. Ya da arkadaşlar arasında paraya ihtiyacı olan taraf bu sistem üzerinden arkadaşından direkt destek isteyebilecek. Yine ev sahibi kiracısından ödenmeyen kirayı talep edebilecek.
Ayrıca bu sistemle farklı banka müşterileri fatura ve kart harcamaları başta olmak üzere pek çok ödemeyi de paylaşabilecek. Henüz çok yeni bir uygulama olan sistem 22 Ocak itibarıyla Türkiye’de 10 bankada aktif hale geldi bile. Kısa sürede diğer bankaların da bu uygulamaya dahil olması bekleniyor.
İŞLEM NEREDEN YAPILIR?
Bankaların mobil ya da internet sitesine giriş yaptıktan sonra “Ödemeler” menüsünden “Ödeme İste” talebi oluşturabilir, tarafınıza iletilen talepleri onaylayabilir ya da reddedebilirsiniz.
REDDETME İMKANI VAR MI?
Ödemeyi reddetmek için ‘Reddet’ butonuna basarak ilerleyebilirsiniz. Gönderici eğer ‘Ödeme İste’ talebini kabul ettiyse reddedemez. Alıcı Ödeme İste talebini gönderici henüz kabul etmediyse iptal edebilir, kabulden sonra iptal edemez.
KRİTERLER NELER?
Ödeme İste talebi oluşturabilmek için talep gönderilecek kişinin IBAN, cep telefonu, banka hesap numarası, Kolas veya Karekod bilgisine sahip olunması gerekiyor. Sadece Havale ve FAST işlemleri için Ödeme İste kullanılabilir. Ödeme İste talebinde bulunurken karşı tarafa onaylayabilmesi için en fazla 90 güne kadar süre tanınabilir.
DÖVİZ İÇİN GEÇERLİ Mİ?
Ödeme İste sadece TL transferler için kullanılabilir.
NASIL İSTENİR?
* Ödeme İsteği göndermek için; ödemeyi almak istediğiniz TL hesabınızı seçin.
* Ödeme istediğiniz hesabın IBAN veya Kolay Adres bilgisini girin veya iletilen TR Karekod’u okutun.
* Son ödeme tarihini seçin.
* Tüm bilgileri girdikten sonra işleminizi onayladığınızda Ödeme İsteği gönderilecektir.
NASIL ÖDENİR?
Ödemeyi kabul etmeniz durumunda ‘Kabul Et’ butonuyla işlemi tamamlayabilirsiniz. Gelen istekte isteği gönderen kişi tarafından girilmiş ‘Ödeme Aracı’nızı güncelleyebilir, ek açıklama ekleyebilirsiniz. İşleminizi onayladığınızda Ödeme İsteği için ödeme iletilecektir.
ÜCRETLİ Mİ?
Ödeme istemek için herhangi bir ücret ödenmiyor. Ancak kendisine ödeme talebi gelen banka müşterisi gelen talebi kabul ettiğinde ilgili tutar, ödemeyi talep eden müşterinin hesabına havale veya FAST yolu ile gönderilecektir. Bu gönderimlerde para transferi ücret tarifesi uygulanacak. Bu da para tutarına göre 4 liradan başlıyor.
LİMİT VAR MI?
Ödeme İste ile FAST ve Havale işlemleri yapılabiliyor. FAST ve havale işlem limit tutarındaki işlemler gerçekleştirilebiliyor. 2024 itibarıyla FAST limiti 50 bin liraya yükseltildi. Yani 50 bin liraya kadar ödeme talep edilebiliyor. FAST ücretleri ise bankaya göre 4 ile 155.94 lira arasında değişiyor.
HANGİ BANKALAR SİSTEME DAHİL?
2022 yılı içerisinde FAST sisteminde en çok işlemi yapan ilk 10 banka Ödeme İste sistemini aktifleştirdi. Diğer katılımcıların 30 Haziran’a kadar dahil olması bekleniyor. Halihazırda YapıKredi, Garanti, İş Bankası, Vakıfbank, Ziraat, Halk Bankası, Akbank, QNB Finansbank, Denizbank, Kuveyt Türk bankaları sisteme dahil oldu.
