Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafından yayımlanan Kasım 2024 Aylık Sektör Raporu, inşaat malzemesi sektöründeki üretim dinamiklerini ve talep değişimlerini ele alıyor. Raporda, yılın ilk dokuz ayında inşaat malzemesi üretiminin geçen yıla kıyasla %1,7 oranında büyüdüğü ancak ikinci çeyrekten itibaren üretimde gerileme yaşandığı vurgulandı.
Üretim, İç ve Dış Talebe Bağlı Değişim Gösterdi
Raporda, inşaat malzemesi üretiminin hem iç hem de dış talepteki değişimlerden etkilendiği belirtildi. 2024 genelinde dış talebin durağan bir seyir izlediği ve bu durumun üretimi olumsuz etkilediği ifade edildi. İç talep ise yılın ilk çeyreğinde hareketli bir dönem geçirirken, sıkı para politikaları ve dezenflasyon uygulamalarının etkisiyle ikinci çeyrekten itibaren daralmaya başladı. Üçüncü çeyrekte ise iç talepte daha belirgin bir düşüş gözlemlendi.
Yerel Seçimlerin Etkisi ve İlk Çeyrek Performansı
2024’ün ilk çeyreğinde, yerel seçimler nedeniyle genişletici ekonomik politikalar uygulandı. Ayrıca, 2023’te deprem nedeniyle yaşanan üretim kaybının baz etkisiyle ilk çeyrekte inşaat malzemesi üretimi %10,9 oranında artış gösterdi. Ancak seçim sonrasında sıkılaştırma politikalarının daha kararlı bir şekilde uygulanması, ikinci çeyrekte üretimde %3,9’luk bir daralmaya neden oldu.
Üçüncü Çeyrek Üretimi %2,2 Geriledi
Üçüncü çeyrekte çalışma gün sayısının normalleşmesine rağmen, sıkı maliye ve para politikalarının etkisiyle inşaat malzemesi üretiminde %2,2’lik bir düşüş yaşandı. Dış talepteki zayıf seyir devam ederken, iç talepteki daralma üretimi desteklemedi. Raporda, 2024’ün son çeyreği ve 2025’in ilk çeyreği için %2-3 arasında üretim daralması öngörülüyor.
İnşaat Sektörü Büyüyor, Sanayi Üretimi Geriliyor
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise, inşaat sektöründeki büyümenin inşaat malzemesi üreticilerine henüz tam anlamıyla yansımadığı oldu. Bayiler ve diğer dağıtım kanallarının ellerindeki stokları kullanması, üretim üzerindeki talep baskısını azalttı. 2024’ün üçüncü çeyreğinde inşaat sektörü %9,2 büyüme kaydederken, inşaat malzemesi sanayi üretimi küçülmeye devam etti.
Harcamalarda Yüksek Artış, Reel Büyüme Sınırlı
2024’ün üçüncü çeyreğinde inşaat harcamaları bir önceki yılın aynı dönemine göre %63,3 artarak 1,72 trilyon TL’ye ulaştı. Bu artışta enflasyon ve inşaat maliyetlerindeki yükselişin etkisi büyüktü. Reel harcamalar ise %9,4 oranında büyüme gösterdi.
Genel Ekonominin Üzerinde Performans
İnşaat sektörünün son iki yıldır genel ekonomiden daha hızlı büyüdüğüne vurgu yapılan raporda, 2024’ün üçüncü çeyreğinde genel ekonomi %2,1 büyürken, inşaat sektörünün %9,2’lik büyüme kaydettiği belirtildi. Sıkılaştırma politikalarından sınırlı şekilde etkilenen inşaat sektörü, deprem bölgesindeki imar çalışmaları ve kentsel dönüşüm projeleriyle desteklendi.
Raporda ayrıca gayrimenkul sektörünün 2024 üçüncü çeyrekte %2,5 küçüldüğü bilgisi paylaşıldı.
