Dünya Gazetesi'nin sorularını cevaplayan Şırnak TSO Başkanı Osman Geliş, Şırnak-Van karayolunun tamamlanmasıyla İran ve Irak'ın ticari yollarının birbirine bağlanacağını söyledi.
Şırnak Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Osman Geliş:
Kentimizin en önemli özelliklerinden biri Habur Sınır Kapısı'na sahip olması. Pandemi elbette kapılar üzerinde olumsuz etkiler oluşturdu. Ancak biz karşılıklı anlaşmalarla şoför değişimi, araç değişimi gibi uygulamalarla bu sürecin hasarlarını azalttık. Her ne kadar şu anda ihracatçı kentler sıralamasında ilk 20'deysek de hedefimiz ilk 10'a girmek. Ticaret Bakanlığımızın ve TOBB Başkanımızın öncülüğünde Habur Sınır Kapısı revize edildi. Çok iyi bir hizmet veriyor. Daha önceden kapımızdan Irak'a en çok çimento ve demir giderdi. Şimdi onlarda da bu üretimler olduğu için ağırlık gıda ve inşaat malzemelerinde. Sınır ticaretinde istediğimiz noktada değiliz. Uludere'de bir sınır kapısı açmamız gündeme geldi, Resmi Gazete'de de yayınlandı. Bu sınır kapısı bir an önce açılırsa kentimize ve bölgemize önemli katkısı olacak. Bölgede yaşanan terör olaylarından dolayı bu kapının açılması ertelenmişti, ancak şu anki atmosfer uygun. Böyle bir ricamız var. Şırnak hem ova hem yayla. Birçok alanda potansiyeli var. Bunlardan biri maden. Başta kömür olmak üzere, krom, çinko, bakır gibi elementlerimiz var.
İTHAL KÖMÜR ALANLAR YERLİYE DÖNÜYOR
Önemli kömür rezervimiz var. 3 bin- 5 bin 500 kalorilik bir kömür bu. En büyük dezavantajımız kükürt. Teknik olarak zenginleştirme tesisi yapılırsa, önemli kazanım olur. Çünkü artan kurla birlikte artık ithal kömürün bir cazibesi kalmadı. Enerji santralleri, çimento, tuğla santralleri artık yerli kömüre dönüyor. Kahramanmaraş'taki tekstil firmaları da artık yerli kömür alıyor. Park Holding'in burada 405 megavatlık bir termik santralı var. Çinliler yapmıştı daha önce. 8-10 teknikte çalışan Çinli arkadaş var. Ama genel olarak Türkler çalışıyor artık. Bizim kömürümüzü de alıyorlar. Şu anda açık madencilik yapıyoruz, ama kaynaklar dikey o yüzden ilerde kapalı madencilik de yapacağız. Geçen bölgemizde iki petrol kuyusunun açılışını yaptık. Bu konuda Şırnak'ın daha çok büyüyeceğini düşünüyorum. Çünkü benim işim madencilik, petrol rezervinin daha fazla olduğuna inanıyorum. TPAO Genel Müdürümüz, valimiz kuyumuzun açılışını yaptık. Petrolün 35 API graviteye sahip olduğu belirlendi. Bir başka alanda daha çalışma var, inşallah çok kısa bir süre sonra bir müjde daha verilecek. Şu anda günde 850 varil civarında petrol çıkartılıyor.
ŞIRNAK-VAN KARAYOLU İRAN'I IRAK'A BAĞLAYACAK
İlimizin çok önemsediği bir yatırım var: Şırnak-Van karayolu. Bu yol sadece Doğu'yu Güneydoğu'ya bağlamıyor. İran'ı da Irak'a bağlıyor. Yol tamamlanınca 400 kilometre olan uzunluk 180 kilometreye düşüyor. Bu yolun tamamlanmasını bekliyoruz. Çok göç veriyoruz. Bölgede yaşanan terör olaylarından son 30 yılda 4 bin 500 köy boşaltıldı. Bu köylerin hepsi ayrı bir cennet. Üç dört kenti birleştirip, köy kent projesi yaparak insanımızın buraya yeniden dönmesini arzu ediyoruz. Herkesin memleketi, toprağı başkadır...
HAZIR GİYİM İÇİN YATIRIMCIYI DAVET EDİYORUZ
Hazır giyimcileri kentimize davet ettik. Emek yoğun bir sektör. Gençlerimizin işe ihtiyacı var. Onlara sosyal yardım verip utandırmak yerine iş vermemiz lazım. Kahramanmaraş'tan İskur Tekstil kentimize geldi. Yatırımcılarımızın içi rahat olsun. Şırnak güvenli bir kent. Yatırımcımız hem kazansın hem de gençlerimizi iş sahibi yapsın. Uçuş sorunumuz yok. Günde iki uçak İstanbul'a iki uçak Ankara'ya kalkıyor. Şırnak merkezde ve Cizre'de olmak üzere iki OSB'miz var. Şırnak'ta yüzde 5'lerde doluluk var, Cizre'de yüzde 35'lerde. Silopi'de de bir OSB açmayı planlıyoruz.
1.500 AİLE GEÇİMİNİ ARICILIKTAN SAĞLIYOR
Uludere ilçemizde bugün tıbbi analizleri yapılmış, kan yapıcı çok güzel üzüm üretiliyor. Kıtırnez diye bir yöresel üzümümüz var. Coğrafi işaret almak için de başvurduk. İl merkezinin bazı dağlık bölgelerinde de üzümcülük gelişiyor. Geçen günlerde bir yerde bal ikram ettim. Dedim ki "40 yıldır ilimiz barutla anılıyor, artık balla anılsın". Beytüşşebap ilçemize bağlı bir arıcılar derneğimiz var. 10 yıl önce 50 aile arıcılıktan geçimini sağlarken, bugün 1.500 aile geçimini arıcılıktan sağlar hale geldi. Beytüşşebap'ın rakımı çok yüksek, fl orası çok güzel. Son 30 yıldır gidilmemiş gezilmemiş tam organik bölgeler. Balımıza güveniyoruz, şifa niyetine tavsiye ediyoruz. 12 tonun üzerinde bir rekolte var. Bu rekolte saf bal.
ANTALYA TSO İLE "KARDEŞ" OLDUK BİRLİKTE SERACILIK YAPACAĞIZ
Uludere bölgemiz hayvancılığa çok müsait. Cizre, Silopi ilçelerimiz seracılığa uygun. Bu ilçeler Mersin iklimine sahip. Kömürümüz olduğu için de seraların ısıtma maliyetleri düşük. Antalya TSO ile Şırnak TSO ortak sera kardeşliği kurduk. Antalya'dan buraya heyet geldi. Bizim buradaki toprağımız, suyumuz güneşimiz onların tecrübeleri ile beraber güzel işler yapacağız. Antalya TSO Başkanımız Davut Çetin, buraya heyetle geldi. Pandemiden dolayı biraz askıya alındı. Sayın Valimiz de bu konuya sıcak bakıyor. Serada üretilen ürünler için hemen yanı başımızda komşu ülkeler pazarımız. Bugün sebzecilikte nakliye büyük bir maliyet. Böylece gençlerimize de yeni istihdam alanları açmış olacağız. Eğitim seviyemiz bölgede istediğimiz durumda değil. Bunun için mesleki eğitimi çok önemsiyorum. Seracılık alanında da eğitim vereceğiz. 2 bin dönüm üzerine Seracılık İhtisas OSB projemiz var. Silopi ve Cizre'deki Hazine arazilerine bakıyoruz. Ay sonunda da Antalya Ticaret Borsası Başkanımız Ali Çandır'ın Yörex fuarına katılacağız. Küçükbaş hayvan sayısı 1,5 milyona düştü Şırnak il olmadan önce Siirt'e bağlıydı. Olaylar yokken küçükbaş hayvan varlığı 10 milyondu. Şu anda ancak 1,5 milyonlarda. Hayvancılığın geliştirilmesi hem Şırnak hem de ülkemiz için hayati önemde. Bölgemiz bu konulara müsait. Çok verimli topraklara sahibiz. Dicle Nehri topraklarımızı besliyor. Buğday, mercimek, arpa, üzüm ve pamuk üretiyoruz.
NUH'UN GEMİSİ İÇİN ÇAĞRI YAPIYORUZ
Biz 40 yıldır Cudi Dağı'na çıkamıyorduk. 6-7 aydır gidebiliyoruz. Nuh'un Gemisi'nin Cudi Dağı'nda olduğunu düşünüyoruz. İki ayrı yerde kazı çalışması yapılması gerekiyor. Bizim şu anda kentimizde iki tane 5 yıldızlı otel var. Silopi'de de bir 4 yıldızlı otelimiz bulunuyor. Burası Nuh'un Gemisi ile bütün dinlerin buluşma noktası olacak. Ayrıca Güçlükonak ilçemizde kaplıcalarımız var. Pek çok hastalığa iyi gelen özelliğe sahipler. Gastronomi konusunda da iddialıyız.
RAKAMLARLA ŞIRNAK
Habur Sınır Kapısı'nda, Gümrük ve Turizm İşletmeleri (GTİ) tarafından 2019'da ihalesi yapılan modernizasyon çalışmaları 2 yılda tamamlandı. 424 metre uzunluğunda yolcu tüneli hazırlandı. Yolcular, valizleriyle ısıtma ve soğutma özelliği bulunan tünelden geçerek X-ray araması ve pasaport işlemlerini yapabiliyor. Kapıdan 2020'de giriş-çıkış yapan araç sayısı günlük ortalama 3 bin 371 olurken, 2021'in ilk 8 ayında bu sayı günlük 3 bin 709 olarak kayda geçti.
