Bilhassa ticari araç ve ağır vasıta sürücüleri olmak üzere; sürücüler hangi nedenlerle, yorgun ve uykusuz olarak direksiyon başına geçmektedirler? İşte bu alanda yapılmış ve yapılmakta araştırmalar incelendiğinde de görüyoruz ki, uykusuz araç kullanmaya bağlı faktörlerin dört temel grup altında toplandığı görülmektedir. Bunları aşağıda birlikte inceleyelim.
Birinci faktör ‘zaman’: Günün hangi saatlerinde ve ne kadar süreyle araç kullanıldığı yorgunluğu ve uykusuzluğu belirleyen asli faktör olarak görülmektedir.
Çalışmalarda da görüldüğü üzere ağır vasıta ve kamyon sürücülerinin yorgunluğa ve uykusuzluğa bağlı kazalara daha yatkın oldukları görülmektedir. Her yıl kat edilen mesafeye ek olarak, çoğu kamyon sürücüsü vücudun en uykulu ve yorgun olduğu zamanda, gece araç kullanmaktadır. Ülkemizde, karayolu ile yük taşımacılığının diğer taşıma sistemleri içindeki payının yüzde doksan olduğu, yolcu taşımacılığının ise yüzdde doksan beş olduğu ve ölümlü trafik kazalarının % 13.9' unun ağır vasıta kazaları olduğu hatırlatıldığında, ağır vasıta sürücülerinin önemli bir risk grubu oluşturulduğu anlaşılmaktadır.
2. Direksiyon başına geçmeden önce uykusuz kalmak ya da yeterli uyku almamak
Bir araştırmada kazaya neden olan sürücülerin aynı kazaya karışan diğer sürücülere göre kaza öncesi uyku sürelerinin daha kısa olduğu bulunmuştur.
3. Uyku problemi yaşamak- uyku sorunu
Bu problem aşılamıyor gibi görünüyor; uyku problemi yaşamak, ağır vasıta veya kamyon sürücüleri arasında görülme sıklığı daha yaygın olan çeşitli sağlık sorunlarına bağlı (uyku apne sendromu ve narkolepsi gibi) uyku bozuklukları-sorunları, sürücülerin direksiyon başında uyuya kalmasına neden olmakta ve trafik güvenliği açısından ciddi tehlikeler oluşturmaktadır
4. Çevresel faktörler
Çevresel faktörlerde, yol durumlarının ve yapısının da sıradan olması, uyarıcı önlemlerin alınmamış olması, iklim koşullarının elverişsiz olması ya da sürücülerin ihtiyaç duyduklarında dinlenme ve uyku molalarına imkân sağlayacak ayrılmış tesis veya mola bölgelerinin ve yerlerinin bulunmayışını da yorgunluğu artıran önemli faktörler arasında sayabiliriz.
Sürücülerin yaşam ve çalışma koşullarına dair araştırmaya göre, araştırmaya katılan kamyon, otobüs ve çekici sürücülerinin çoğu zaman yirmide biri uyuyacak ve yemek yiyecek yer bulma , onda biri ise; tuvalet-şahsi bakım ve haberleşme ihtiyacının giderilmesi, üçte biri ise araçların küçük arızalarını gidermek için uygun yer bulmada sorun yaşadıklarını belirtmişlerdir.
