Asgari ücret zammında tüm gözler aralık ayının ilk haftasında gerçekleşecek Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısından çıkacak kararda. Asgari ücrette bu yıl ilk kez alt sınır olarak enflasyon farkı esas alınacak. Son olarak temmuz ayında yapılan ara zam sonrasında net asgari ücret, 5 bin 500 liraya çıkarılmıştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ‘esas zam yeni yılda olacak’ diyerek güçlü bir artışın sinyalini vermişti. Peki 2023 net asgari ücret ne kadar olur? Asgari ücrete yüzde kaç zam gelir? Yeminli Mali Müşavir ve Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, konuyla ilgili açıklamalarda bulundu.
2022 sonu itibarıyla 2 bin 825 TL olan asgari ücretin enflasyonun yüzde 30 olmasına rağmen yüzde 50'lilik bir artışla 4 bin 253 TL'ye çıkarıldığını hatırlatan Yeminli Mali Müşavir ve Vergi Uzmanı Muhammet Bayram, asgari ücretin enflasyondan yüzde 16’lık fazla bir tutar ile yeniden belirlendiğini söyledi.
Yapılan zamla birlikte ‘İstihdamda herhangi bir sıkıntı yaşanır mı, istihdamda düşüş olur mu gibi?’ soruların akıllara geldiğini fakat bunları gerçek dışı olduğunun anlaşıldığını belirten Bayram, “Normalde senede bir defa verilen asgari ücretin temmuz ayında yeniden belirlenmesi gereği hasıl oldu. Normal şartlarda asgari ücrette kanuna göre en fazla iki yılda bir belirlenme şartı var. Burada işçi tarafı, işveren tarafı ve devlet tarafı var.
Bir komiser görevi gören Bakan Bey’in çağrısı ile beraber asgari ücret tespit komisyonu tekrar toplandı ve o dönemim şartlarına göre bir tutar belirlendi. Temmuz ayında belirlenen tutarda normal şartlarda enflasyon yüzde 42.35 iken yüzde 30'luk bir artış yapıldı. Bu da 4 bin 253 TL'nin 5 bin 500 TL'ye gelmesini sağladı” dedi.
“12 PUANLIK BİR FARK VAR” Bayram, o dönemde enflasyondan alınmayan farkın yüzde 12 olduğunu hatırlatarak, “Yüzde 12 enflasyonda daha düşük bir değerleme yapıldı. Ama Sayın Cumhurbaşkanı o dönemde ‘bunun bir ara zam olduğunu, asıl zammın sene başında yapılacağını’ belirtti. Fakat bu 5 bin 500 TL artışla beraberde yine işverenlere de ekstra maliyet olduğu için; bütün maaşlardaki asgari ücretli kadar kısmın gelir vergisi kaldırıldı ama hala sigorta pirimi devam ediyor.
Şimdi ise; sene sonu itibarıyla aylık enflasyon tahminleri açıklandı. Ekim ayı enflasyon oranı yüzde 85 oldu. Yıllık bazda ise yüzde 57 artmış oldu. Daha önce dediğimiz gibi asgari ücretlinin sene ortasında almadığı 12 puanlık bir fark vardı. Onu bir kenara koyarsak, sene sonu itibarıyla bir enflasyon beklentisi var. Merkez Bankası beklenti anketine göre yüzde 65 olarak açıklandı” açıklamasında bulundu.
“ENFLASYON DÜŞÜK GELEBİLİR” Zam oranlarının belli olması için önümüzde iki ay daha olduğunu belirten Bayram, “Ekimde zaten enflasyon yüksek geldi. Kasımda da yüksek gelmesi bekleniyor ama aralık ayında bir önceki döneme göre; enerji fiyatlarındaki baz etkisinden dolayı, bir önceki aralık ayında yüzde 13 olan enflasyon oranı, muhtemelen burada hayli düşük gelecek. Bununla beraber düşüşe girecek ve önümüzdeki ocak ve şubat ayında enflasyonda ciddi bir azalış yaşanacak” tespitinde bulundu.
“ASGARİ ÜCRET 8 BİN CİVARI OLACAK” Asgari ücretlinin almadığı 6 aylık bir fark olduğunu ve önceki dönemden kalan yüzde 12 olduğunu hatırlatan Bayram, “Son 6 ayın enflasyonu ne olur dediğimizde de, biz burada yüzde 30 ila 35’lik bir fark bekliyoruz. Yani yüzde 70 ila yüzde 75'lik bir enflasyon beklentisi var. Tüm piyasa anketçileri de yüzde 75 civarında bir tahminde bulunuyor. Şimdi asgari ücretlinin temmuzda almadığı yüzde 12'lik farka yüzde 30 daha eklersek, yüzde 40 ila 45 arasında bir matematik olarak bir fark doğuyor. Peki asgari ücret üzerinde yapılan bu artışın enflasyonla birebir gitmesi kanuni mi, değil.
Bu tamamen pazarlık ve anlaşma usulü... Sayın Cumhurbaşkanı’nın ‘biz bunu sağlam temeller üzerinde yapacağız ve sene başında ciddi bir artış yapacağız’ demesinden yola çıkarsak, en az yüzde 40'lık bir artışı bekliyoruz. Bu 5 bin 500 TL üzerinde yüzde 40’lık bir artış 7 bin 700 TL yapar, yüzde 45’lik bir artış 7 bin 975 TL yapar, şu anda açlık sınırı, 7 bin 400'ler seviyesinde... Açık sınırının altında asgari ücret olmaz tartışmalarından yola çıkarsak, burada 8 bin TL sınırı çok önemli, en az 8 bin TL olacağı yönünde beklenti var.
Eğer bir önceki sene gibi olursa 8 bin 250 TL olur. Yani burada 8 bin ila 8 bin 250 TL arasında bir asgari ücret düşünmek lazım. Bunun üzerindeki asgari cüret tutarları, işveren üzerinde ciddi bir maliyet oluşturur. 8 bin TL seviyesine gelse dahi. Bu tutar yine devletimizin, işverenin üzerinden alacağı bazı yükler var. Nedir bunlar, sigorta prim teşvikleri gibi...” ifadelerini kullandı.
“9-10 BİN TL SPEKİLASYON” Piyasada 9 bin 500 TL ve 10 bin TL seviyelerinin gerçeği yansıtmadığına dikkati çeken Bayram, “8 bin seviyeleri normal ama piyasada yapılan tahminler; yani 9 bin 500 TL, 10 bin TL seviyeleri gerçeği yansıtmıyor. Bu açıklamaların amacı piyasayı manipüle etmektir. Çünkü işverenlerin bunun maliyetini kaldırma durumu yok.
İşverenlerin yüzde 80'i, asgari ücretli olarak 100 kişi ve altında işçi çalıştırıyor. Bu nedenle yapılacak zammın küçük şirketler üzerinde yük oluşturmayacak seviyede olacağını öngörüyoruz. Sonuç olarak ocak ayı itibarıyla ciddi bir zam yapılacağını bunun ise; yüzde 45 ila 50 arasında bir zam olacağını öngörüyorum” dedi.
