Av yasağının bitmesiyle denize ağ atan balıkçılar iskeleye elleri boş dönünce balık azlığı nedeniyle fiyatlar yükseldi. Deniz sıcaklıklarının artması ve ekosistemdeki değişimler balık türlerini olumsuz etkiledi. Uzmanlara göre bu yıl denizlerde hamsi ve sardalya çok lüfer ve palamut ise yok.
15 Nisan’da başlayan av yasağının 1 Eylül’de bitmesiyle balıkçılar denize açıldı. Geçen seneye oranla bu sene verimin daha az olduğunu söyleyen balıkçılar, umduklarını bulamadıklarını belirtti. Yaklaşık 15 gündür tezgahları süsleyen balıklar vatandaşa pahalı gelse de esnaf fiyatların pahalı olmadığını savundu.
18 yıl içinde balık stoklarında 200 bin ton azalma yaşandığını kaydeden İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak ise, ekosistemdeki bozulma nedeniyle bu sene hamsi ve sardalyanın bol olacağını ancak lüfer ve palamut gibi büyük balıkların az bulunacağını dile getirdi.
u003cbu003eKaradeniz'de balık neden azaldı?u003c/bu003e Prof. Dr. Saadet Karakulak, balıkçılıkta en verimli ve önemli denizin Karadeniz olduğunu söyledi. Avcılığın yüzde 70’inin Karadeniz’de olduğunu ve son yıllarda balık stoklarında ciddi bir azalmanın yaşandığını belirten Karakulak, “Azalmanın birçok nedeni var. Bunlardan birisi aşırı avcılık, yasa dışı avcılık ve kayıt dışı avcılığın olması. Aşırı avcılık ve küresel ısınmanın etkisi çok büyük. Sıcaklığın artması akıntı sistemleriyle birlikte balıkların üreme dönemlerinde ve göçlerinde değişikliğe yol açıyor. Bunlar da olumsuz olarak balıklara etki ediyor” dedi.
u003cbu003eİstilacı balıklar stokları azalttı: u003c/bu003eBalık stoklarının azalmasındaki büyük etkenin istilacı türler olduğunu ifade eden Prof. Dr. Saadet Karakulak, “Bu istilacı türler kendi balık türlerimizle rekabet içinde olduğundan onlara zarar vermekte. Geminin balans sularıyla gelen türler aşırı çoğalma yaptığı takdirde diğer balık türlerimize zarar veriyor. 1990’lı yıllarda özellikle Karadeniz’e gemilerle gelen bir taraklı medüzun aşırı çoğalmasından dolayı sıkıntı yaşanmıştı. Bunlar hamsinin lavra ve yumurtasını yediği için hamsi stoklarının azalmasına yol açtı. Bunun gibi birçok istilacı türler var. Özellikle Kızıldeniz’den giren, küresel ısınmanın ve sıcaklığın artışıyla girip çoğalan türler de aynı şekilde kendi balık türlerimizle rekabet halinde. Son yıllarda Akdeniz’de balon balığının aşırı artması hem balıkçıların kullandığı av aracına zarar verdiği gibi, diğer balıklarla da rekabet haline giriyor” diye konuştu.
u003cbu003eAv miktarında 200 bin ton azalma yaşandı: u003c/bu003eProf. Dr. Saadet Karakulak, 500-600 bin tonluk avcılığımızın söz konusu olduğunu belirterek, “Avcılıktan gelen miktarlarda son 18 yıldır sürekli düşüş var. 500 bin tonluk üretimimiz 314 bin tona kadar düştü. Su ürünleri yetiştiricilik sektörüne baktığımızda sürekli azalan trend ve yaklaşık 200 bin tonluk azalma söz konusu” dedi.
u003cbu003eBüyük balıklarda sıkıntı var: u003c/bu003eBu sene sardalya ve hamsi gibi küçük balıkların bol bulunabileceğini söyleyen Prof. Dr. Karakulak, “Küçük pelajik balık denilen balıklar, kendi neslini kısa sürede artırabiliyorlar ve olumsuz durumdan etkilenmiyorlar. Büyük balıklarda ise sıkıntı var. Bu sene balıkçılık sezonunun açılmasıyla birlikte palamutu bekliyorduk ancak tezgahlarda palamut oldukça az. Lüferi de az görüyoruz. Büyük boylu balıklar ekosistemdeki olumsuz durumdan en çabuk etkilenen türler oluyor” diye konuştu.
u003cbu003eHalde 20 lira tezgahta 30 lira: u003c/bu003eGürpınar Su Ürünleri Hali’nde gece yarısı teknelerden gelen balıkları bekleyen esnaflar, durumdan dert yandı. Balıkçılığın şu an zayıf olduğunu ifade eden esnaflardan biri, “Ayın 15’inden sonra durum toparlayacak gibi gözüküyor. Havalarda biraz soğursa balık toparlanacak. Bu sene palamut yok ancak çinekop ve istavritten ümitliyiz. Hamsi fiyatları yüksek, kasası 250-300 lira arasında değişiyor. Bu da 20 liraya denk geliyor ancak pazarcı arkadaşlarımız 25-30 liraya satıyor. Buna rağmen para kazanmıyorlar, zarar ediyorlar. Geçen sene hamsiler çok inceydi. Şimdi hamsiler iri, dolma kalem gibi. Pahalı değil” ifadelerini kullandı.
Halde durumların kritik olduğunu ancak vatandaşın bu sene bol bol hamsi yiyebileceğini dile getiren esnaflardan Arda Emen ise, “Hamsi ve istavrite vatandaş doyacak ama palamut yok gibi gözüküyor. Hamsiler canlı ve iri. Piyasada hamsinin kilosu 30 lira civarında satılıyor. Vatandaş bu sene 10-15 liraya hamsi yiyebilecek. Vatandaş et yiyeceğine haftada 3 kere balık yesin” diye konuştu.
u003cbu003eZamanı gelince balık sayıları artacak: u003c/bu003eVatandaşın balık özleminin artık son bulduğunu ifade eden Balıkçı Kenan Balcı da, müşteri talebinin çıkan balığa göre fazla olduğunu dile getirdi. Geçen seneye kıyasla bu sene balıkların az olduğunu ancak umutsuzluğa kapılmamak gerektiğini belirten Balcı, “Halkımız pahalı balıktan kaçınsın, uygun ve ucuz balığı tercih etsin. Ucuz çıkan balık, bol olan balıktır. Bugün hamsi ucuzsa, yarın istavrit ucuz olacak. Balıklarda azalma yok. Balıklar mevsim mevsimdir. Günü gelince her balık çıkacak. Her şeyin terazisi vardır ancak denizin yoktur. 5 gün önce hamsi 15 liraya kadar düştü, bugün 30 lira. Hamsiyi az tercih edip zamanını beklesinler, uygun olan balıkları tercih etsinler” dedi.
u003cbu003eBoğazda da balık yok: u003c/bu003eGalata Köprüsü üzerinde saatlerce oltalarıyla kısmetlerini bekleyen balıkçılar boğazda balık olmamasından dert yanarak evlerine elleri boş döndüklerini söyledi.
