Byzantion Yenikapı'da bulunan kalıntılarla tarihi 8500 yıl önceye dayanan şehre, MÖ 667'de Antik Yunanistan'daki Megara'dan gelen Dorlu Yunanlı yerleşimciler bir koloni kurdu ve yeni koloniye kralları Byzas şerefine ''Byzantion'' adını verdi.
Nova Roma Kente, 330 yılında Roma İmparatorluğu'nun başkenti ilan edilince Latince ''Yeni Roma'' anlamına gelen ''Nova Roma'' adı konuldu, ama bu isim çok benimsenmedi.
Konstantinopolis İmparator I. Konstantin'in ölümüyle kentin adı onun şerefine ''Konstantin'in kenti'' anlamına gelen ''Konstantinopolis''e çevrildi. Konstantinopolis, Bizans İmparatorluğu boyunca kentin resmi adı olarak kaldı.
Stanpoli Eski Yunanca ‘eis ten polin’ şehre doğru (gitmek) anlamına gelen ve eski çağ uzmanlarından bir kısmının İstanbul adının etimolojik kaynağı olarak önerdikleri söz.
Darülhilafe Osmanlı Devleti'nin resmi yazışmalarında hilafetin merkezi anlamında ''Darülhilafe'' kelimesi kullanıldı.
Makarrı Saltanat Saltanatın merkezi anlamına gelen söz.
Dersaadet “Mutluluk kapısı" anlamına gelen eski İstanbul isimlerinden.
Asitane Bu kelimenin Türkçe Astana ve Balık kelimelerinden geldiği yönündedir. Bu teze göre: İstanbul kelimesi Öz Türkçe iki kelimeden meydana gelir. Astana (veya Osmanlıca da "Asitane") ve Balığ kelimelerinden oluşturulmuştur.
Asitane Bu kelimenin Türkçe Astana ve Balık kelimelerinden geldiği yönündedir. Bu teze göre: İstanbul kelimesi Öz Türkçe iki kelimeden meydana gelir. Astana (veya Osmanlıca da "Asitane") ve Balığ kelimelerinden oluşturulmuştur.
Astana veya Asitane kelimeleri ön Türkçe Askan veya Asqan kelimesinden gelir, cennete ait, güzel yer veya hükümdarlığa, hanlığa ait manasındadır. Balığ veya balık kelimesi "Şehir" manasındadır (Ör. Balıkesir adı "esir balık değil hisar şehridir") dolayısı ile Astana Balığ veya Astina Balığ kelimeleri İstanbul’un temelidir.
Hâkim olan unsurların kullandığı kelimelerin, deyimlerin ele geçirilen ve Türkleşen unsurlarca söylenmeye çalışması ve kelimenin deforme olması (bir yabancının en fazla zorlandığı şeylerden biridir "Ğ" sesi") neticesinde Astanabal kelimesi daha akılda kalıcı ve söylenmesi kolaydır.
İstanbul Çeşitli dil ve medeniyetlerde farklı şekillerde adlandırılan İstanbul, Grekçe'de ''Vizantion'', Latince'de ''Bizantium, Antoninya, Alma Roma, Nova Roma'', Rumca'da ''Konstantinopolis, Istinpolin, Megali Polis, Kalipolis'', Slavca'da ''Çargrad, Konstantingrad'', Vikingce'de ''Miklagord',
Ermenice'de ''Vizant, Stimbol, Esdambol, Eskomboli'', Arapça'da ''Bizantiya, el-Mahsura, Kustantina el-uzma'', Selçuklular'da ''Konstantiniyye, Mahrusa-i Konstantiniyye, Stambul'' ve Osmanlıca'da ''Dersaadet, Deraliyye, Mahrusa-i Saltanat, Istanbul, Islambol, Darü's-saltanat-ı Aliyye, Asitane-i Aliyye, Darü'l-Hilafetü'l Aliye, Payitaht-ı Saltanat, Dergah-ı Mualla, Südde-i Saadet'' isimleriyle anıldı. Kaynak: Milliyet
