TÜRKGÜN ÖZEL HABERİ
Toptancılar üreticilerden ürün gelmediği bahanesini öne sürerken, üreticiler ham madde bulmakta sıkıntı çektiklerini ifade ediyor. Oysa durum çok farklı. Fabrikalar, ürettikleri ürünün bir kısmını piyasaya sürüyor.
Toptancılar ise aldıkları ürünü ya dağıtmıyor, ya da göstermelik satışlarla fırsatçılığını gizlemeye çalışıyor. Bu durum ilgili sektörlerde ürün kıtlığının yaşanmasına, karaborsaya düşen ürünlerin fiyatlarında fahiş artışlara sebep oluyor.
FİYAT BELİRLEYEMİYORUZ
İnşaat malzemeleri satışı yapan bir hırdavatçıyla yaptığımız görüşmede ise durumun vahameti gözler önüne seriliyor. Çivi, tel, personel ekipmanları gibi birçok ürünün satışını yapan ve Perpa’da ticari faaliyetlerini sürdüren hırdavatçı, fiyat belirlemede güçlük çektiklerini söyledi. Ürünleri tedarik ederken borsa gibi anlık fiyat değişimlerinin yaşandığını, bunu üreticilerin kasıtlı yaptığını dile getiren işletmeci, şöyle konuştu: “Çivi ve tel, demir maliyetlerinin artmasının ardından ciddi oranlarda yükseldi. Ancak bir de işin stokçuluk kısmı var. Piyasadan yüklü mal çeken bir grup toptancı, piyasaya ürünü vermiyor. İnşaatını devam ettirmek isteyen firmalar ise fiyata bakmadan ürünü almak zorunda kalıyor. Yoksa işçilerini çalıştıramayacak. Bu domino etkisi gibi tüm piyasayı sarsıyor. İnşaat maliyetlerindeki artışın ciddi bir kısmı, stokçuların sebep olduğu bu durumdan kaynaklanıyor.”
BÜYÜK SERVET YAPTILAR
Galericiler ise işin başka bir boyutu. İstanbul’un en büyük otomobil alışveriş merkezlerinde, rastgele bir galeriye girdim. Konuyu açtım. Dert yanıyor. ‘Vatandaşa yazık, bu resmen hainlik’ diyor. Galericilerin büyük çoğunluğunun göstermelik birkaç araç sergilediğini belirten işletmeci, diğer konuştuğum işletme sahipleri gibi isminin verilmemesi kaydıyla açıklamalarda bulundu. Anlattıkları pes dedirten cinstendi. Stokçuluk yapan galericilerin servetlerini çok kısa süre içerisinde katladığını öne süren işletmeci, şunları anlattı:
“Piyasada sıfır araçlarda bir sıkıntı var. Bu doğru. Ancak bu sıkıntının bir bölümü stokçulardan kaynaklanıyor. Devletin vergilerde sunduğu bazı indirimleri fiyatlara yansıtmadılar. Bunu yapmadıkları gibi, her kur yükselişinde fiyat yükseltme eğilimini sürü psikolojisiyle gerçekleştirdiler. Örneğin; 500 bin TL’lik bir aracı, tek seferde 550 bin TL’ye çıkarıyorlar. Ardından farklı bir ilan açarak, o araca da 570 bin TL yazıyorlar. İlanları gören diğer satıcılarda, piyasanın yükseldiği izlenimine kapılıp fiyatlarını artırıyor. 700 bin TL’lik BMW 5,30 marka, 2018 model bir aracın, 1 hafta sonra 1.2 milyon TL’ye satıldığına şahit oldum. Maalesef araç almak lüks bir ihtiyaca dönüştü.”
PATATESE ÜÇ KEZ ZAM
Konuyla ilgili konuştuğumuz bir restoran sahibi, patates ve içecek grubunda ciddi sıkıntılar yaşadıklarını belirterek şunları aktardı: “Patates iki ay içerisinde üç kere zamlandı. Sebep nedir, Türkiye’de tarım ürünlerini sel bastı da haberimiz mi yok? Ne toptancılarda, ne de marketlerde kızartmalık patates bulabiliyoruz. Toptancı, üreticiye suçu atıp işin içinden sıyrılmaya çalışıyor. Yine içecek grubunda, kutu ve şişe camlara gelen zamların fabrikalarda üretim kısıtlığına yol açtığı söyleniyor. Örneğin 330 cl’lik bir içecek piyasada kara borsada, ancak aynı grubun 20 cl ve 25 cl’lik ürünleri bolca var. Dolayısıyla durumun cam ya da kutu maliyetlerinin arttığı yönünde oluşturulan savunma gerçekliğini yitiriyor.
BEDELİNİ AĞIR ÖDEYECEKLER
Bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanacak olan Kabine’de, döviz kurundaki hareketlilik, asgari ücret ve stokçulara yönelik cezaların artırılmasına yönelik adımlar gündemde olacak. Erdoğan, stokçularla yapılan mücadelenin, cezaların hafifliği sebebiyle eksik kaldığını, cezaların artırılması için talimat verdiğini bildirmişti. Vatandaşa zulüm uygulayanların bunun bedelini çok ağır ödeyeceklerini belirten Erdoğan, “Hele hele gıdada stokçuluk yenilir, yutulur bir şey değil. Şu andaki cezai müeyyide çok düşük. Mehmet Bey’e (Ticaret Bakanı) de söyledim. Hemen hazırlıklarınızı yapın. Bu müeyyideyi onları rahatsız edici bir noktaya çıkaralım. Bu işin başka çıkar yolu yok. Bedelini ağır ödeyecekler. Sen mi stokçuluk yapıyorsun? Ha bunun bedelini ağır ödeyeceksin. Çünkü vatandaşımıza hele hele gıdada bu tür zulmü yapanlara biz ‘Buyur yoluna yine devam et’ diyemeyiz. Gerekli adımları atacağız ve üzerine gideceğiz” ifadelerini kullanmıştı.
