Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Bolivya'nın  Filistin davasına, özellikle de Kudüs'ün statüsü ve Filistinli sivillerin  korunmasına yönelik verdiği desteğe teşekkür ediyorum. Bunun yanında Golan  Tepeleri'yle alakalı yaklaşımını da takdirle izliyoruz." dedi. 

Erdoğan ve Bolivya Devlet Başkanı Juan Evo Morales Ayma,  Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde gercekleştirdikleri baş başa ve heyetler arası  görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Konuşmasına Morales'in Bolivya'dan Türkiye'ye devlet başkanı düzeyinde  yaptığı ilk resmi ziyaretten duyduğu memnuniyeti ifade ederek başlayan  Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu tarihi ziyaretin iki ülke arasında yeni bir köşe taşı  olacağına inandığını söyledi.

Türkiye'nin geçen yıl La Paz Büyükelçiliğini açtığını anımsatan  Erdoğan, Bolivya'nın da Ankara'da büyükelçilik açma kararı almış olmasının  kendilerini memnun ettiğini, bunun süratle gerçekleşeceğine inancının tam  olduğunu dile getirdi.

Bu konuda gereken her türlü desteği vereceklerini belirten Recep  Tayyip Erdoğan, gelecek yıl Türkiye ve Bolivya arasında diplomatik ilişkilerin  tesis edilişinin 77'nci yıl dönümünün kutlanacağını bildirdi.

 Erdoğan, bu amaçla 2020'de her iki ülkede özel etkinlikler  düzenleneceğini, bu etkinliklerin beşeri ilişkilerin gelişmesine katkı sunmasını  temenni ettiğini ifade etti.

Görüşmelerinde Karma Ekonomik Komisyonun ilk toplantısının bu yıl  içinde yapılması konusunda mutabık kaldıklarını anlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan,  ekonomik ve ticari ilişkilerin son dönemde ciddi sıçrama yaşadığını belirtti.

Ticaret hacminin son 2 yılda yüzde 250 oranında bir atışla 113 milyon  dolara ulaştığına değinen Erdoğan, "Sayın Morales'le bu rakamın iki ülkemiz  açısından çok düşük olduğunu ve kendimize bir hedef belirlememizde fayda olduğunu  ve bunun da 500 milyon dolar olarak ilk etapta belirmemizde fayda var dedik ve  bunda mutabık kaldık." ifadesini kullandı.

Ekonomik ilişkilerin hukuki zeminin güçlendirilmesi, karşılıklı  yatırımların artırılması ve enerji gibi sektörlerde ortak girişimlere imza  atılması konularını da ele aldıklarına değinen Recep Tayyip Erdoğan, sözlerini  şöyle sürdürdü:

"Hidroelektrik sistemler, termik santraller, jeotermal sistemler  olsun, bunun yanında güneş enerjisi olsun ve bütün bunlarla beraber bu alanda  atacağımız adımlarla her iki tarafın özellikle gerek iş adamlarının ortak  girişimiyle BOT sistemi olabilir veyahut da çok daha farklı bir şekilde milli  bütçeye dayalı olarak olabilir, bunları da inşallah yapacağımız ilk iade  ziyaretinde geniş bir iş adamları ekibiyle bizler de Bolivya'ya gitmeyi  planlıyoruz."

Savunma sanayisindeki iş birliği imkanları üzerinde durduklarını ve  Bolivya ile kalkınma alanındaki iş birliğine de özel önem atfettiklerini  vurgulayan Erdoğan, "TİKA tarım ve sağlık alanlarında Bolivya'da başarılı  projelere imza attı. Bu desteklerimizi devam ettirme arzusundayız. Bunun için de  TİKA Başkanımıza gerekli talimatları vereceğim. Bu yıl da gelecek talepler  doğrultusunda kadını güçlendirme, anne-çocuk sağlığı ve tarım alanlarında  projeler geliştirmemiz gündemdedir." şeklinde konuştu.

 

Türkiye'nin İslam İşbirliği Teşkilatının Zirve Dönem Başkanı olduğunu,  Morales'in de Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğunun Dönem Başkanı  olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

"İkili ilişkilerimize ilaveten bugün bölgesel ve uluslararası  meseleleri de değerlendirdik. Türkiye ve Bolivya birçok konuda benzer tutumlara  sahiptir. Dünyada aşırı sağın ve İslam düşmanı hareketlerin yükselişinden endişe  duyduğumuzu bir kez daha dile getirmek istiyoruz. Her türlü ayrımcılığı,  ötekileştirmeyi ve dışlamayı reddediyoruz. Bolivya'nın Filistin davasına,  özellikle de Kudüs'ün statüsü ve Filistinli sivillerin korunmasına yönelik  verdiği desteğe teşekkür ediyorum. Bunun yanında Golan Tepeleri'yle alakalı  yaklaşımını da takdirle izliyoruz."

Morales ile görüşmelerinde ele aldıkları bir diğer konunun da  Venezuela olduğuna dikkati çeken Erdoğan, şunları kaydetti:

"Burada bir gerçeğin altını çizmekte fayda görüyorum, Venezuela halkı  iradesini geçen yılki cumhurbaşkanlığı seçimiyle ortaya koymuştur. Venezuelalı  dostlarımızın sandık başında aldıkları kararların başkaları tarafından  sorgulanmasını demokrasi adına doğru bulmuyoruz. Adeta eyalet valisi tayin eder  gibi hiç seçimle alakası olmayan bir kişiyi getirip bir ülkenin başına atamak,  tayin etmek bunun demokrasiyle bağdaşır hiçbir yanı yoktur. Ülkelerin egemenlik  haklarına, halk iradesine, demokrasiye saygı ve içişlerine karışmama ilkesi  çerçevesinde Bolivya gibi Maduro yönetimini Venezuela'nın meşru hükümeti olarak  tanımaya devam ediyoruz. Çözüme ulaşmak için Venezuela Hükümetiyle muhalefet ve  uluslararası toplum arasında iletişim kanallarının açık tutulması gerektiğini  söyledik, söylüyoruz."

Görüşmelerinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kapsamlı  reformu konusu da ele aldıklarını aktaran Recep Tayyip Erdoğan, "Güvenlik  Konseyi'nin demokratik ve adil bir temsile kavuşturulmasına yönelik  taahhütlerimizi tekrarladık." diye konuştu.

Konuşmasının sonunda Morales ve heyetine "Hoş geldiniz" diyen Erdoğan,  görüşmelerinin iki ülke için hayırlara vesile olmasını da temenni etti.

BOLİVYA DEVLET BAŞKANI

Bolivya Devlet Başkanı Juan Evo Morales, Latin  Amerika'da siyasi görüşü ne olursa olsun askeri müdahaleye karşı olduklarını  belirterek, "ABD'nin eli ile Venezuela'ya başkan tayin edilmesinden hiç mutlu  değiliz. Bunu onaylamıyoruz." dedi. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bolivya Devlet Başkanı  Morales, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde baş başa ve heyetler arası görüşmelerinin  ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Morales, iki ülke arasında daha fazla dostluk kurmanın önemli olduğunu  dile getirerek, "Bunu başarabileceğimize inanıyorum çünkü aynı düşünceleri  paylaşıyoruz ve bütünleşmede de bunu yapacağımıza inanıyorum." diye konuştu.

Venezuela'daki gelişmeler

Türkiye'nin Venezuela ile ilgili tutumuna katıldıklarını vurgulayan  Morales, "Venezuela'nın devletini, hükümetini, halkını çok iyi tanıyorum.  Venezuela halkı da devrimci bir halktır. İktisadi sorunlarına rağmen  bağımsızlığını ve devlet egemenliğini savunan bir ülkedir. Venezuela halkı  onurunu ve kimliğini savunan bir ülkedir. Bu yüzden onları destekliyoruz."  ifadelerini kullandı.

Morales, Latin Amerika kıtasındaki halklara seslenerek, siyasi görüşü  ne olursa olsun hükümetlerin askeri müdahaleyi kabul etmemeleri gerektiğini  söyledi.

Herhangi bir ülkeye bir başkan tayin etmenin sömürge dönemlerinde vali  tayin etmek gibi olduğuna dikkati çeken Morales, "ABD'nin eli ile Venezuela'ya  başkan tayin edilmesinden hiç mutlu değiliz. Bunu onaylamıyoruz." şeklinde  konuştu.

İkili ilişkiler

Morales, Türkiye ile ticari ilişkilerin gelişmesine önem verdiklerini  dile getirdi.

Bolivya'nın kuruluşundan bugüne doğal kaynaklarına katma değer  sağlamaya başladıklarını vurgulayan Morales, petro-kimyadan başlayarak  konsorsiyumlar kurduklarını ve tarımda sanayileşmeye giderek farklı pazarlara  açıldıklarını anlattı.

Morales, 2030'a kadar 41 lityum tesisi, lityum alt ürünleri için de  eczacılık ve ilaç sektörü başta olmak üzere farklı tesisler kuracaklarını,  Türkiye'yi de bu anlamda yatırım yapmaları için beklediklerini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu yıl sonunda bir iş adamı heyetiyle  Bolivya'yı ziyaret edeceğini hatırlatan Morales, Bolivya'daki iş insanlarıyla  potansiyel ortaklıkları değerlendireceklerinin altını çizdi.

Savunma alanında iş birliği

Morales, Türkiye ile savunma sanayi konusunda da iş birliği yapmak  istediklerine işaret ederek, "Özellikle kaçakçılıkla mücadele için savunma  alanında iş birliğine ihtiyacımız var. Orduyla birlikte çalışarak teknoloji  alımını ya da teknoloji aktarımını özellikle savunma alanında istiyoruz ve buna  ihtiyaç duyuyoruz." ifadelerini kullandı.

Bolivya Devlet Başkanı Morales ayrıca Türkiye tarafından Bolivya'ya  tedarik edilen hafif kinoa tanelerini ayırma makinesinin ve bu ülkede kurulan  böbrek nakil ameliyathanesi ve kadın hastanesine temin edilen anestezi cihazının  Bolivya yerlilerine ve halkına katkısının yüksek olduğuna dikkati çekti.

"Sizi tanıdıktan sonra Türkiye'nin bir hayranı olduğumu söylemek  istiyorum." diyen Morales, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dile getirdiği tüm ilkeleri  desteklediğinin altını çizdi.

Morales, Bolivya'da Türk dizilerinin ve Türk Hava Yollarının (THY) çok  meşhur olduğunu belirterek, 2020'nin ilk çeyreğinde Türkiye'den Bolivya'ya direkt  uçuşların planlanmasının kendisini çok mutlu ettiğini sözlerine ekledi.