Türkiye'nin güney komşusu olan Suriye'de, 2011 yılı Mart ayında özgürlük ve demokrasi talebiyle gösteriler başladı. Orta Doğu ülkelerinde başlayan ve 'Arap Baharı' olarak adlandırılan süreçte yapılan gösteriler, Suriye rejiminin silahla karşılık vermesi ve sivillerin ölümüyle ülkeye yayıldı. Suriye ordusunun silah kullanımından vazgeçmemesi nedeniyle gösteriler, çatışmaya dönüştü ve 'Özgür Suriye Ordusu' ismiyle tek çatı altında toplanan rejim karşıtlarının silah kullanmasıyla ülkede iç savaş başladı. Özgür Suriye Ordusu, organize olmasının ardından ülkenin birçok bölgesinde kontrolü eline geçirdi. Aradan geçen sürede rejim karşıtı grupların arasında oluşan anlaşmazlıklarla terör örgütleri bazı bölgelerde kontrolü sağladı.
Aynı süreçte rejim güçleri de ilerleyişini sürdürerek, kaybettiği bölgelerde denetimi yeniden ele aldı. Muhalifler ise kaybettikleri bölgelerden yapılan anlaşmalar ile tahliye edilerek İdlib'e yönlendirildi. Böylece rejim karşıtları tek bir noktaya sıkıştırılırken, terör örgütleri DEAŞ ile PKK/YPG alan kazandı. Terör örgütlerinin bu süreçte kontrolünde bulunan bölgelerden sınırda tehdit oluşturmaları, aynı zamanda terör örgütü PKK/YPG'nin sözde kantonlarını birleştirmek için Fırat'ın batısına açılma hayali gündeme geldi.
Türkiye bunun üzerine hem roket ve havanlı saldırıları sonlandırmak hem de sınırında terör koridorunun oluşmasını engellemek için 24 Ağustos 2016 tarihinde Fırat Kalkanı Harekatı'nı düzenledi. Harekat kapsamında Cerablus ile Azez arasındaki bölge terör örgütlerinden arındırıldı; ancak tehdidin devam etmesi ve yapılan çağrılara rağmen teröristlerin silahlarını bırakmaması nedenimle 20 Ocak 2018'de bu kez Zeytin Dalı Harekatı düzenlendi. 18 Mart'ta zaferle sonuçlanan bu harekat ile de Afrin bölgesindeki terör varlığı sonlandırıldı. Her iki harekatta teröristlerden arındırılarak güvenli hale getirilen 4 bin kilometrekareyi aşkın alana da yüz binlerce sivilin geri dönüşü desteklenerek, huzur içinde yaşamlarına devam etmesi sağlandı.
FIRAT'IN DOĞUSU İÇİN HAREKETE GEÇİLDİ
Sınır ötesi harekatlar ile terör örgütü PKK/YPG'nin sözde kantonlarını birleştirerek oluşturmak istediği koridor hayalini sonlandıran Türkiye, Fırat'ın doğusundaki terör tehdidinin de sonlandırılması için çağrı yaptı. Terör örgütünün bunu gerçekleştirmemesi, ABD ve diğer batılı ülkelerin de bu konuda çeşitli bahaneler üretmesi nedeniyle Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna yönelik harekatı engellenmek istendi. Türkiye'nin kendisine verilen sözlerin tutulmaması ve terör örgütüne aynı süreçte silah desteği sağlanması nedeniyle operasyonun sınır güvenliği nedeniyle yapılacağı dile getirildi. Bunun üzerine 5-7 Ağustos'ta Ankara'da ABD ve Türk askeri heyetleri arasında görüşmeler yapıldı. Görüşmelerde iki ülke askerleri, Türkiye'nin operasyon düzenlemeyi planladığı Suriye'nin kuzeyinde 'güvenli bölge' kurularak belirlenecek alanın teröristlerden ve silahlarından arındırılması konusunda mutabakat kalındı.
MÜŞTEREK HAREKAT MERKEZİ KURULDU
Varılan mutabakatın ardından iki ülke askerleri ortak tesis edilmesi hedeflenen 'güvenli bölge' konusundaki tüm çalışmaların, Şanlıurfa'nın Akçakale ilçesinde yürütülmesi kararlaştırıldı. 12 Ağustos'ta Şanlıurfa'ya gelen ABD'li ilk askeri heyet, çalışmaya başladı. ABD'nin üst düzey askeri komutanları ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın da Türk Silahlı Kuvvetleri komuta kademesi ile incelemelerde bulunduğu Akçakale'de, iki ülke askerleri tarafından Müşterek Harekat Merkezi kuruldu. Kurulan merkezde iki ülke askerlerinin Suriye'nin kuzeyinde kurulacak 'güvenli bölge'de yürütülecek çalışmalar başta olmak üzere birçok konuda uzlaşıya vardı.
HAVADAN DEVRİYE GÖREVİ BAŞLADI
Müşterek Harekat Merkezi'nin faaliyete geçmesinin ardından Türk ve ABD askerleri, helikopter ile havadan devriye görevine başladı. ABD'ye ait helikopter ile yapılan ilk devriyenin ardından geçen hafta TSK'ya ait 2 helikopter Türkiye, ABD'ye ait 2 helikopter ise Suriye tarafında eş zamanlı devriye görevi gerçekleştirdi.
DERİNLİK KONUSUNDA NETLİK OLUŞMADI
Türkiye, oluşturulacak 'güvenli bölge'nin derinliğinin sınırdan itibaren 32 kilometre uzanmasını istiyor. Böylece Haseke- Rakka- Halep otoyoluna kadar ulaşmayı ve teröristlerin ellerindeki silahlar ile bu hattın dışına taşınmasını isteyen Türkiye, sınır hattındaki yerleşim alanlarını da havan ve roket menzilinden çıkarmayı hedefliyor. ABD'nin daha az derinlik önerisini kabul etmeyen Türkiye, 32 kilometre ısrarını sürdürürken, hala derinliğin ne kadar olacağı konusu netlik kazanmadı.
KARADAN DEVRİYE BEKLENİYOR
Türkiye ile ABD arasında havadan devriye faaliyetlerinin başlamasının ardından Müşterek Harekat Merkezi'nin karadan devriye faaliyetlerine başlaması bekleniyor. Müşterek Harekat Merkezi'nin birçok konuda iki ülke askerlerinin yükümlülüklerini belirlediği, kara devriye için de kullanılacak güzergah konusunda birkaç alternatif üretildiği kaydedildi. Zırhlı araç ve personel ile yapılacak devriye faaliyetlerinin, derinlik konusunun netleşmesinin ardından başlayacağı belirtildi.
TERÖRİSTLER İHA'LAR İLE SANİYE SANİYE İZLENİYOR
Türkiye'nin kararlılığı ile harekat sinyalini vermesinin ardından sınırın Suriye tarafındaki teröristlerde ise tedirginlik sürüyor. Harekat sinyalinin ardından terör örgütünün tedirgin olan ve güvenli noktalara gitmek isteyen sivillere engel olduğu ve kaçmalarını engellemek için de her aileden 1 kişiyi zorunlu askere aldığı belirtildi. Terör örgütü unsurlarının sınır ötesinde attıkları her adım ise hava sahasının açılmasının ardından Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait İnsansız Hava Araçları (İHA) ile saniye saniye izlenmeye başlandı. İstihbarat birimlerinin ellerindeki raporların yanı sıra İHA'lardan elde edilen görüntüler ile teröristlerin hareket alanları da kısıtlanmış oldu.
TERÖRİSTLER NÖBET TUTUYOR
Akçakale'nin karşısında bulunan Suriye'nin terör örgütü PKK/YPG kontrolündeki Tel Abyad kentinde ise teröristlerin, oluşturulması planlanan 'güvenli bölge'de birçok mevzi, siper, tünel, hendek, sığınak oluşturduğu görülüyor. Türkiye sınırına yakın noktalardaki binaların teraslarının etrafını kum torbaları ile siper haline getiren teröristlerin buralarda nöbet tuttuğu, yine kentin etrafına olası askeri harekata karşı hendekler kazdıkları görüldü. Teröristlerin birçok noktada da oluşturdukları karargahlarda son süreçte zorla askere aldıkları kişilere eğitim verdikleri öğrenildi. Teröristlerin son zamanlarda kendilerinin mühimmat depoları ile karargahlarının bulunduğu bölgelerde İHA'ların görüntü almaması için de sık sık ateş yakarak karartma uygulamaya çalıştıkları da bildirildi.
TÜRKİYE'NİN HAREKAT HAZIRLIKLARI TAMAM
Öte yandan aylardır sınır hattına yapılan zırhlı araç ve askeri personel takviyesi, Müşterek Harekat Merkezi'nin kurulmasının ardından da devam etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın, ABD'nin oyalama taktiği uygulaması veya sürecin uzatılıp aksatılması durumunda B ve C planlarının devreye gireceğini açıklamaları, aksi durumda Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Fırat'ın doğusuna askeri harekat düzenleyeceğine işaret ediyor. Açıklamalar ve yoğun sevkiyatların da desteklediği bu tez, Türkiye'nin kısa süre içinde 'güvenli bölge'nin tesisinin sağlanamaması halinde, TSK'nın Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarına benzer harekatla Fırat'ın doğusunu terör unsurlarından arındıracağına işaret ediyor.
