Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleştirilen 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan ekip, kıtaya ulaşmak için yorucu ve heyecan verici bir yolculuğu ve 7 günlük karantina sürecini geride bıraktı.
Güney yarım kürede yerleşimin olduğu en son nokta konumundaki Puerto Williams’ta 7 günlük karantina süreci sonrası yaklaşık 2 saat süren bir uçak yolculuğuyla İstanbul’dan 21 Ocak’ta yolculuklarına başlayan ekip Antarktika’nın King George Adası’na geldi.
Sefer ekibi, Antarktika Çevre Koruma Protokolü uyarınca kıtaya yerel olmayan canlıların taşınmasını engellemek için tedbirler aldı. Kıtaya uçmadan önce bütün valiz ve kıyafetlerini olası kalıntılar için dikkatle kontrol eden ekip, uçaktan inerken botlarını dezenfektan solüsyonda temizleyerek karaya ayak bastı. Antarktika yolunda ekibe Portekiz ve Bulgaristan ile yapılan iş birlikleri kapsamında 2 yabancı bilim insanı da projelerini gerçekleştirmek üzere katıldı.
TÜBİTAK, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Harita Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Anadolu Ajansı, araştırma enstitüleri ve üniversitelerden araştırmacılardan oluşan ekip, King George Adası açıklarında bulunan ve 30 gün boyunca çalışmalarını gerçekleştirecekleri Şili bayraklı Betanzos isimli araştırma gemisine botlar ile geçiş yaptı. Ekibin gemiye yerleşmesinin ardından lojistik ve bilimsel faaliyetlerine ilişkin ilk planlama toplantısı, sefer lideri ve yardımcıları koordinasyonunda gerçekleştirildi.
"Milli ekipmanlarımız ile buradayız"
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy , "62 güney enlemi King George’dayız 68 güney enlemi Horseshoe adasına gemi ile intikal edecekler ve 30 günlük süre içerisinde bilimsel çalışmalarını icra edecekler. Seferimizin bu sene ki farkı, kovid-19 önlemleri çerçevesinde yapmaktı. Çok ciddi bir salgında sefer ekibimizi hiçbir şekilde etkilenmeden ve karantina süreçlerini gerçekleştirerek Antarktika’ya ulaştırdık.
Santiago da bir günlük karantina, Puerto Williams ta da 8 günlük karantina ile şu an ekibimiz Antarktika'da. Bu seferin ayrıca bir farklı tarafı da, milli ekipmanlarımız ile buradayız. Aselsan, Havelsan, TÜBİTAK Sage, kurumlarımızdan getirmiş olduğumuz ekipmanlarla milli ekipmanlarla hem seferin sağlıkla emniyetini sağlamak, hem de aynı zamanda bu ekipmanların denenmesi testlerinin yapılması faaliyetlerini de icra edeceğiz." dedi.
“Bir yıldır hazırlandığımız saha çalışmalarına başlama zamanımız geldi”
22 Ocak tarihinde başlayan yolculuklarının 2 ülke 4 şehir geçtikten sonra 2 Şubat'ta Antarktika kıtasına ulaştıklarını söyleyen 6. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Lojistikten sorumlu sefer lider yardımcısı Özgün Oktar ‘Pandeminin ve yolculuğun zorlu kısımları geride kaldı. Bir yıldır hazırlandığımız saha çalışmalarına başlama zamanımız geldi. Şu an gemimizin ikmalleri yani kumanya, yakıt gibi ihtiyaçlarımız tamamlandı, bundan sonra yaklaşık 5 gün boyunca bizi zorlu bir deniz yolculuğu bekliyor.
Yolculuk rotamız üzerinde bir çok bilim üssü göreceğiz ancak pandemi sebebiyle bu yıl maalesef bir ziyaret gerçekleştirmeyeceğiz. 20 kişilik sefer ekibimiz ve 30 kişilik gemi mürettebatı ile önümüzdeki bir ay boyunca gemimizde izole bir halde bulunarak geçici bilim kampımızın bulunduğu Horseshoe Adası’na giderek bilimsel faaliyetlerimize başlayacağız." değerlendirmesini yaptı.
“29 kurumun paydaşı olduğu 14 bilimsel proje gerçekleştirilecek“
Bilimden sorumlu sefer lider yardımcısı Hasan Hakan Yavaşoğlu, TAE-VI seferinin pandemi şartları altında başladığını ifade ederek, " Canlı bilimleri, yer bilimleri ve fiziki bilimler alanında 29 kurumun paydaşı olduğu 14 bilimsel proje gerçekleştirilecek. Horseshoe adasının biyoçeşitliliği, likenleşmiş mantar florası, zooplanton türleri, jeolojik gelişimi ile atmosferik parametreler, deniz seviyesi, tektonik hareketler, buzul değişimi ve kar kalınlığı konularında çalışmalar yürütülecektir.
Ülkemizden yaklaşık 15,000 km uzakta yapılacak çalışmalar için bilimsel ekipmanlar, karantina sürecinde test edildi, kalibrasyonları yenilendi ve bakımları gerçekleştirildi. Son 5 yılda, Antarktika kıtasında yapılan bilimsel çalışmalardan bugüne kadar 86 yayın ve onlarca bilimsel kitap-tez üretildi. Bu yıl da, ulusal ve uluslararası literatüre katkı sağlayacak projeler ile sahada olacağız.“ yorumunda bulundu.
Bilim seferine katılan Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Biyoloji Bölümü, Hidrobiyoloji ABD. Öğretim üyesi Prof. Dr. Okan Külköylüoğlu ise "Merak ve sabırla beklediğimiz bir dönem sonunda King George Adası açıklarında Betanzos araştırma gemisindeyiz. Gemiye tecrübeli iki kişinin kullandığı botlar ile geçerken, sahilde doğal ortamda penguenleri görmek bize nerede olduğumuzu anımsattı. Daha ilk günden beri gemi mürettebatının sıcak ve yakın ilgilisi ile karşılaştık" dedi.
Bilim seferine ilk defa katılan Doç. Dr. Hilal Ay, "En uzun ve yorucu yolculuk, yeni keşiflere yaklaşmış olmanın heyecanıyla devam ediyor. Gemiden merakla dışarı baktığımızda gri gökyüzünü ve King George Adası’nın karla kaplı beyaz kayalıklarını görüyoruz. Önümüzdeki günlerde yarınlarımızı aydınlatacak büyük keşifler yapacağımıza eminiz" şeklinde konuştu.
Sefere bu yıl 2. kez katılan İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim üyesi Dr. Mahmut Oğuz Selbesoğlu da, "6. Ulusal Antarktika Bilim seferimiz için gemiye çıktığımız bugün, ekip olarak mutlu ve gururlu, aynı zamanda da ülkemiz adına yapacağımız çalışmalar için heyecanlı bir sergüzeşte atıldık" değerlendirmesinde bulundu. - AA
