Türkiye, savunma sanayii alanında son dönemde önemli projelere imza atarken Türk savunma firmaları bu alanda dünyanın en güçlü şirketler sıralamasında yer aldı. Ancak savunma alanında “kan kaybı” olarak nitelendirilen “beyin göçü” hâlâ gündemdeki yerini koruyor. Bunu karşı harekete geçen Türk savunma sanayii, mühendislerini yurt dışına kaptırmamak ve tersine beyin göçü için düğmeye bastı.
Geri dönüşleri sağlanacak
Bu doğrultuda yurt dışındaki Türk mühendislerle iletişim kurulacak. Giden mühendislerle iletişim koparılmayacak. Mühendisler tekrar dönmek istediklerinde uzun olan değerlendirme süreleri kısaltılacak. Yurt dışına gidiş sebepleri tespit ve analiz edilecek. Yetişmiş insan gücünü dışarıya kaçırmamak için imkânlar (maaş, özlük hakları ve izinler) iyileştirilecek. Bunların yanı sıra bilim ve teknoloji alanında şahsi bilgi ve kabiliyetlerini geliştirmeleri için ortam sağlanacak. Akademik çalışmaları desteklenecek.
Tecrübe kazanıp dönüyorlar
Öte yandan yurt dışına giden Türk mühendisler konusunda şaşırtıcı bazı gerçekler de ortaya çıktı. Edinilen bilgilere göre 2018’den bu yana ABD, İngiltere ve Hollanda’ya giden mühendislerin çoğunun geri döndüğü öğrenildi. Her 10 mühendisten 8’inin Türkiye’ye geri döndüğü bilgisini paylaşan savuma kaynakları, bardağın dolu tarafından bakılması gerektiğine dikkat çekiyor. Kaynaklar, yurt dışında çalışmak isteyen mühendislerin oralarda çeşitli tecrübeler kazandıklarını ifade ederken “Maddi olarak tatmin edici ücretlerle çalışsalar da gittikleri ülkelerde beklediklerini bulamıyor ve çoğu dönüş yapıyor. Oralarda kazandıkları tecrübe ve bilgi birikimleriyle tekrar buraya dönerek ülkesi için daha faydalı oluyorlar” değerlendirmesini yaptı.
Yüzde 80'i dönmeyi düşünüyor
Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) tarafından yapılan bir ankete göre ASELSAN, HAVELSAN, ROKETSAN, STM ve TUSAŞ gibi yerli savunma firmalardan ayrılarak yurt dışına giden mühendislerin yüzde 80’i Türkiye’ye geri dönmeyi düşünüyor. Dönmeyi düşünmeyenlerin oranı ise yüzde 13. Bunların yüzde 45’i 2 ila 5 yıl, yüzde 35’i de 6 ila 10 yıl içinde dönebileceğini belirtiyor.
Yerli firmalar meselenin farkında
Beyin göçü konusuna en fazla mesai harcayan savunma firmalarından ASELSAN'ın, mühendislerin geri kazandırılması yönündeki çalışmaları sonucunda son üç yılda 100’den fazla mühendisin geri dönüşü sağlandı. Dünyanın en iyi 100 savunma şirketleri listesinde yer alan HAVELSAN da beyin göçünü engellemek ve yurt dışına giden mühendisleri geri döndürmek amacıyla çeşitli çalışmalar yürütüyor. HAVELSAN’a son zamanlarda 15 mühendisin geri dönüş yaptığı öğrenilirken bu mühendislerin çoğunun Google, Microsoft ve Hollanda merkezli ASML gibi şirketlerden geldiği aktarıldı.
"Beyin göçü pazarlayan" şirketler var
Bu arada, Türkiye’den yurt dışına giden mühendisler her ne kadar yurt dışını görmek, başka bir ülkede yaşamak, kariyer yapmak ve cazip ücretler kazanmak için gitse de; perde gerisinde ‘beyin göçü pazarlayan’ bazı şirketlerin rol oynadığı belirtiliyor. Bu çerçevede özellikle Hollanda merkezli ASML şirketi öne çıkarken bu tür şirketlerin kabiliyetli mühendisleri bünyesine katabilmek için her türlü imkânı seferber ettiğine dikkat çekiliyor. Bu şirketlerin çalışanlarına ev, iyi bir maaş, tatil ve hatta uçak biletine kadar her masrafı karşıladığına, bunun dışında sosyal imkânlar da sağladığına işaret ediliyor.
Ülkesine dönüp yerli motoru yaptı
Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümünden mezun olan ve uzun süre ABD’de çeşitli şirketlere vazife yapan TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, ülkesine dönerek başarılı çalışmalara imza atan Türk mühendislerden en dikkat çekeni. Yaklaşık 10 sene ABD’de kalan Akşit, 2013’te TEI (TUSAŞ Uçak Motor Sanayi AŞ) Genel Müdürlüğüne tayin edildiı. Tayininden itibaren işe koyularak bir çok önemli projeyi hayata geçiren ve son olarak geçtiğimiz aralık ayında teslim edilen Türkiye’nin ilk milli helikopter motoru TEİ-TS1400'te imzası bulunan Akşit, tersine beyin göçünün en önemli örneklerinden biri.
RSS
