u003cbu003eÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Vefik Arıca'nın açıklamaları:u003c/bu003eBoy uzaması, çocuk gelişiminde önemli bir yer tutar.
Genetik yatkınlık, hormonal sebepler, kronik rahatsızlıklar ve beslenme boy kısalığına yol açabilir.
Bir diğer deyişle beslenme şekli, çocuğun gelişim sürecini doğrudan etkileyen, çok önemli bir faktördür.
u003cbu003eD VİTAMİNİ EKSİK OLURSA…u003c/bu003eD vitamini kemik ve kıkırdak gelişiminde çok önemli bir yere sahiptir çünkü vitamin ve minerallerin tümüyle emilimine yani alınan gıdadan gerçek anlamda fayda sağlamasına yarar.
Gıdalar arasında en çok yumurta sarısı, karaciğer ve balıkta bulunan D vitamininin temel kaynağı güneş ışınlarıdır.
Çok fazla olmamak kaydıyla ve güneş ışınlarının dik geldiği saatler dışında güneşe çıkarılan çocukların kemik gelişimi ve boy uzaması hızlanır.
D vitamininin eksik olduğu durumda, büyüme aksar, kemikler zayıflar ve boy uzaması yavaşlar. D vitamini ayrıca vücudun kalsiyum emilimini de artırır.
A vitamini, B1 vitamini, B2 vitamini veya riboflavin, C vitamini veya absorbik asit ve ayrıca F vitamini de büyüme ve uzama için gerekli vitaminlerdir. Bu vitaminler daha çok sebze ve meyvelerde bulunur.
Sebze ve meyvelerin boyu uzatmadaki etkisi ve sağlıklı bir hayat sürmek için faydası çok önemlidir.
Sebze ve meyveler bol miktarda vitamin, lif, potasyum ve folik asit içerir.
A vitamini doku ve kemiklerin gelişmesine yardım eder.
Kavun, greyfurt, papaya, mango, karpuz ve kayısıda bolca A vitamini vardır.
Sebzelerden ise, havuç, nohut, kabak, brokoli, ıspanak, domates ve patateste bol miktarda A vitamini bulunur.
Turunçgiller ve kabuksuz meyveler de kemik büyümesine ve boy uzamasına yardımcı eder.
Kuru meyveler de iyi bir kalsiyum deposudur boy uzaması için etkilidir.
u003cbu003eÇOCUKLARDA BOY UZATAN BESİNLERu003c/bu003eSüt, peynir ve yoğurt:Kalsiyum bakımından en zengin gıdalar süt ve süt ürünleridir.
Bu ürünlerin protein bakımından zengin oluşları, özellikle yoğurdun probiyotik etkisi çocuğun sindirim sisteminin çalışmasına yardımcı olacaktır.
Süt tüketimi, diğer süt ürünleri ile de desteklenmelidir.
Bilhassa peynir ve yoğurt A, B, D ve E vitaminleri açısından oldukça zengin olması itibariyle değerli yiyeceklerdir.
Protein ve kalsiyum da içeren peynir ve yoğurt, büyüme için çok önemlidir ve özellikle ergenlik döneminde oldukça gereklidir.
Tüm peynir çeşitleri önemlidir, ama içindeki bol kalsiyum nedeniyle çedar peyniri diğer süt ürünlerinden ayrı tutulabilir.
100 gr çedar peynirinin içinde yaklaşık 720 mg kalsiyum bulunur.
Ülkemizde çok tercih ettiğimiz bir peynir çeşidi olmasa da, çedar peynirini çocukların ergenlik döneminde mutfaklardan eksik etmemek faydalı olur.
u003cbu003eLAHANA: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eİçerdiği bol miktarda lif, protein, sodyum, potasyum, C ve K vitaminleri ile bağışıklık sisteminin güçlenmesi adına vazgeçilmez besinlerdendir.u003c/divu003e
u003cbu003eİNCİR: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eLif bakımından zengin olan incir, bu özelliği ile tam bir bağırsak dostudur.u003c/divu003e
İçerdiği yüksek orandaki protein ile hücre yenilenmesini destekler.
u003cbu003eNANE: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eÖzellikle solunum yollarını destekleyen bir besindir.u003c/divu003e
Tam bir A vitamini deposu olduğu için göz sağlığı üzerindeki etkisi büyüktür.
Tüm yeşil yapraklı bitkiler gibi içerdiği yüksek oranda kalsiyum ile büyümeyi destekler.
u003cbu003eKURUYEMİŞ: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eTüm kuru yemişler çocuk beslenmesinde yer verilmesi gereken gıdalardandır.u003c/divu003e
Bunlar arasında fındık, ceviz ve badem güçlü bir Omega 3 kaynağı olarak kalbin korunmasında etkilidir.
Fıstık zihinsel ve bedensel yorgunluğu alır ancak alerjen bünyelerde kullanımına dikkat edilmelidir.
u003cbu003eTEREYAĞI: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eÇocukların beslenmesinde margarin yerine kesinlikle tereyağı tercih edilmelidir.u003c/divu003e
İçerdiği yüksek oranda protein, A,K ve E vitamini ve yüksek miktardaki mineral ile büyümeyi ve gelişmeyi destekler.
u003cbu003ePEKMEZ: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eKalsiyum ve fosfor bakımından zengin olan pekmez enerji vermesi ile de çocuk gelişimi bakımından önemlidir.u003c/divu003e
Bununla beraber potasyum, magnezyum ve demir alımı için de tercih edilmesi uzmanlar tarafından önerilmektedir.
u003cbu003eKEÇİBOYNUZU: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eKarbonhidrat bakımından zengin olan keçiboynuzu B, B3, D vitaminleri, kalsiyum, potasyum ve fosfor yönünden zengin oluşu itibariyle çocuklarda vücut ve zekâ gelişimini destekleyen gıdalardandır.u003c/divu003e
u003cbu003eET-BALIK: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eÇocukların günlük 100 gr et ya da balık tüketmesi protein alımı ve hem zihinsel, hem de bedensel gelişim açısından önemlidir.u003c/divu003e
Etteki demir, balıktaki selenyum ve fosfor açısından bu iki besin çocuk beslenmesinde büyük yer tutar.
u003cbu003eYUMURTA: u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eEn yüksek protein kaynaklarından biridir.u003c/divu003e
Bununla birlikte yumurta içeriğindeki A, D, E ve B vitaminleri ve demir ile çocuk gelişiminde başvurulması gereken temel gıdalardandır.
Yumurta akı yüzde 100 protein içerir. Bu yüzden yumurta akı sarısından boy uzaması açısından daha değerlidir.
u003cbu003eKALITSAL FAKTÖRLER VE HORMONAL DURUM DA BOY UZAMASINDA SON DERECE BELİRLEYİCİ u003c/bu003eu003cdivu003eu003cbu003eu003c/bu003eu003c/divu003eu003cdivu003eBoy uzunluğu elbette sadece beslenme ile tetiklenmez.u003c/divu003e
Çocuğun doğumla birlikte getirdiği kalıtsal faktörler ve hormonal durumu da boy uzamasında son derece belirleyicidir.
Anne baba boy ortalamasından çocuk için potansiyel boy bilgisine ulaşılabilir.
Gerekirse endokrinolog tarafından yapılacak ölçümlerde özellikle büyüme hormonu ve tiroide bakılır.
Boy uzaması ile ilgili gelişimsel bozukluk sadece kısalığı değil aşırı boy uzamasını da kapsadığından, çocuğu erken yaşlarda bu açıdan gözlemlemek ve gerekiyorsa bir uzmana başvurmak, ileride doğabilecek ciddi sorunlara karşı erken müdahale imkânı sunacaktır.Kaynak: Sabah / Roza