Bir kişi vefat etttiğinde üstündeki mal varlıkları geride kalan ailesine kalır. Miras olarak kabul edilen bu varlıkları alabilmek için veraset ilamı yani mirasçılık belgesi gerekmektedir. Ölen kişinin mirasın paylaşılabilmesi bu belgenin varlığına ihtiyaç duyulur. Peki, birçok vatandaşın merak ettiği veraset ilamı nasıl ve nereden çıkartılır? Veraset ilamı nedir, nasıl alınır?
Hayatını kaybeden kişilerin yasal mirasçıları hak sahibi olduklarını gösterebilmeleri ve mal paylaşımı aşamasına geçilebilmesi için veraset ilamı belgesini almaları şart.
VERASET İLAMI NEDİR, NASIL ALINIR?
"Mirasçılık belgesi" kavramı ile de ifade edilen veraset ilamı, mirasçıların mevcut miras üzerinde hak sahibi konumunda olduklarını ve miras paylarını gösteren resmi belgedir.
Kişinin ölümü ile birlikte mirası pay sahiplerine dağıtılır. Miras paylaşımı yapılıncaya kadar bütün mirasçılar terekedeki* tüm mallara el birliği ile malik olur ve bu malları her bir mirasçının kullanımı söz konusu olabilir.
Mirasçılar, terekede bulunmakta olan taşınır malları (ev eşyaları, tablolar vs.) veya miras bırakan bireyin sahip olduğu taşınmaz mallarını (evini, arsasını vs.) fiilen kullanmakta herhangi bir sorun yaşamazlar. Fakat taşınmaz malların üzerinde tasarrufta bulunmak (taşınmazların tapuda mirasçılara devri veya 3. kişilere satılması) yahut miras bırakan bireyin bankada bulunan parasını çekebilmek gibi veraset işlemlerinin gerçekleştirilebilir olması için mirasçı olduklarını ispat etmelerinin gerekliliği söz konusudur.
İşte veraset ilamı bu noktada devreye girmekte ve mirasçıların sahip oldukları miras haklarını 3. kişilere ispata yaramaktadır. Bunun beraberinde veraset ilamı en fazla atanmış mirasçılar için önem taşımaktadır. Miras bırakan kişinin vasiyetnameyle veya miras sözleşmesi yaparak yasal mirasçılar haricinde bir şahsa da mirasçı atamış ise bu bireyin miras üzerinde mevcut olan hakkını ispat edebilmesi yalnızca veraset ilamı (mirasçılık belgesi) ile mümkün olabilmektedir.
VERASET İLAMI NE İŞE YARAR?
Miras bırakanın ölmesiyle mirasçılar mirasçılık sıfatını kazanır. Ancak belirli işleri yapmak için mirasçılık sıfatının belgelendirilmesi gerektiğinden veraset ilamı çıkartılır.
Örneğin; terekede yer alan taşınmazların intikali için tapuya başvurulduğunda tapu sicil memuru mirasçılık belgesi olmadan mirasçılar adına tescil yapmaz ya da Sosyal Güvenlik Kurumları miras belgesi ibraz etmeden dul ve yetim maaşı bağlamamaktadır.
İşte bu örnektekiler gibi mirasbırakan kişinin malvarlığına ilişkin tasarruflarda bulunmak ve mirasçı olduğunu ispat etmek için veraset ilamının ibraz edilmesi şarttır.
VERASET İLAMI (MİRAÇILIK BELGESİ) NEREDEN VE NASIL ÇIKARTILIR?
Bir mirasçının veraset ilamı almak için herhangi bir adliyede bulunan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuruda bulunması gerekmektedir. Eğer veraset işlemleri bir noterde yapılmak isteniyorsa yine herhangi bir Noter’e veraset ilamı ve gerekli olan belgelerle beraber gidilmesi durumunda veraset ilamı alınabilmesi mümkün olmaktadır.
Veraset ilamı için Noter vasıtasıyla başvuru yapılması durumunda Noter aynı gün içerisinde veraset ilamını düzenleyerek talep eden bireye verir. Fakat Mahkemeye başvurulması durumunda veraset ilamının düzenlenmesi amacıyla yargılama sürecinin sonuçlanmasının gerekliliği söz konusudur. Veraset ilamı Mahkeme tarafından düzenlenmesinden sonra e devlet sitemi üzerinden veraset ilamı görüntülenebilmektedir.
*TEREKE NEDİR?
Tereke, ölen ya da gaipliğine karar verilen kişilerin mal varlığı, hak ve borçlarının tümüne verilen addır. Maddi mal varlığı, parasal veya benzer değeri olan işlemlerdir.