Peygamber Efendimiz'in (sas), "Sizin en hayırlınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğretendir." buyruğu üzerine müminler, Kur’an-ı Kerim okumaya devam ediyor. Yüce Allah'ın kelamını okurken 14 yerde secde ayeti geçiyor. Bu secde ayetini görenlerin Tilavet secdesi yapması gerekiyor. Bu bağlamda araştırma yapan vatandaşlar, Tilavet secdesi nasıl yapılır? Hangi durumlarda Tilavet secdesi yapılır? diye merak ediyor
TİLAVET SECDESİ NEDİR?
Kur'ân'da on dört yerde geçen secde âyetlerinin okunması veya işitilmesi halinde yapılan secdeye denir. Bu secdenin yapılması vaciptir. Tilavet secdesiyle ilgili olarak Kur’ân-ı kerimde geçen bir ayette şöyle buyrulmaktadır: “Onlara Kur’ân okunduğu zaman secde etmiyorlar!” (İnşikâk 84 / 21) Tilavet secdesinin vacip oluşuna delil olarak Abdullah bin Ömer (r.a) şöyle bir rivayette bulunmuştur: “Peygamber (s.a.v) Kur’ân okurken içinde secde ayeti bulunan bir sureye geldiğinde secde ederdi. Biz de kendisiyle birlikte secde ederdik. Öyle ki, bir kısmımız alnını koyacak yer bulamazdı. Resûlüllah (s.a.v) buyurdular ki: “Ademoğlu secde ayetini okuduğunda secde ederse, şeytan ağlayarak oradan uzaklaşır ve şöyle der: Eyvah! Ademoğlu secde etmekle emr olundu, secde etti; ona cennet var. Ben de secde etmekle emr olundum ama isyan ettim; bana da ateş var!” (Müslim, İman,133; İbn Mâce, İkame, 70)Kur’ân-ı kerimdeki secde ayetlerinden birinin okunması halinde secde etmenin gerekliliği hususunda Müslümanlar görüş birliği etmişlerdir.
TİLAVET SECDESİ NASIL YAPILIR?
Secde âyeti okuyan kişi namazda değilse, ister âyeti okur okumaz, ister daha sonra kalkıp secdeyi yapar. Namaz kılan kişinin namazda secde âyeti okuması hâlinde, secde âyetinden sonra üç âyetten daha fazla okumayıp, rükûya eğilecekse, tilavet secdesine niyet ederek rükûya gider. Yapmış olduğu bu rükû aynı zamanda tilavet secdesi yerine de geçer. Şayet üç âyetten daha fazla okuyacaksa, tilavet secdesine niyet ederek doğrudan secdeye gider ve bir defa secde yaptıktan sonra ayağa kalkıp kaldığı yerden kıraate devam eder.
Tilavet secdesi, namaz değilse de; taharet, kıbleye dönmek, niyet etmek, avret yerlerinin örtülü olması gibi namazda aranan şartlar tilavet secdesinde de aranır. Ancak tilavet secdesinde iftitah tekbiri sünnettir. Tilavet secdesi yapacak kişi, ellerini kaldırmadan doğrudan doğruya ‘Allahu ekber' diyerek bir kere secdeye gidip üç defa “Sübhane Rabbiye'l-alâ” dedikten sonra yine ‘Allahu ekber' diyerek secdeden kalkar. Böylece tilavet secdesi tamamlanmış olur. Yani tilavet secdesinden sonra teşehhüt miktarı oturmak ve selam yoktur.
Tilavet secdesini gerektiren âyetleri işiten kişinin, hemen secde yapmaya fırsat bulamaz ise, “Semi'nâ ve eta'nâ ğufrâneke Rabbena ve ileyke'l-masîr” demesi müstehaptır. O anda yapamadığı secdeyi daha sonra yapar.
TİLAVET SECDESİ YAPILACAK AYETLER
Secde ayetleri: Kur’ân-ı Kerimde geçen secde ayetleri, 14 tanedir. Bu ayetler şöyledir:
A’râf suresinin 206
Ra’d suresinin 15
Nahl suresinin 49
İsra suresinin 107
Meryem suresinin 58
Hac suresinin 18
Sâd suresinin 24
Furkan suresinin 60
Neml suresinin 25
Secde suresinin 15
Fussılet suresinin 37
Necm suresinin 62
İnşikâk suresinin 21
Alak suresinin 19. ayetidir.
