Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, TÜBİTAK, TUA, Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Karacadağ Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen etkinlik, profesyonel ve amatör astronomların yanı sıra Türkiye ve dünyadan gelen yaklaşık bin 500 gök bilimi meraklısını buluşturdu. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, etkinlik boyunca çocukların aileleriyle birlikte gözlem yaptıklarını belirterek “Biz çocuklarımızı ve gençlerimizi bilime, teknolojiye, uzaya yönlendirmek istiyoruz” dedi.
Zerzevan Kalesinin 3 bin yıllık tarihe sahip olduğunu kaydeden Bakan Varank, “Türkiye’de arkeolojik keşifler manasında Göbeklitepe’den sonraki en önemli keşif diyebiliriz” ifadelerini kullandı.
“Farklı bir deneyim”
Bakan Varank, etkinliğin çok verimli geçtiğini anlatarak “Bin 500 vatandaşımız, çocuklar, aileleri ile birlikte farklı bir deneyimi yaşıyorlar. Burada çadırlarda kalıyoruz. Beraber söyleşileri dinliyor, yemeklerimizi yiyoruz. İnşallah bu etkinliği daha çok katılımcıyla çoğaltarak devam ederiz” dedi.
Açılışını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın yaptığı etkinliğe, 2020 Tokyo Paralimpik Oyunları nedeniyle Japonya’da bulunan Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu da online olarak bağlandı. Etkinliğe çocuklar aileleriyle birlikte katılarak profesyonel astronomlar eşliğinde, dev teleskoplarla gökyüzünü inceleme fırsatını yakaladı. Astronomi meraklıları UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve Türkiye’de gökyüzü gözleminin yapılacağı en iyi 10 noktadan biri olarak kabul edilen 3 bin yıllık tarihi Zerzevan Kalesinde uzmanlarla birlikte gökyüzünün gizemlerini keşfetmeye çalıştı.
Tarihte uzay çalışmaları
Ayrıca katılımcılar, dünyanın en iyi korunan Mithras Tapınağı’nda binlerce yıl önce gerçekleştirilen gök bilimi çalışmaları hakkında bilgi aldı. Milli Uzay Programı vizyonuyla gençlerin uzaya ilgisinin arttırılmasının amaçlandığı etkinlik boyunca, seminerler, yarışmalar, gök bilimi ile ilgili birçok atölye ve etkinlik düzenlendi. 3 bin yıllık tarihi Zerzevan Kalesi’nde düzenlenen etkinliğe yurt dışından da ilgi büyüktü. Farklı ülkelerden gelen astronomi meraklılarının yanı sıra Bulgaristan, Ukrayna, Slovenya ve Lüksemburg büyükelçileri de eşleriyle birlikte etkinliğe katıldı.
Katılımın ücretsiz olduğu etkinlikte gece çadırda konaklayan gök bilimi meraklıları, son hilal evresinde olan Ay’ı, güneş sisteminin en büyük gezegeni Jüpiter’i, halkalı gezegen olarak da bilinen Satürn’ü ve daha birçok gök cismini gözlemleyerek uzayın gizemli derinliklerini keşfetmeye çalıştı. Gündüzleri de seminerler, yarışmalar ve Deneyap Türkiye, su roketi, Galileoskop yapımı, insansız hava aracı pilotluk eğitimi, uydu yapımı, uzay-zaman sürekliliği, Mars aracı yapımı gibi atölyeler düzenlendi.
En iyi korunmuş Roma Garnizonu
Zerzevan Kalesi Kazı Heyeti Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun, kalenin, askeri yerleşimi, yer altı ve yer üstü yapıları ile dünyanın en iyi korunmuş Roma garnizonlarından biri olduğunu belirterek “Bunun yanında, farklı kültür ve inanç evrelerine ait birçok iz taşıyor. Kazı çalışmalarında keşfettiğimiz Mithras Tapınağı’nin yeri rastgele seçilmemiş. Mithraslılar, astronomi ve uzay bilimi ile yakından ilgili” şeklinde konuştu.
Mithra kültüründe yedi derecenin geçilmesiyle kurtuluşa erişileceği inancı olduğunu kaydeden Doç. Coşkun, “Bu yedi derece; Ay, Merkür, Venüs, Güneş, Mars, Jüpiter ve Satürn ile sembolize edilmiş. İşte bu tarihi özelliklerinin de katkısıyla Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girdi” dedi.
Milli Uzay Programı’nın lansmanı öncesinde Göbeklitepe’ye yakın bir noktaya dikili halde bulunan ve üzerinde Göktürkçe “Gökyüzüne bak, Ay’ı gör” ifadesinin yer aldığı metal monolit de gözlem etkinliğinin tanıtımı için kale yakınlarına dikildi. Türkiye’nin uzaydaki iddiasının sembolik bir yansıması olan monolite etkinlik katılımcıları da ilgi gösterdi.
