Anemi, vücutta dolaşan kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma olduğu zaman meydana gelir. Genel popülasyonda en sık görülen kan bozukluğudur. Belirtileri baş ağrısı, göğüs ağrıları ve soluk ten içerebilir. Halen dünya genelinde tahmini 1,62 milyar insanı etkilemektedir.
Diğer hastalıklar vücudun sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretme kabiliyetine müdahale ettiğinde veya anormal olarak kırmızı kan hücresi bozulmasını veya kaybını arttırdığında ortaya çıkar.
Belirtiler
Aneminin birçok potansiyel nedeni vardır.
Her tür aneminin en sık görülen belirtisi yorgunluk hissi ve enerji eksikliğidir.
Diğer yaygın semptomlar şunları içerebilir:
-
Derinin solgunluğu
-
Hızlı veya düzensiz kalp atışı
-
Nefes darlığı
-
Göğüs ağrısı
-
Baş ağrısı
-
Sersemlik
Hafif vakalarda, semptom az veya hiç olmayabilir.
Bazı anemi formlarının spesifik semptomları olabilir:
Aplastik anemi: Ateş, sık enfeksiyonlar ve deri döküntüleri
Folik asit eksikliği anemisi: Sinirlilik, ishal ve pürüzsüz bir dil
Hemolitik anemi: Koyu renkli idrar, ateş, karın ağrıları ve sarılık
Orak hücreli anemi: Ayak ve ellerde ağrılı şişlik, halsizlik ve sarılık
Nedenler
Vücudun hayatta kalabilmesi için kırmızı kan hücrelerine ihtiyacı vardır. Demir molekülleri içeren kompleks bir protein olan hemoglobini taşırlar. Bu moleküller, akciğerlerden vücudun geri kalan kısmına oksijen taşır.
Bazı hastalıklar ve durumlar düşük seviyede kırmızı kan hücrelerine neden olabilir.
Birçok anemi türü vardır ve tek bir nedeni yoktur. Kesin nedeni tam olarak belirlemek bazen zor olabilir.
Aşağıda, üç ana anemi grubunun ortak nedenlerine genel bir bakış yer almaktadır:
1) Kan kaybının neden olduğu anemi
En sık görülen anemi türü - demir eksikliği anemisi - genellikle bu kategoriye girer. En sık kan kaybı nedeniyle demir kıtlığına neden olur.
Vücut kanını kaybettiğinde, kan damarlarını dolu tutmak için kan dolaşımının dışındaki dokulardan su çekerek reaksiyona girer. Bu ilave su kanı sulandırır. Sonuç olarak, kırmızı kan hücreleri seyreltilir.
Kan kaybı akut ve hızlı veya kronik olabilir. Hızlı kan kaybı, ameliyat, doğum, travma veya yırtılmış bir kan damarı içerebilir. Anemi vakalarında kronik kan kaybı daha sık görülür. Mide ülseri, kanser veya tümörden kaynaklanabilir.
Kan kaybına bağlı aneminin nedenleri arasında şunlar vardır:
-
Ülser, hemoroit, kanser veya gastrit gibi gastrointestinal durumlar
-
Aspirin ve ibuprofen gibi steroidal olmayan antienflamatuar ilaçların kullanımı
-
Regl kanaması
2) Hatalı kırmızı kan hücresi üretiminin neden olduğu anemi
Kemik iliği, kemik merkezinde bulunan yumuşak, süngerimsi bir dokudur. Kırmızı kan hücrelerinin oluşturulması için esastır. Kemik iliği kırmızı kan hücrelerine, beyaz kan hücrelerine ve trombositlere dönüşen kök hücreleri üretir.
Çok fazla anormal beyaz kan hücresinin üretildiği lösemi dahil kemik iliğini etkileyen bir çok hastalık vardır. Bu, normal kırmızı kan hücrelerinin üretimini bozar.
Kırmızı kan hücrelerinin azalması veya arızalanmasının neden olduğu diğer anemiler:
Orak hücreli anemi: Kırmızı kan hücreleri şekilsizleşir ve anormal şekilde hızla parçalanır. Hilal şeklindeki kan hücreleri ayrıca daha küçük kan damarlarında sıkışıp ağrıya neden olabilir.
Demir eksikliği anemisi: Vücutta yeterince demir bulunmadığından çok az kırmızı kan hücresi üretilir. Bunun nedeni zayıf bir diyet, adet kanaması, sık kan bağışı, dayanıklılık eğitimi, Crohn hastalığı gibi bazı sindirim koşulları, bağırsak kısmının cerrahi olarak çıkarılması ve bazı yiyecekler olabilir.
Kemik iliği ve kök hücre sorunları: Örneğin, aplastik anemi, çok az kök hücresi mevcut olduğunda veya az olduğunda ortaya çıkar. Talasemi, kırmızı kan hücreleri yeteri kadar büyüyüp olgunlaşmadığında ortaya çıkar.
Vitamin eksikliği anemisi: B-12 vitamini ve folat, kırmızı kan hücrelerinin üretimi için önemlidir. Her ikisinde de eksik olursa, kırmızı kan hücresi üretimi çok düşük olacaktır. Örnekler arasında megaloblastik anemi ve zararlı anemi vardır.
3) Kırmızı kan hücrelerinin tahrip olmasından kaynaklanan anemi
Kırmızı kan hücreleri, kan dolaşımında tipik olarak 120 günlük bir ömre sahiptir, ancak önceden yok edilebilir veya çıkarılabilirler. Bu anemi türü, vücudun bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi kırmızı kan hücrelerini yabancı bir madde olarak tanımladığı ve bunlara saldırdığı otoimmün hemolitik anemidir.
Aşırı hemoliz (kırmızı kan hücresi yıkımı) aşağıdakiler dahil birçok nedenden dolayı oluşabilir:
-
Enfeksiyonlar
-
Bazı ilaçlar, örneğin bazı antibiyotikler
-
Yılan ya da örümcek zehiri
-
İlerlemiş böbrek veya karaciğer hastalığı yoluyla üretilen toksinler
-
Örneğin hemolitik hastalık nedeniyle otoimmün bir saldırı
-
Şiddetli hipertansiyon
-
Vasküler greftler ve protez kalp kapakçıkları
-
Pıhtılaşma bozuklukları
-
Dalağın büyümesi
