Bir elektrolit, suda çözündüğünde elektrik ileten bir maddedir. Bunlar birçok bedensel fonksiyon için gereklidir. Tüm insanlar hayatta kalmak için elektrolitlere ihtiyaç duyar. Vücuttaki birçok otomatik işlem, çalışması için küçük bir elektrik akımına dayanır ve elektrolitler bu yükü sağlar.
Elektrolitler birbirleriyle ve dokulardaki, sinirlerdeki ve kaslardaki hücrelerle etkileşime girer. Sağlıklı fonksiyon için farklı elektrolit dengesi çok önemlidir.
Elektrolitler nedir?
İnsanlar elektrolit düşündüğünde, sporcu içecekleri çoğu zaman akla gelir. Ancak, elektrolitlerin egzersiz sonrası tazelemeden çok daha fazlası vardır. Elektrolitler, su ile karıştığında elektrik ileten kimyasallardır.
Sinir ve kas fonksiyonunu düzenler, vücudu nemlendirir, kan asidite ve basıncını dengeler ve hasarlı dokuyu yeniden oluşturmaya yardım eder. Kaslar ve nöronlara kimi uzmanlar vücudun "elektrik dokuları" adını verirler.Elektrolitlerin içindeki, dışındaki veya hücreler arasındaki sıvı boyunca hareketine güvenirler.
İnsan vücudundaki elektrolitler şunları içerir:
-
Sodyum
-
Potasyum
-
Kalsiyum
-
Bikarbonat
-
Magnezyum
-
Klorid
-
Fosfat
Örneğin, bir kasın büzülmesi için kalsiyum, sodyum ve potasyum gerekir. Bu maddeler dengesiz hale geldiğinde, kas zayıflığına veya aşırı kasılmaya neden olabilir.
Kalp, kas ve sinir hücreleri, elektriksel uyarıları diğer hücrelere taşımak için elektrolitler kullanır.
Elektrolit dengesizliği
Kişinin kanındaki elektrolit seviyesi normal değerlerin üzerine çıkabilir veya altına düşebilir ve bu da dengesizliğe neden olabilir. Elektrolit seviyeleri, vücuttaki su seviyelerine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
Sodyum ve potasyum dahil, egzersiz sırasında terlemede önemli elektrolitler kaybolur. Konsantrasyon ayrıca, bir ishal veya kusma nöbeti gibi hızlı sıvı kaybından da etkilenebilir.
Sağlıklı elektrotları korumak için bu elektrolitler değiştirilmelidir. Böbrekler ve birkaç hormon, her elektrolitin konsantrasyonunu düzenler. Bir maddenin seviyeleri çok yüksekse, böbrekler onu vücuttan filtreler ve farklı hormonlar seviyeleri dengelemek için hareket eder.
Bir dengesizlik, belirli bir elektrolitin konsantrasyonu vücudun düzenleyebileceğinden daha yüksek olduğunda bir sağlık sorunu sunar. Düşük elektrolit seviyeleri de genel sağlığı etkileyebilir. En yaygın dengesizlikler sodyum ve potasyumdur.
Elektrolit dengesizliği belirtileri
Belirtiler, hangi elektrolitin dengesiz olduğuna ve bu maddenin seviyesinin çok yüksek veya çok düşük olmasına bağlı olacaktır.
Zararlı bir magnezyum, sodyum, potasyum veya kalsiyum konsantrasyonu, aşağıdaki semptomlardan birini veya daha fazlasını üretebilir:
-
Düzensiz kalp atışı
-
Zayıflık
-
Kemik hastalıkları
-
Seğirme
-
Kan basıncındaki değişiklikler
-
Karışıklık
-
Nöbetler
-
Uyuşma
-
Sinir sistemi bozuklukları
-
Aşırı yorgunluk
-
Kasılmalar
-
Kas spazmı
Özellikle meme kanseri, akciğer kanseri ve multipl miyelom bulunanlarda kalsiyum fazlalığı da oluşabilir. Bu tip fazlalık genellikle kemik dokusunun tahrip olmasından kaynaklanır.
Aşırı kalsiyumun belirti ve semptomları şunları içerebilir:
-
Sık idrara çıkma
-
Düzensiz kalp atışı
-
Letarji
-
Yorgunluk
-
Karamsarlık ve sinirlilik
-
Mide bulantısı
-
Karın ağrısı
-
Kusma
-
Aşırı kas güçsüzlüğü
-
Susuzluk
-
Ağız veya boğaz kuruluğu
-
İştah kaybı
-
Koma
-
Karışıklık
-
Kabızlık
Bu semptomlar kanser veya kanser tedavisinden de kaynaklanabildiğinden, ilk etapta yüksek kalsiyum seviyelerini tanımlamak bazen zor olabilir.
