Kandaki çok fazla fosfat, hiperfosfatemi olarak bilinir. En yaygın neden böbrek hastalığıdır, ancak diğer koşullar fosfat seviyelerinin dengesiz olmasına yol açabilir. Fosfat vücutta bulunan bir kimyasaldır. Birçok gıdada doğal olarak bulunan, fosfor adı verilen bir mineral içerir. Fosfor kemiklerin ve dişlerin gelişmesini destekler ve vücudun kullanması için yiyeceğin enerjiye dönüşmesine yardımcı olur.
Böbrekler doğal olarak fosfat seviyelerini kontrol eder. Bununla birlikte, eğer böbrekler etkili bir şekilde çalışmıyorsa, vücutta yüksek seviyelere yol açan yeterli fosfatı vücuttan atamayabilir.
Hiperfosfatemi tedavisi altta yatan duruma bağlı olacaktır. Böbrek hastalığı olan insanlar için, fosfat seviyelerini kontrol altında tutmak için diyet ve ilaç kombinasyonu kullanılır.
Belirtiler
Hiperfosfatemi genellikle belirgin semptomlara sahip değildir. Kontrolsüz diyabet gibi yüksek fosfat seviyelerine neden olabilecek altta yatan bir hastalığın semptomlarının ilk önce görülmesi daha olasıdır.
Kandaki fosfat seviyeleri çok yükselirse, mineral ve kemik bozukluklarına ve kireçlenmeye neden olabilir.
Mineral ve kemik hastalıkları
Kemikleri yeniden inşa etmek, büyümek ve güçlü kalmak için minerallere ve hormonlara ihtiyaç vardır. Böbrekler kandaki fosfor ve kalsiyum miktarını dengeler. Eğer bunlar dengede değilse, kemiklerden kalsiyum alabilir ve onları zayıflatabilir.
Böbrekler minerallerin ve diğer kimyasalların dengesini kontrol ettiğinden, kronik böbrek hastalığı mineral ve kemik bozukluklarına neden olabilir. Böbrek yetmezliği olan ve diyaliz geçirenler en çok risk altındadır.
Bu bozulma, çoğu zaman belirtiler olmadan uzun yıllar boyunca meydana gelebilir. Ancak, kemikler zayıflamaya başladığında, bir kişi kemiklerinde veya eklemlerinde ağrı hissetmeye başlayabilir.
Bu, böbrek hastalığı olan çocuklarda meydana gelirse, kemikleri hala gelişmekte olduğundan daha ciddi olabilir. Mineral ve kemik bozukluğu olan çocuklar tam olarak büyüyemez. Bacaklarındaki kemikler bazen renal raşitizm olarak bilinen içe veya dışa doğru bükülebilir.
Kireçlenme
Kalsifikasyon, kalsiyum vücuttaki organlarda veya dokularda biriktiğinde gerçekleşir. Durum damarları ve arterleri etkileyebilir ve vasküler kalsifikasyon olarak bilinir. Kalbin vücudun etrafına kan pompalamak için daha fazla çalışması gerekeceğinden, bu özellikle ciddi bir durumdur. Kalsifikasyon diyalizi daha da zorlaştırabilir.
Kandaki yüksek fosfor ve kalsiyum seviyeleri kaşıntılı cilde ve kırmızı gözlere neden olabilir.
Nedenler
Böbrek hastalığı, hiperfosfateminin en sık nedenidir. Sağlıklı böbrekler kandaki mineral seviyelerini ayarlar, ancak düzgün çalışmayan böbrekler bunu her zaman yapamazlar.
Bununla birlikte, kanda yüksek seviyelerde fosfatla bağlantılı, ancak aşağıdakileri içeren diğer durumlar vardır:
Kontrolsüz diyabet: Bu organ hasarı gibi ciddi tıbbi sorunlara yol açabilecek yüksek seviyede kan şekeri sağlar.
Diyabetik ketoasidoz: Vücudun insülin bitmesi durumunda ortaya çıkabilecek diyabet komplikasyonlarıdır. Vücutta zararlı ketonlar oluşur ve kan şekeri seviyeleri yükselir.
Hipoparatiroidizm: Vücudun yeterince paratiroid hormonu (PTH) üretmediği nadir görülen bir hormon bozukluğu. PTH, kandaki ve kemiklerdeki fosfor seviyelerini kontrol etmeye yardımcı olur.
Hipokalsemi: Kandaki düşük kalsiyum seviyeleri.
Bir fosfat takviyesi almak da hiperfosfatemiye yol açabilir. Çoğu insan diyetlerinden yeterince fosfor alacaktır ve vücut düzenleme seviyelerinde genellikle iyidir.
İşlenmiş gıdalar genellikle onları korumak için eklenmiş fosforlara sahiptir ve yüksek proteinli bir diyet de birisinin ihtiyaç duyduğundan daha fazla fosfor içerebilir.
