Hipertansiyon tedavisi
Kan basıncı, hipertansiyon aşamasına gelmeden önce diyet yoluyla en iyi şekilde düzenlenirken, çeşitli tedavi seçenekleri vardır. Yaşam tarzı değişiklikleri, hipertansiyon için standart olan birinci basamak tedavi yöntemidir.
Düzenli fiziksel egzersiz
Mevcut kılavuzlar, her hafta, hipertansiyonu olan kişilerin, en az 150 dakika orta dereceli aerobik yoğunluk egzersizi veya haftada 75 dakika şiddetli yoğunluk egzersizi yapmasını önermektedir. İnsanlar haftanın en az 5 günü egzersiz yapmalıdır. Faaliyet örnekleri arasında yürüyüş, koşu, bisiklete binme veya yüzme sayılabilir.
Stres azaltma
Stresten kaçınmak veya kaçınılmaz stresi yönetmek için stratejiler geliştirmek, kan basıncı kontrolüne yardımcı olabilir. Stresi önlemek için alkol, uyuşturucu, sigara ve sağlıksız yemek kullanımı hipertansif sorunlara neden olacaktır. Bunlardan kaçınılmalıdır. Sigara içmek tansiyonu yükseltebilir. Sigara tüketiminden uzak durmak, hipertansiyon, kalp hastalıkları ve diğer sağlık sorunları riskini azaltır.
İlaçlar
Kan basıncı 80'den 130'un üzerinde olan kişiler, hipertansiyon tedavisinde ilaç kullanabilirler.İlaçlar genellikle düşük dozda bir seferde birer başlatılır. Antihipertansif ilaçlarla ilişkili yan etkiler genellikle azdır.
Hipertansiyon nedenleri
Hipertansiyonun nedeni genellikle bilinmemektedir. Her 20 hipertansiyon vakasında yaklaşık 1'i, altta yatan bir durumun veya ilacın etkisidir. Kronik böbrek hastalığı (KBH) yüksek tansiyonun ortak bir nedenidir, çünkü böbrekler sıvıyı süzmez. Bu sıvı fazlalığı hipertansiyona neden olur.
Risk faktörleri
Bir dizi risk faktörü, hipertansiyon olma şansını arttırır.
Yaş: Hipertansiyon, 60 yaşın üzerindeki kişilerde daha yaygındır. Yaşla birlikte, arterler sertleştikçe ve plak birikmesi nedeniyle daraldıkça tansiyon artabilir.
Etnisite: Bazı etnik gruplar hipertansiyona daha yatkındır.
Kilo: Aşırı kilolu veya obez olmak önemli bir risk faktörüdür.
Alkol ve tütün kullanımı: Düzenli olarak yüksek miktarlarda alkol ve tütün tüketmek, kişinin kan basıncını artırabilir.
Cinsiyet: Risk her zaman erkekler ve kadınlar için aynıdır, ancak erkekler genç yaşta hipertansiyona daha yatkındır. Tansiyon, yaşlı kadınlarda daha yüksek olma eğilimindedir.
İçinde bulunulan sağlık koşulları: Kardiyovasküler hastalık, diyabet, kronik böbrek hastalığı ve yüksek kolesterol düzeyleri, özellikle insanlar yaşlandıkça hipertansiyona neden olabilir.
Diğer katkıda bulunan faktörler şunlardır:
-
Fiziksel hareketsizlik
-
İşlenmiş ve yağlı gıdalarla ilişkili tuz bakımından zengin bir diyet
-
Diyette düşük potasyum
-
Bazı hastalıklar ve ilaçlar
-
Ailede yüksek tansiyon ve kötü yönetilen stres öyküsü de katkıda bulunabilir.
Tansiyon bir tansiyon aleti ile ölçülebilir. Kısa süreli yüksek tansiyona sahip olmak birçok duruma normal bir cevap olabilir. Akut stres ve yoğun egzersiz, örneğin, sağlıklı bir insanda kan basıncını kısaca arttırabilir.
Bu nedenle, hipertansiyon teşhisi normalde zaman içerisinde yüksek tansiyon gösteren birkaç okuma gerektirir.
130 mmHg'lik sistolik okuma, kalp vücudun etrafındaki kanı pompalarken basıncı ifade eder. 80 mmHg'lik diyastolik okuma, kalp gevşettiğinde ve kanla tekrar dolduğunda basıncı ifade eder.
Hipertansiyon belirtileri
Hipertansiyonu olan bir kişi hiçbir semptom fark etmeyebilir ve buna genellikle "sessiz katil" denir. Tespit edilmediyse, kardiyovasküler sisteme ve böbrekler gibi iç organlara zarar verebilir.
Tansiyonunuzu düzenli olarak kontrol etmek hayati önem taşır, çünkü sizi durumdan haberdar edecek hiçbir belirti olmayacaktır. Yüksek tansiyonun terleme, anksiyete, uyku problemleri ve kızarmaya neden olduğu tespit edilir. Bununla birlikte, çoğu durumda hiçbir belirti olmaz.
Yüksek tansiyon kriz seviyesine ulaşırsa, kişi baş ağrısı ve burun kanaması yaşayabilir.
Hipertansiyon komplikasyonları
Uzun süreli hipertansiyon, plak oluşumunun kan damarlarının daralmasıyla sonuçlandığı ateroskleroz nedeniyle komplikasyonlara neden olabilir. Bu, kalbin vücuda kan vermek için daha fazla pompalanması gerektiğinden, hipertansiyonu daha da kötüleştirir.
Yüksek tansiyon, kalp krizi dahil olmak üzere bir dizi sağlık problemi riskini yükseltir.
Hipertansiyona bağlı ateroskleroz şunlara yol açabilir:
-
Kalp yetmezliği ve kalp krizi
-
Anevrizma veya atardamar duvarında patlayabilen, ciddi kanamalara ve bazı durumlarda ölüme neden olan anormal bir çıkıntı
-
Böbrek yetmezliği
-
İnme
-
Uzvun kesilmesi
-
Gözdeki hipertansif retinopatiler, körlüğe neden olabilir
Düzenli tansiyon ölçümü, insanların daha ciddi komplikasyonlardan kaçınmasına yardımcı olabilir.
Hipertansiyon diyeti
Bazı hipertansiyon türleri, fiziksel aktiviteye katılmak, alkol ve tütün kullanımını azaltmak ve yüksek sodyumlu diyetden kaçınmak gibi yaşam tarzı ve diyetsel seçimlerle yönetilebilir.
Tuz miktarını azaltmak
Ortalama tuz alımı dünyadaki çoğu ülkede günde 9 gram (g) ile 12 g arasındadır.
DSÖ, hipertansiyon ve buna bağlı sağlık sorunları riskini azaltmak için alımın günde 5 g'ın altına düşürülmesini önermektedir.
Bu, hipertansiyonu olan ve olmayan insanlara yarar sağlayabilir, ancak yüksek tansiyonu olanlara en fazla fayda sağlar.
Ilımlı alkol tüketimi
Aşırı derecede alkol tüketimi, artmış kan basıncı ve artmış inme riski ile bağlantılıdır.
Daha fazla meyve ve sebze yemek ve daha az yağ tüketmek
Yüksek tansiyon riski taşıyan kişilerin mümkün olduğunca az doymuş tüketmeleri önerilir.
Bunun yerine önerilenler:
-
Tam tahıllı, lifli gıdalar
-
Çeşitli meyve ve sebzeler
-
Fasulye, bakliyat ve fındık
-
Haftada iki kez omega-3 bakımından zengin balık
-
Tropikal olmayan bitkisel yağlar, örneğin zeytinyağı
-
Derisiz kümes hayvanları ve balıklar
-
Az yağlı süt ürünleri
-
Trans yağlardan, hidrojenlenmiş bitkisel yağlardan ve hayvansal yağlardan kaçınmak önemlidir.
-
Vücut ağırlığını yönetmek
Hipertansiyon, aşırı vücut ağırlığı ile yakından ilgilidir ve normal olarak kilo kaybını takiben kan basıncında bir düşüş olur. Kişinin bedenine, cinsiyetine ve aktivite seviyesine uygun kalori alımına sahip sağlıklı ve dengeli bir diyet yardımcı olacaktır.
Hipertansiyon türleri
Başka bir rahatsızlık veya hastalıktan kaynaklanmayan yüksek kan basıncına primer veya esansiyel hipertansiyon denir. Başka bir durumun bir sonucu olarak ortaya çıkarsa, buna ikincil hipertansiyon denir.
Birincil hipertansiyon, kan plazması hacmi ve kan hacmi ve basıncını düzenleyen hormonların aktivitesi gibi birçok faktörden kaynaklanabilir. Ayrıca yoğun stres ve egzersiz azlığı gibi çevresel faktörlerden de etkilenir.
Sekonder hipertansiyonun belirli nedenleri vardır ve başka bir problemin komplikasyonudur.
Şunlardan kaynaklanabilir:
-
Diyabet, hem böbrek problemleri hem de sinir hasarı nedeniyle
-
Böbrek hastalığı
-
Adrenal bezin nadir bir kanseri olan feokromositoma
-
Kortikosteroid ilaçların neden olabileceği Cushing sendromu
-
Konjenital adrenal hiperplazi, kortizol salgılayan adrenal bezlerin bir bozukluğu
-
Hipertiroidizm veya aşırı aktif tiroid bezi
-
Kalsiyum ve fosfor seviyelerini etkileyen hiperparatiroidizm
-
Gebelik
-
Uyku apnesi
-
Şişmanlık
