İshal belirtileri şişkinlik, susuzluk ve kilo kaybı olabilir. İshal, dışkının sıvı haline karşılık gelir ancak diğer semptomlara eşlik edebilir.
Bunlar şunları içerir:
-
Karın ağrısı
-
Karın krampları
-
Şişkinlik
-
Susuzluk
-
Kilo kaybı
-
Ateş
İshal, bazıları ciddi olabilen başka koşulların belirtisidir.
Diğer olası semptomlar:
Dışkıda kan veya irin
Kalıcı kusma
Bunlara ishal eşlik ederse veya ishal kronik ise daha ciddi bir hastalık belirtisi olabilir.
Komplikasyonlar
Potansiyel olarak ciddi ishal komplikasyonları şunlardır:
Akut veya kronik ishal ile dehidratasyon
Malabsorpsiyon, kronik ishal
İshal ayrıca çok çeşitli altta yatan kronik rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Daha büyük problemlere yol açmaması için bu koşulların teşhis edilmesi gerekir.
Testler ve tanı
Parazitler veya bunların yumurtaları mikroskopta görülebilir.
Doktor belirtileri ve mevcut ilaçlar, geçmiş tıbbi geçmiş ve diğer tıbbi durumlar hakkında aşağıdaki soruları soracaktır.
-
Dışkılama ne sıklıkta
-
Dışkıda kan var mı?
-
Kusma var mı?
-
Dışkılar sulu, mukus veya irin dolu mu ve dışkının miktarı
Doktor ayrıca dehidratasyon belirtileri arayacaktır. Rehidrasyon tedavisi ile tedavi acilen yapılmazsa ciddi dehidrasyon ölümcül olabilir.
İshal testleri
Çoğu ishal vakası tedavi olmadan düzelir ve doktor çoğu kez problemi testler olmadan teşhis edebilecektir. Bununla birlikte, daha ciddi vakalarda, özellikle hasta çok genç veya yaşlıysa dışkı testi gerekebilir.
Hastada başka testler de önerilebilir:
-
Ateş veya dehidrasyon belirtileri var mı?
-
Kan veya irinli dışkı var mı?
-
Şiddetli acı mı var mı?
-
Düşük tansiyon var mı?
-
Zayıf bir bağışıklık sistemi var mı?
-
Son zamanlarda seyahat etti mi?
-
Son zamanlarda antibiyotik aldı mı veya hastanede kaldı mı?
-
İshal 1 haftadan daha uzun süredir devam ediyor mu?
Bir kişinin kronik veya inatçı ishali varsa, doktor şüpheli nedene göre testler düzenleyecektir.
Bunlar aşağıdaki soruşturmaları içerebilir:
Tam kan sayımı: Anemi veya yüksek trombosit sayısı iltihap gösterecektir.
Karaciğer fonksiyon testleri: Bu, albümin seviyelerinin test edilmesini içerecektir.
Malabsorpsiyon testleri: Bunlar kalsiyum, B-12 vitamini ve folat emilimini kontrol eder. Ayrıca demir durumu ve tiroid fonksiyonlarını da değerlendireceklerdir.
Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) ve C-reaktif protein (CRP): Yükseltilmiş seviyeler, inflamatuar barsak hastalığını (IBD) gösterebilir.
Antikor testi: Çölyak hastalığını tespit edebilir.
Ne zaman doktora görünmeli?
İshal, genellikle uzman bir tıbbi tedavi olmadan çözülür, ancak bazen doktordan yardım istemek önemlidir.
1 yaşın altındaki bebekler, 24 saat içerisinde 6 kez ishal veya 3 kusma geçirmişlerse doktora görünmelidir.
1 yaş üstü çocuklar, 24 saat içinde 6 ya da daha fazla ishal geçirmişlerse ya da aynı anda ishal ve kusma varsa bir doktora görünmelidir.
Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım almak önemlidir:
-
Kalıcı kusma
-
Kalıcı ishal
-
Önemli kilo kaybı
-
Dışkıda irin
-
Dışkıda siyah görünümlü kan
Ameliyat sonrası, hastanede yattıktan ya da antibiyotik kullandıktan sonra ishal yaşayan herkes tıbbi yardım almalıdır.
Uykusu ishal nedeniyle sürekli rahatsız olan yetişkinler bu sorunu çözmek için yardım alabilirler.
Önleme
Gelişmekte olan ülkelerde, ishalin önlenmesi kirli su ve kötü temizlik nedeniyle daha zor olabilir.
Aşağıdaki ishalin önlenmesine yardımcı olabilir:
-
Temiz ve güvenli içme suyu
-
Atık su ve kanalizasyon gibi iyi temizlik sistemleri
-
Dışkılamadan sonra, dışkılayan çocuğu temizledikten sonra, yiyecek hazırlamadan ve yemek yemeden önce sabunla elleri yıkamak dahil iyi hijyen uygulamaları
-
Yaşamın ilk 6 ayında emzirme
-
Enfeksiyonun yayılması eğitimi
Halk sağlığı kurumlarından el yıkamayı teşvik etmeye yönelik müdahalelerin ishal oranlarının yaklaşık üçte birini azaltabildiğine dair kanıtlar bulunmaktadır.
