Lenfoma, beyaz kan hücrelerinde veya lenfositlerde başlar. Kan dolaşımında olduğu gibi, vücudun farklı bölgelerine yayılabilir veya metastaz yapabilir. Lenfoma her yaşta ortaya çıkabilir, ancak 15-24 yaş arası çocuklarda ve genç erişkinlerde en sık görülen kanser nedenlerinden biridir. Genellikle tedavi edilebilir.
İşte lenfoma hakkında bazı önemli noktalar.
Lenfoma nedir?
Lenfoma, lenf bezleri ve lenfatik sistem kanseridir. İki ana tip Hodgkin ve Hodgkin olmayandır. Hodgkin olmayanlar en yaygın olanıdır.
En büyük semptom genellikle enfeksiyondan sonra normalde olduğu gibi kaybolmayan lenf nodlarının genişlemesidir. Lenfomayı önlemenin bir yolu yoktur, ancak tedaviden sonra hayatta kalma oranları yüksektir.
Lenfoma tedavisi
Uzamayan şişmiş bezler lenfoma belirtisi olabilir. Tedavi lenfoma tipine ve ulaştığı aşamaya bağlıdır. Yavaş büyüyen lenfoma, sadece kontrollü beklemeye ihtiyaç duyabilir ve tedavi gerektirmeyebilir.
Eğer tedavi gerekliyse şunları içerebilir:
Biyolojik terapi: Canlı mikroorganizmaları vücuda sokarak bağışıklık sistemini kanser hücrelerine saldırmak için uyaran ilaç tedavisidir.
Antikor tedavisi: Kanser antijenleriyle savaşmak için kan dolaşımına sentetik antikorlar yerleştirilir.
Kemoterapi: Agresif ilaç tedavisi kanser hücrelerini öldürmek için kullanılır.
Radyoimmünoterapi: Bu, onları yok etmek için doğrudan kanserli hücrelere yüksek güçlü radyoaktif dozlar sağlar.
Radyasyon tedavisi: Küçük kanser alanlarına odaklanmak için kullanılır.
Kök hücre nakli: Yüksek doz kemoterapi veya radyasyon tedavisi sonrası hasar görmüş kemik iliğini geri kazanabilir.
Steroidler: Bunlar lenfoma tedavisi için enjekte edilebilir.
Cerrahi yöntemi: Bu, lenfoma yayıldıktan sonra dalağı veya diğer organları çıkarmak için kullanılabilir.
Lenfoma belirtileri
Lenfoma belirti ve semptomları, viral hastalıklar ve soğuk algınlığı gibi hastalıklara benzer, ancak normalde beklenenden daha uzun süre devam eder. Bazı kimselerde semptom olmaz, ancak bazı lenf bezlerinin şişmesi görülebilir. Bunlar vücudun her tarafında, sıklıkla boyun, kasık, karın veya koltuk altlarında bulunur.
Şişlikler normalde ağrısızdır, ancak genişlemiş bezler organlara, kemiklere ve diğer yapılara bastırırsa ağrı oluşabilir. Bu sırt ağrısı ile karıştırılabilir. Lenf düğümleri soğuk algınlığı gibi yaygın enfeksiyonlar sırasında şişebilir, ancak lenfomada şişlik kaybolmaz. Bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa ağrının şişmeye eşlik etmesi daha olasıdır.
Semptomların örtüşmesi yanlış teşhise neden olabilir. Lenf bezlerinde şişlik devam eden herkes doktora görünmelidir.
Lenfomanın diğer semptomları şunları içerebilir:
-
Enfeksiyon olmadan devam eden ateş
-
Gece terlemeleri, ateş ve titreme
-
Kilo kaybı ve iştah kaybı
-
Sıradışı kaşıntı
-
Sürekli yorgunluk, olağandışı yorgunluk veya enerji eksikliği
-
Alkol içtikten sonra lenf düğümlerinde ağrı
-
Sürekli öksürük
-
Nefes darlığı
-
Karın ağrısı veya şişmesi
-
Büyümüş bir lenf nodu, spinal sinirlere veya omuriliğe bastırırsa ağrı, güçsüzlük, felç veya başka şekilde değişmiş hissi oluşabilir.
Lenfoma, lenf düğümlerinden vücudun diğer bölgelerine lenfatik sistem yoluyla hızla yayılabilir. Kanserli lenfositler diğer dokulara yayıldıkça, vücudun enfeksiyonla savaşma kabiliyeti zayıflar.
Lenfoma nedenleri
Kanser, normal bir hücrenin yaşam döngüsünde olduğu gibi ölmek yerine gelişen ve yayılan anormal hücrelerin kontrolsüz büyümesi şeklinde ortaya çıkar. Lenfatik doku tüm vücuda bağlanır. Lenfatik sistemde kanser hücreleri gelişirse, orijinal konumlarından sistemin dışındakiler de dahil olmak üzere organlara kolayca yayılabilirler.
Lenfoma en sık karaciğer, kemik iliği veya akciğerlere yayılır. Tam olarak lenfomaya neden olan şey net değildir, ancak bazı risk faktörleri vardır.
Risk faktörleri
İki farklı lenfoma türü farklı risk faktörlerine sahiptir.
Hodgkin olmayan lenfoma
Hodgkin olmayan lenfoma için risk faktörleri şunları içerir:
Yaş: Lenfomaların çoğu 60 yaş ve üstü kişilerde görülür, ancak bazı türlerin çocukları ve genç yetişkinleri etkileme olasılığı daha yüksektir.
Cinsiyet: Bazı türler kadınlarda, bazıları erkeklerde daha fazladır.
Etnik köken ve konum: ABD'de, Afrikalı-Amerikalılar ve Asyalı-Amerikalılar, Hodgkin olmayan lenfomaya karşı, beyaz Amerikalılardan daha düşük risk altındadır ve gelişmiş ülkelerde daha yaygındır.
Kimyasallar ve radyasyon: Nükleer radyasyon ve tarımda kullanılan bazı kimyasallar, Hodgkin olmayan lenfoma ile ilişkilendirilmiştir.
İmmün yetmezlik: Zayıf bir bağışıklık sistemi olan bir kişi daha fazla risk altındadır. Bu, örneğin organ nakli sonrası alınan ilaçlara ve AIDS'e bağlı olabilir.
Otoimmün hastalık: Bu, bağışıklık sisteminin vücudun kendi hücrelerine saldırmasıdır. Örnekler romatoid artrit ve çölyak hastalığını içerir.
Enfeksiyon: Lenfositleri dönüştüren bazı viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, glandüler ateşe neden olan Epstein-Barr virüsü (EBV) gibi riski artırır.
Meme implantları: Bunlar meme dokusunda anaplastik büyük hücreli lenfomaya neden olabilir.
Vücut ağırlığı ve diyet: Obezite, lenfomanın gelişiminde rol oynamaktadır, ancak bağlantıyı doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Hodgkin lenfoma
Hodgkin lenfoma için risk faktörleri şunları içerir:
Enfeksiyöz mononükleoz: EBV ile enfeksiyon, lenfoma riskini artıran mononükleozise neden olabilir.
Yaş: 20 ila 30 yaş arasındakiler ve 55 yaşın üzerindeki kişiler daha yüksek risk taşır
Cinsiyet: Erkeklerde biraz daha yaygındır.
Yer: Hodgkin lenfoma ABD, Kanada ve Kuzey Avrupa'da en yaygın olanıdır. Asya'da en az yaygındır.
Aile: Bir kardeşin lenfoması varsa, kardeşler ikizse, risk biraz daha yüksektir.
Etkilenme: Sosyoekonomik durumu yüksek insanlar daha büyük risk altındadır
HIV virüsü: Bu bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve lenfoma riskini artırabilir.
Lenfoma teşhisi
Lenfoma için rutin tarama yoktur. Bir kişinin sürekli viral semptomları varsa, bir doktora görünmelidir. Doktor, hastanın kişisel ve aile tıbbi geçmişi hakkında sorular soracak ve diğer koşulları ekarte etmeye çalışacaktır.
Ayrıca, şişmelerin meydana gelebileceği karın ve çene, boyun, kasık ve koltukaltı muayeneleri de dahil olmak üzere fiziksel bir muayene yapacaklardır. Doktor, lenf bezlerinin yakınındaki enfeksiyon bulgularını arayacaktır, çünkü bu çoğu şişlik vakasını açıklayabilir.
Lenfoma testleri
Testler, lenfoma olup olmadığını onaylayacaktır. Kan testleri ve biyopsiler lenfoma varlığını tespit edebilir ve ayırt edebilir.
Biyopsi, laboratuarda muayene için bir lenf dokusu örneği almayı içerir. Cerrah bir bütün lenf veya bir kısmını çıkarabilir. Bazı durumlarda, doku örneği almak için bir iğne kullanılabilir. Kemik iliği biyopsisi gerekli olabilir. Bunun için lokal anestezik, sakinleştirici veya genel anestezi gerekebilir.
Yapılan biyopsiler ve diğer testler, vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını görmek için kanserin evresini doğrulayabilir. BT veya MRI taraması, göğsün, karın ve pelvisin X-ışını ile görüntülenmesi, ultrason taraması veya PET taraması gibi görüntüleme testleri kullanılır.
Spinal sıvının çıkartılması ve test edilmesi için lokal anestezi altında uzun, ince bir iğnenin kullanıldığı bir spinal test de uygulanan testler arasındadır.
Kanserin evreleri, tür, büyüme hızı ve hücresel özelliklere bağlıdır. Aşama 0 veya I'de kanser küçük bir bölgeyle sınırlıdır. 4. aşamada, daha uzak organlara yayılmıştır. Lenfoma ayrıca vücudun diğer kısımlarına yayılan, bir yere sınırlı, agresif, cüretkar olarak da tanımlanabilir.
Lenfoma türleri
Lenfatik kanserler, etkilenen bağışıklık hücrelerinin tipine göre sınıflandırılır. İki ana tip Hodgkin ve Hodgkin olmayandır. Bunların içinde birçok alt tip vardır.
Olağandışı belirti ve semptomlar için tıbbi yardım istemek önemlidir, çünkü bunlar erken teşhise ve başarılı bir tedavi şansına neden olabilir.
