Lupus otoimmün bir durumdur, ancak kesin nedeni belirsizdir.
Bağışıklık sistemi vücudu korur ve virüs, bakteri ve mikrop gibi antijenlerle savaşır. Bunu antikor denilen proteinleri üreterek yapar. Beyaz kan hücreleri veya B lenfositleri bu antikorları üretir.
Bir insan lupus gibi otoimmün bir duruma sahip olduğunda, bağışıklık sistemi istenmeyen maddeler veya antijenler ve sağlıklı doku arasında ayrım yapamaz. Sonuç olarak, bağışıklık sistemi hem sağlıklı dokuya hem de antijenlere karşı antikorları yönlendirir. Bu, şişme, ağrı ve doku hasarına neden olur.
Lupuslu kişilerde gelişen en yaygın otoantikor tipi, bir antinükleer antikordur (ANA). ANA, hücrenin komuta merkezi olan hücrenin çekirdeğinin parçalarıyla reaksiyona girer. Bu otoantikorlar kanda dolaşımdadır, ancak vücudun bazı hücrelerinin, bazı otoantikorların geçmesine izin verecek kadar geçirgen duvarları vardır.
Otoantikorlar daha sonra bu hücrelerin çekirdeğindeki DNA'ya saldırabilir. Bu yüzden lupus bazı organları etkiler, diğerlerini değil.
Bağışıklık sistemi neden yanlış çalışıyor?
Birkaç genetik faktör muhtemelen SLE'nin gelişimini etkiler.
Vücuttaki bazı genler bağışıklık sisteminin çalışmasına yardımcı olur. SLE'li insanlarda, bu genlerdeki değişiklikler bağışıklık sisteminin düzgün çalışmasını durdurabilir.
Muhtemel bir teori, Genetics Home Reference'e göre, vücut hücrelerini yenilerken ortaya çıkan doğal bir süreç olan hücre ölümü ile ilgilidir.
Bazı bilim adamları, genetik faktörler nedeniyle, vücudun ölen hücrelerden kurtulmadığına inanmaktadır.
Kalan bu ölü hücreler, bağışıklık sisteminin bozulmasına neden olan maddeleri serbest bırakabilir.
Risk faktörleri: Hormonlar, genler ve çevre
Lupus, bir dizi faktöre cevaben gelişebilir. Bunlar hormonal, genetik, çevresel veya bunların bir kombinasyonu olabilir.
1) Hormonlar
Hormonlar vücudun ürettiği kimyasal maddelerdir. Bazı hücrelerin veya organların aktivitesini kontrol eder ve düzenler.
Hormonal aktivite aşağıdaki risk faktörlerini açıklayabilir:
Cinsiyet: ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri, kadınların, erkeklerden daha fazla lupusa sahip olma ihtimalinin 9 kat daha fazla olduğunu not eder.
Yaş: Belirtiler ve tanı genellikle çocuk doğurma yılları sırasında, 15 ila 45 yaşları arasında ortaya çıkar. Ancak, Genetics Home Reference’e göre vakaların yüzde 20’si 50 yaşından sonra gözüküyor.
10 lupus oluşumunun 9'u kadınları etkilediğinden araştırmacılar östrojen ve lupus arasında olası bir bağlantıya bakmışlardır. Hem erkekler hem de kadınlar östrojen üretir, ancak kadınlar daha fazla üretir.
2016'da yayınlanan bir incelemede, bilim adamları östrojenin bağışıklık aktivitesini etkileyebileceğini ve farelerde lupusa duyarlı olan lupus antikorlarını indükleyebileceğini gözlemledi. Bu, otoimmün hastalıkların neden kadınları erkeklerden daha fazla etkileme olasılığını açıklayabilir.
Östrojenin lupusa neden olduğunu doğrulayacak yeterli kanıt yoktur. Bir bağlantı varsa, östrojen bazlı tedavi lupus şiddetini düzenleyebilir. Ancak, doktorların tedavi olarak önerebilmeleri için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
2) Genetik faktörler
Araştırmacılar, bazı ailelerde daha yaygın olmasına rağmen, herhangi bir genetik faktörün lupusa neden olduğunu ispatlamamıştır.
Genetik faktörler, aşağıdakilerin lupus için risk faktörü olmasının nedeni olabilir:
Irk: Herhangi bir arka plana sahip insanlar lupus geliştirebilir, ancak beyaz insanlara kıyasla renkli insanlarda iki ila üç kat daha sık görülür. Ayrıca İspanyol, Asya ve Kızılderili kadınlarında daha yaygındır.
Aile öyküsü: Lupuslu birinci veya ikinci dereceden bir akraba sahibi olan kişinin, onu geliştirme riski daha yüksek olacaktır.
Bilim adamları lupus gelişimine katkıda bulunabilecek bazı genleri belirlediler, ancak hastalığa neden olduklarını kanıtlayacak kadar kanıt yok.
Tek yumurta ikizlerinde yapılan çalışmalarda, bir ikiz birlikte büyür ve aynı çevresel maruziyetlere sahip olsalar bile diğerinde lupus gelişmeyebilir.
İkiz bir çiftin bir üyesi lupus ise, diğeri, 2017'de Artrit ve Romatizma Seminerleri'nde yayınlanan bir araştırmaya göre, hastalık geliştirme yüzdesinde yüzde 25 şansa sahip. Özdeş ikizlerin ikisinin de bu duruma sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Lupus, hastalık öyküsü olmayan insanlarda görülebilir, ancak ailede başka otoimmün hastalıklar olabilir. Örnekler arasında tiroidit, hemolitik anemi ve idiyopatik trombositopeni purpura sayılabilir.
Bazıları x-kromozomlarındaki değişikliklerin riski etkileyebileceğini öne sürdü.
3) Çevre
Çevresel ajanlar - kimyasallar veya virüsler gibi - zaten genetik olarak duyarlı olan insanlarda lupusun tetiklenmesine katkıda bulunabilir.
Olası çevresel tetikleyiciler şunları içerir:
Sigara: Son yıllarda vaka sayısındaki artış, tütün maruziyetinin daha yüksek olmasından kaynaklanıyor olabilir.
Güneş ışığına maruz kalma: Bazıları bunun bir tetikleyici olabileceğini düşündürmektedir.
İlaç Kullanımı: Genetics Home Reference'e göre vakaların yaklaşık yüzde 10'u uyuşturucuya bağlı olabilir.
Viral enfeksiyonlar: Bunlar SLE'ye yatkın kişilerde semptomları tetikleyebilir.
Bağırsak mikrobiyotresi: Son zamanlarda, bilim adamları, lupus gelişiminde bağırsak mikrobiyotasını olası bir faktör olarak görüyorlar.
2018'de Applied and Environmental Microbiology'de araştırma yapan bilim adamları, hem insanlarda hem de lupuslu farelerde bağırsak mikrobiyotasındaki spesifik değişikliklerin bulunduğunu belirtti.Bu alanda daha fazla araştırma yapılmasını istiyorlar.
