Periferik nöropati, periferik sinirlerle ilgili bir sorunu ifade eder. Bu sinirler, merkezi sinir sisteminden, beyinden ve omurilikten vücudun geri kalanına mesajlar gönderir. Periferik sinirler vücuda, örneğin eller soğuk olduğunda söyler. Vücudun çeşitli yerlerinde karıncalanma, uyuşma ve kas güçsüzlüğüne yol açabilir.
Periferik nöropati, bir dizi farklı sinirleri etkileyebilir, bu nedenle çeşitli yerleri farklı şekillerde etkileyebilir. Tek bir siniri veya aynı anda birkaç siniri etki edebilir. Aynı zamanda birkaç farklı temel tıbbi durumla da ilişkilidir. Bazen tanımlanabilir bir neden yoktur.
Nöropati, pek çok farklı sağlık durumun ortak bir komplikasyonudur. Otonom sinirleri, motor sinirleri ve duyusal sinirleri içerebilir. Bazen tek bir sinir veya sinir setini etkiler, örneğin, bir yüz siniri etkileyen Bell's Palsy'de olduğu gibi…
Fiziksel travma, tekrarlayan yaralanma, enfeksiyon, metabolik problemler ve toksinlere ve bazı ilaçlara maruz kalmanın hepsi olası nedenlerdir.
Periferik nöropati tedavisi
Tedavi ya altta yatan nedeni hedefler ya da semptomatik ağrı tedavisi sağlamayı ve daha fazla hasarı önlemeyi amaçlar. Diyabetik nöropati durumunda, yüksek kan şekerlerinin ele alınması daha fazla sinir hasarını önleyebilir.
Toksik nedenlerden dolayı, şüpheli bir toksine maruz kalmanın ortadan kaldırılması veya bir ilacı durdurmak, sinir hasarını durdurabilir.İlaçlar ağrıyı hafifletebilir ve yanmayı, uyuşukluğu ve karıncalanmayı azaltabilir.
Nöropatik ağrı için ilaç tedavisi
Yardımcı olabilecek ilaçlar:
-
Normalde karbamazepin gibi epilepsi için kullanılan ilaçlar
-
Venlafaksin gibi antidepresanlar
-
Opioid ağrı kesiciler, örneğin, oksikodon veya tramadol
-
Duloxetin, kemoterapinin neden olduğu nöropati hastalarına yardım edebilir.
İstenmeyen etkileşimlerden kaçınmak için ilacın seçiminde diğer durumlar için kullanılan ilaçlar dikkate alınmalıdır.
Nöropatiyi yönetmek
İbuprofen gibi steroidal olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ağrının kontrolünde yardımcı olabilir.
Mononeropatileri tedavi etmek
Nöropati, tek bir sinirin sıkışmasından kaynaklandığı zaman, tedavi, sinirin tutulduğu bölgeye uygulanır. Yaklaşım, sıkıştırmanın sabit veya geçici olmasına bağlı olarak değişir.
Ulnar, radial veya peroneal sinirin bir felci, sadece sinir kompresyonunun nedenini önleyerek geçici ve geri dönüşümlü olabilir. Örneğin, ulnar sinir felci olan bir kişi etkilenen dirseğe yaslanmamalıdır.
Hastaya, iltihabı azaltmak için ısı ve sınırlı miktarda ilaç kullanması önerilebilir.
Karpal tünel sendromunda konservatif tedavi, el bileği, oral veya enjekte edilen kortikosteroid ilaçları ve ultrasonun splintlenmesini içerir.
Tek bir sinir nöropatisi bu önlemlere cevap vermezse, cerrahi bir seçenek olabilir. Sinir sıkışması sabitse, örneğin bir tümörün neden olduğu durumlarda cerrahi de gerekli olabilir.
Uzman ağrı servislerine veya ilgili bir klinik uzmanlığa yönlendirme, aşağıdaki durumlarda herhangi bir aşamada düşünülmelidir:
-
Acı şiddetli ise,
-
Ağrı günlük aktiviteleri ve yaşam kalitesini önemli ölçüde sınırlandırıyorsa,
-
Altta yatan bir sağlık durumu kötüleşiyorsa…
Periferik nöropati belirtileri
Belirtileri nöropati türüne göre değişir.
Duyusal nöropati
Kişi şunlara sahip olabilir:
-
Karıncalanma ve uyuşma
-
İğnelenme hissi ve aşırı duyarlılık
-
Artan ağrı veya acı hissetmeme
-
Sıcak ve soğuktaki değişiklikleri tespit etme kabiliyeti kaybı
-
Koordinasyon ve propriosepsiyon kaybı
-
Geceleri daha kötü olabilen yanma, bıçaklama, delme, sıkma tarzında ağrılar
-
Ayrıca ayak ve bacak ülserlerine, enfeksiyona ve kangrene yol açabilir.
Motor nöropati
Bu kasları etkiler.
Belirtiler şunları içerir:
-
Kas zayıflığı, kararsızlığa neden olur ve bir gömlek ilikleme gibi küçük hareketler gerçekleştirmede zorluk çeker.
-
Kas erimesi
-
Kas seğirmesi ve krampları
-
Kas felci
Otonom sinirler etkilenirse terleme, ısı intoleransı, barsak veya mesane sorunları ve kan basıncındaki değişiklikler baş dönmesine neden olabilir.
