Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Cuma günü yeni koronavirüsün B.1.1.529 varyantını 'Omicron' olarak adlandırdı. Yeni tür, daha önce bilim adamları ve medya tarafından 'Nu' varyantı olarak adlandırılmıştı.
Omicron, son iki hafta içinde Güney Afrika ülkelerine hızla yayılarak Avrupa, Asya ve Orta Doğu'ya ulaştı. Bilim insanları bilinenlerin yanı sıra, bu varyantın Covid-19 pandemisinin gidişatı üzerinde ne gibi bir etkisi olacağını bulmak için daha fazla mesai harcıyor.
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı varyantı, "şimdiye kadar gördüğümüz en kötü mutasyon" şeklinde nitelendirdi.
Nerede çıktı?
İlk B.1.1.529 vakaları, 11 Kasım'da alınan numunelerden Afrika ülkesi Botsvana'da tespit edildi. Üç gün sonra, Güney Afrika Omicron varyantı enfekte ilk vakasını kaydetti.
Omicron varyantının, Güney Afrika'da hızla yayıldığı tespit edildi. Güney Afrika'daki Salgın Müdahale ve İnovasyon Merkezi direktörü Tulio de Oliveira'ya göre, halihazırda Gauteng eyaletinde vakaların %90'ını oluşturuyor.
Nereye ulaştı?
Varyant ilk tespiten beri, İsrail ve Hong Kong'da genom dizilimi ile tanımlandı. İsrail'deki sağlık yetkilileri Cuma günü Malavi'den dönen bir yolcuda, B.1.1.529 vakası kaydettiklerini açıkladı. İki kişinin de takip edildiği belirtildi. Hong Kong, ilk suşu vakasını Perşembe günü Güney Afrika'dan gelen bir yolcuda kaydetti. Bu birey, bir karantina otelinde başka bir kişiye bulaştırdı.
Belçika, Cuma günü varyantı kaydeden ilk Avrupa ülkesi oldu. Pazartesi günü Mısır'dan dönen bir yolcuda da tespit edildi.
Durdurulabilir mi?
İngiltere hızla yayılan virüse derhal yanıt vererek Güney Afrika, Namibya, Botsvana, Zimbabve, Lesoto ve Eswatini'den uçuşları yasakladı. AB olayı takip edeceğini söylerken, İsrail daha fazla vakanın ülkeye ulaşmasını önlemek için 'kırmızı listeyi' güncelledi.
Almanya da dahil olmak üzere bir dizi AB ülkesi, Güney Afrika'dan gelen insanlara uçuş yasakları veya katı kısıtlamalar getirdi.
Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, tüm gelenlerin Covid-19'a karşı aşıları tam olsa bile 14 gün karantinaya alınması gerektiğini söyledi. Hollandalı yetkililer, Güney Afrika'dan tüm uçuşları gece yarısından itibaren yasakladı.
Ne kadar tehlikeli?
Dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları, ilk veri ve erken tahminlerle alarm verdiler. Imperial College London'da bir virolojist olan Dr Tom Peacock, varyantın gerçekten endişe verici olduğunu söyledi.
Peacock, varyantın çok bulaşıcı olmayan ve göründüğünden daha kötü etkileri olabilecek tuhaf bir kümeden oluştuğunu belirtti.
Omicron'un spike proteininde 32 mutasyona sahip olduğu biliniyor (virüsün yüzeyde çıkıntı yapan, sivri uçlar gibi görünen kısmı) ve patojenin konakçıyı nasıl enfekte ettiği konusunda önemli bir rol oynuyor. Çoğu aşı, virüsün sivri protein profiline göre tasarlanır, bu nedenle virüsün bu kısmındaki mutasyonlar vücudun enfeksiyonu yenmesini zorlaştırabilir.
Perşembe günü konuşan DSÖ'nün Covid-19 Teknik Başkanı Dr. Maria Van Kerkhove, inceleme için 100'den az tam genomik dizilim bulunan varyant hakkında çok az şey bilindiğini itiraf etti. Bununla birlikte, Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı bunu, "şimdiye kadar gördüğümüz en kötü mutasyon" olarak nitelendirdi.
DSÖ'nün Cuma günü yapılan açıklamasında, "Bu varyant, çok sayıda mutasyona sahip. Ön kanıtlar, bu varyantla yeniden enfeksiyon riskinin arttığını gösteriyor." ifadesine yer verildi.
Mutasyonlar nasıl oluşuyor?
Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı'nda Covid-19 Direktörü Dr. Meera Chand, virüslerin "sık sık ve rastgele" mutasyona uğradığını belirtti. Chand, The Guardian'a, yeni mutasyon kümeleri içeren az sayıda vakanın ortaya çıkmasının olağandışı olmadığını söyledi.
Ne bekliyor?
Varyantla ilgili haberler küresel bir paniğe neden olmuş ve borsaların düşmesine neden olmuş olsa da, bu türün ne kadar bulaşıcı olduğunu veya aşı kaynaklı bağışıklığı yenip yenemeyeceği henüz bilinmiyor. DSÖ, "yayılma kanıtı gösteren tüm varyantların hızla değerlendirildiği" konusunda güvence verdi. Bununla birlikte, yeni türün etkisine ilişkin gerçek bir fikir edinmenin birkaç hafta sürebileceği belirtiliyor.
